ΕΚΠΟΙΖΩ: Πώς θα έχουμε πάντα τα τρόφιμα που χρειαζόμαστε;
Σε αυτό θα προσπαθήσει να συμβάλλει το νέο κοινοτικό πρόγραμμα Secure Food, στο οποίο συμμετέχει η ΕΚΠΟΙΖΩ, και το οποίο στοχεύει στην καταπολέμηση της επισιτιστικής ανασφάλειας.
Με την προηγηθείσα πανδημία, την πανταχού παρούσα κλιματική κρίση, με τον πόλεμο στην Ουκρανία, έχει γίνει ήδη αντιληπτό από όλους μας, ότι η αλυσίδα παραγωγής και εφοδιασμού τροφίμων επηρεάζεται από ένα ευρύ φάσμα παραγόντων που την καθιστούν ευάλωτη σε τοπικές και διεθνείς κρίσεις.
Έτσι, επηρεάζεται ο ομαλός, συνεχής, απρόσκοπτος εφοδιασμός των αγορών με τρόφιμα, τα οποία πρέπει να παραχθούν, να μεταφερθούν, να διατεθούν και να είναι οικονομικά προσιτά σε όλους.
Η Ε. Ένωση, ανταποκρινόμενη σε αυτές τις κρίσεις και τις διαφαινόμενες μελλοντικές απειλές που επηρεάζουν την αγροδιατροφική αλυσίδα της, οδηγήθηκε σε αποφάσεις που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο παράγονται και καταναλώνονται τα τρόφιμα στην Ευρώπη. Οι αλλαγές αυτές στοχεύουν στην μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των συστημάτων τροφίμων[1], στην ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους απέναντι σε κρίσεις και στην ικανότητα μετέπειτα επανάκαμψής τους, στην μόνιμη εξασφάλιση υγιεινών και οικονομικά προσιτών τροφίμων ακόμα και για τις μελλοντικές γενιές.
Σ’ αυτές τις αποφάσεις, συνετέλεσε και το γεγονός ότι ο αγροδιατροφικός τομέας έχει σημαντικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, καθώς το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από τα συστήματα τροφίμων.
Ως εκ τούτου, η βιωσιμότητα των τροφίμων στην Ευρώπη αποτελεί πλέον προτεραιότητα της ευρύτερης στρατηγικής της Ε.Ε. για μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου έως το 2050 και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η οποία περιλαμβάνει και τον αγροδιατροφικό τομέα [η στρατηγική Από το αγρόκτημα στο πιάτο (Farm to Fork).
Στο πλαίσιο της πολιτικής αυτής, η Ε.Ε. χρηματοδοτεί προγράμματα, όπως το Secure Food, που επιχειρεί την δημιουργία ενός Συστήματος Τροφίμων που περιλαμβάνει όλα τα στάδια, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση, ώστε η αλυσίδα εφοδιασμού να είναι πιο ανθεκτική, ικανή να ανταποκριθεί σε μελλοντικές κρίσεις, σεβόμενη ταυτόχρονα το περιβάλλον.
Πιο συγκεκριμένα, το Secure Food θα εντοπίζει σε πραγματικό χρόνο τους κινδύνους, τα εμπόδια και τις αδυναμίες των διαφόρων τομέων στην αλυσίδα παραγωγής και εφοδιασμού τροφίμων και θα προτείνει κατάλληλες παρεμβάσεις και προσαρμογές για την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους και την διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας τους, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Αυτό θα γίνει εφικτό μέσω μιας ψηφιακής πλατφόρμας, ‘δίδυμης’ με την πραγματική, που θα δημιουργηθεί μετά από μελέτη-ανάλυση-εξαγωγή συμπερασμάτων-απόκτηση γνώσης συγκεκριμένων συμβάντων, όπως π.χ. αυτό της παραγωγής – εφοδιασμού σιτηρών της Ουκρανίας που επηρεάστηκε από τον τρέχοντα πόλεμο.
Στοχεύοντας στην εξελισσόμενη επιστημονική γνώση, το Secure Food προωθεί τη συνεργασία μεταξύ παραγωγών, βιομηχανιών, λιανοπωλητών, καταναλωτών και μεταφορέων, ώστε, με την εφαρμογή καινοτόμων εργαλείων, να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της επάρκειας τροφίμων και να δημιουργηθούν ανθεκτικά, ασφαλή και βιώσιμα Συστήματα Τροφίμων.
Στο έργο, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2024, συμμετέχουν 35 εταίροι από διαφορετικά τμήματα της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων σε όλη την Ευρώπη και θα διαρκέσει τρεισήμισι έτη, έως τον Ιούνιο του 2027.
[1] Σύστημα τροφίμων είναι ο τρόπος με τον οποίο παράγονται τα τρόφιμα, γίνεται η επεξεργασία τους, η διακίνησή τους, η διαθεσιμότητά τους, η τιμή τους, η διαφήμισή τους, που καθορίζουν την κατανάλωσή τους. Το παρόν σύστημα τροφίμων παράγει μη υγιεινά τρόφιμα με τρόπους που βλάπτουν το περιβάλλον και η ΕΕ προσπαθεί να το αλλάξει σε ένα σύστημα βιώσιμο, που εξασφαλίζει την υγεία του περιβάλλοντος, της κοινωνίας, της οικονομίας.
