Ελληνικό: Το χαμένο στοίχημα της Lamda και το φιάσκο του Οδυσσέα Αθανασίου

Ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης αρέσκεται να βάζει στοιχήματα. Μόνο που η Lamda Development αποτελεί το μεγάλο χαμένο πολιτικό στοίχημα του κ. Γεωργιάδη καθώς ήταν το βασικό προεκλογικό επιχείρημα του 2019 (‘οι μπουλντόζες θα ξεκινήσουν την επόμενη ημέρα’, ‘θα φέρει ανάπτυξη’ , θα γίνει η ‘ελληνική Ριβιέρα’).

Τα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως θα ήθελαν η Lamda Development και η κυβέρνηση. Η μεγάλη καθυστέρηση του έργου, η έλλειψη ταμειακών ροών και η μειωμένη χρηματοδότηση έχουν αντανάκλαση στην πορεία της μετοχής. Οι επενδυτές εγχώριοι και ξένοι ουσιαστικά είτε γράφουν ζημιές είτε δεν κερδίζουν κάτι και δεν δεν ξέρουν πότε θα έχουν αποδόσεις. Η αποχώρηση και της Τράπεζας Πειραιώς από το project επιβεβαιώνει πλήρως το ρεπορτάζ της Voice σε ότι αφορά την σημαντική καθυστέρηση του Eλληνικού και την μεγάλη αύξηση του κόστους κατασκευής.

“Το ιστορικό της αποτυχίας”

Η Lamda Development έφτασε στο απόγειο των προσδοκιών το 2019, όταν ο νυν υπουργός Ανάπτυξης έπλεξε ένα ολόκληρο πολιτικό σχεδιασμό πάνω στην οικοδόμηση του Ελληνικού. Η μετοχή έγινε τότε η πιο “sexy” μετοχή του ελληνικού χρηματιστηρίου, οι εγχώριοι και ξένοι θεσμικοί συνέρρεαν κατά δεκάδες και η τιμή της έφτασε στις παρυφές των 9 ευρώ. Έκτοτε η μετοχή βούλιαξε κατά 40% περίπου, οι συναλλαγές της μειώθηκαν στο ήμισυ και πλέον εν έτει 2023, η μετοχή διαπραγματεύεται κάτω από τα 6 ευρώ.

Εάν συγκριθεί με τα υπόλοιπα blue chips του ελληνικού χρηματιστηρίου βρίσκεται πολύ χαμηλότερα από την μέση απόδοση α' διμήνου και γενικότερα είναι μία μετοχή που βρίσκεται στα αζήτητα. Το γεγονός ότι έχει βγει από τις focus lists των εγχώριων και ξένων χρηματιστηριακών είναι ενδεικτικό της αδιαφορίας των ιδιωτικών και θεσμικών χαρτοφυλακίων.

Το “φαραωνικό” Ελληνικό ροκανίζει τη ρευστότητα από τις υπόλοιπες δραστηριότητες

Το γεγονός ότι το μεγάλο έργο του Ελληνικού έγινε βασική δραστηριότητα του ομίλου επέδρασε αρνητικά στα αποτελέσματα του. Μέχρι να ξεκινήσει το project του Ελληνικού, οι βασικές δραστηριότητες ήταν στα malls που είχε ο όμιλος και οι οικονομικές αποδόσεις ήταν ανεκτές. Πληρότητες άνω του 90% , υψηλοί πρόσοδοι από τα καταστήματα και ικανοποιητικές αποδόσεις επί του ενεργητικού. Όμως το Ελληνικό αποτέλεσε μία τεράστια πρόκληση που φαίνεται ότι ήταν πολύ βαριά για τους “ώμους” της εταιρείας. Η χρηματοδότηση του project πλέον περιορίστηκε και η εκτίναξη του κόστους κατασκευής μετά το 2020 δημιουργεί προβλήματα στον όμιλο.

Η νέα μεγάλη καθυστέρηση του έργου

Το βασικότερο ίσως πρόβλημα για το Ελληνικό και γενικότερα για την Lamda Development είναι ότι έχει πέσει πολύ έξω στον χρονικό προγραμματισμό της. Είτε λόγω της πανδημίας είτε λόγω της κρίσης στις πρώτες ύλες το 2022, το έργο βρίσκεται -σύμφωνα με εκτιμήσεις τεχνικών και εργολάβων- τουλάχιστον 2-3 χρόνια πίσω απ’ ότι έπρεπε να είναι. Η καθυστέρηση αυτή σημαίνει για τους μεγάλους θεσμικούς επενδυτές πολύ χαμένο χρήμα.

Κανείς δεν μπορεί να κρατά μετοχές μίας εταιρείας που του καθυστερεί να δώσει αποδόσεις. Και μία καθυστέρηση 2 ετών είναι τεράστιο διάστημα για τους ξένους θεσμικούς.

Μόνο μακέτες και ανακοινώσεις

Όπως χαρακτηριστικά μας είπε εγχώριος χρηματιστής (ο οποίος πολιτικά πρόσκειται στη Ν. Δημοκρατία): “ Tόσα χρόνια περιμέναμε και δεν πήραμε τίποτε απ’ την επένδυση αυτή. Την είχαμε στην λίστα μας ως την μεγαλύτερη εταιρεία real estate και τελικά βλέπουμε όλες τις άλλες να εκτοξεύονται και την Lamda Development να υστερεί. Βλέπουμε μόνο μακέτες και πολλά λόγια για την ανάπτυξη που θα φέρει στην ελληνική οικονομία όπως ήταν η επίσημη θέση και της Νέας Δημοκρατίας τότε. Όμως ούτε ανάπτυξη έφερε, ούτε κάτι ουσιαστικό βελτίωσε στις υποδομές της περιοχής τα τελευταία 4 χρόνια.

Σε ότι αφορά τις αυτοχρηματοδοτήσεις του project, σ’ αυτά τα 4 χρόνια, μόνο η προκαταβολή των 40 εκατ. Ευρώ από τα 200 εκατ. Ευρώ που θα κοστίσουν οι οικιστικές κατασκευές (βίλες και λοιπά) και ανακοινώθηκε πριν από μία εβδομάδα μπήκε στα ταμεία του ομίλου. “Ρωτήστε έναν οποιονδήποτε εργολάβο οικοδομών εάν μπορεί να συνεχίζει 4 χρόνια μία οικοδομή έχοντας πληρωθεί μόνο το 20% της αξίας της” μας είπαν χαρακτηριστικά τεχνικοί και κατασκευαστές.

Δυσφορία και από τις εγχώριες τράπεζες : Μετά την Eurobank , φεύγει και η Τράπεζα Πειραιώς

Η Voice ήταν το πρώτο και μοναδικό μέσο που έγραψε ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά και ότι οι εγχώριες τράπεζες δεν μπορούν να σηκώσουν το κόστος δανεισμού χωρίς ανταλλάγματα. Συνήθως τα ανταλλάγματα είναι ακίνητα, αλλά η Lamda Development δεν έχει να δώσει κάτι συγκεκριμένο πλην συμβόλαια προπώλησης πράγμα που ουδόλως ενδιαφέρει τις τράπεζες. Έτσι, η Eurobank που είχε πολύ καλές σχέσεις παλαιότερα με την Lamda Development (λόγω κοινών μετόχων) αποσύρθηκε ουσιαστικά από το project ενώ και η Τράπεζα Πειραιώς όπως διαβάσατε πρόσφατα ακολουθεί στην έξοδο. Μία επένδυση με μεγάλο κόστος και χωρίς απόδοση στα επόμενα 3 χρόνια δεν είναι καλή επένδυση για κανέναν.

Η άνοδος των επιτοκίων και των πρώτων υλών δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα κοστολόγησης

Οι οικονομικές εξελίξεις και η άνοδος των επιτοκίων δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα στη χρηματοδότηση της επένδυσης. Άλλο είναι να είναι προϋπολογισμένη η χρηματοδότηση με ένα επιτόκιο της τάξης του 5% και άλλο να αυξάνεται το επιτόκιο στο 10%. Βέβαια όπως λένε στελέχη των τραπεζών, μαζί με τα επιτόκια αυξήθηκε και η αντικειμενική αξία στην περιοχή και εκτινάχθηκαν οι τιμές των ακινήτων. Όμως όλα αυτά είναι στα χαρτιά. Εάν δεν ολοκληρωθεί η επένδυση σε άμεσο χρονικό διάστημα, θα υπάρχουν τεράστιες δυσκολίες συνέχισης και ενδεχομένως ότι έχουν συμφωνήσει ξένοι ενδιαφερόμενοι και συνεργάτες να αναιρεθούν.

Το γεγονός ότι η παγκόσμια οικονομία έχει εισέλθει εδώ και 3 χρόνια σε περίεργους ατραπούς (πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία) επιβαρύνει όλες τις κατασκευές ανά τον κόσμο και βεβαίως και το ελληνικό. Ενδεικτικά τα κόστη για το τσιμέντο και τις υπόλοιπες πρώτες ύλες έχουν αυξηθεί μέσα σε ένα χρόνο πάνω από 60%.

Αναζήτηση χρηματοδότηση σε ξένους επενδυτές και σε αραβικά κεφάλαια

Η διοίκηση του ομίλου της Lamda Development ουσιαστικά οδηγείται σε αναζήτηση χρηματοδότησης από ξένες τράπεζες και μεγάλα ξένα funds. Εν μέσω της τραπεζικής αναταραχής, οι ξένες τράπεζες δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν ένα project που χωλαίνει αισθητά στην ολοκλήρωσή του. Μόνο ορισμένα hedge funds και private equities συμφώνησαν να εξετάσουν την χρηματοδότηση αλλά ζητούν όχι μόνο υψηλές αποδόσεις αλλά και κτήση επί των ακινήτων, πράγμα που μάλλον δεν έγινε δεκτό από την διοίκηση της LD.

Ταυτόχρονα σύμφωνα με πληροφορίες, άνοιξε δίαυλος επικοινωνίας και με αραβικά κεφάλαια (υπάρχουν πολλοί ενδιαφερόμενοι) αλλά και με ισραηλινά κεφάλαια που δραστηριοποιούνται ως developers ή ως μεσίτες real estate.