Ενέργεια: Αμερικανικό «παράθυρο» για Τουρκία – Στα «κάγκελα» ο Δένδιας

Σε περίοδο κρισιμότατων εξελίξεων για την ανατολική Μεσόγειο φαίνεται ότι έχουμε εισέλθει, με φόντο τον ρωσοουκρανικό πόλεμο αλλά και το μήνα του μέλιτος που διάγουν οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις.

Η Ουάσιγκτον έχει πραγματοποιήσει στροφή 180 μοιρών, αναβαθμίζοντας σε ηγετικό τον ρόλο του Ερντογάν για την επόμενη ημέρα αλλά και επιβάλλοντας τον στα ενεργειακά σχήματα που οργανώνονταν επί χρόνια με κόπο, μεθοδικότητα και με απούσα την Άγκυρα.

Το πέρασμα Νούλαντ από Αθήνα-Λευκωσία-Άγκυρα ήρθε να επιταχύνει τις εξελίξεις αλλά και να νοηματοδοτήσει τις ενέργειες που είχαν προηγηθεί, στο πλαίσιο ενός διπλωματικού ντόμινο που ενεργοποιήθηκε με την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία. Κι αυτό αφορά στην ολική επαναφορά της Τουρκίας στη γεωπολιτική σκακιέρα, τη θεαματική βελτίωση των σχέσεων Ουάσιγκτον-Άγκυρας και κυρίως τη συμπερίληψη της στα ενεργειακά σχέδια για την ευρύτερη γειτονιά μας, τα οποία οικοδομούνταν επί σειρά ετών με τα τριμερή και τετραμερή σχήματα και απών τον Ερντογάν.

Όμως, το παιχνίδι άλλαξε. Ομέχρι χθες «ταραξίας» και αποσυνάγωγος της περιοχής έχει γίνει «ειρηνοποιός» στην αιματηρή διελκυστίνδα Κίεβου-Μόσχα, «σπουδαίος σύμμαχος» των Αμερικανών αλλά και πρωταγωνιστής στο ενεργειακό παιχνίδι μετά το κλείσιμο της στρόφιγγας του ρωσικού φυσικού αερίου-πετρελαίου που άλλαξε την προσέγγιση για όλες τις άλλες ενεργειακές πηγές.

Υπό αυτό το πρίσμα παίρνει διαφορετικό νόημα η πρόσφατη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη και τα συμπαρομαρτούντα της, οι πρωθυπουργικές δηλώσεις εν είδει διαγγέλματος για τις εξορύξεις σε Ιόνιο και Κρήτη, η διαρροή υποτιθέμενης (;) συζήτησης Παναγιωτόπουλου-Ακαρ περί συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου, οι δηλώσεις Βενιζέλου περί «ελληνικής λίμνης του Αιγαίου»  και οι πραναγγελίες του Φ. Ντονμέζ, υπουργού Ενέργειας της Τουρκίας, πως θα έχουμε «σημαντικές εξελίξεις»στον τομέα των ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο.

«Με αμοιβαίο σεβασμό προς τα δικαιώματά μας, μπορούμε να καταστήσουμε την ανατολική Μεσόγειο μια νέα ασφαλή οδό ενεργειακού εφοδιασμού» σημειώνει ο κ. Ντονμπάς λίγα 24ωρα μετά την επίσκεψη της υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στη «γειτονιά» μας και τα όσα είπε για τον EastMed, το LNG, τις συνεργασίες για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, τη μεταφορά τους κλπ. Ωστόσο δεν μένει να αποσαφηνιστούν κάποια πράγματα, για τις ΑΟΖ που εκκρεμούν στην περιοχή, την απειλή πολέμου από πλευράς Τουρκίας έναντι ημών, την επίλυση του Κυπριακού ως απαραίτητη προϋπόθεση πριν την ολοκλήρωση της συμφωνίας για έναν υποθαλάσσιο αγωγό; Σε αυτά δεν έπρεπε να αναφερθεί τόσο η κα Νούλαντ πριν «ξεδιπλώσει» το αμερικανικό όραμα για την περιοχή ή ο κ. Ντονμέζ που «έκρυψε» τις εκκρεμότητες με… ομορφιές για σεβασμούς σε δικαιώματα και τα συναφή.

Διχογνωμία για EastMed – Η διαφοροποίηση του ΥΠΕΞ στους Δελφούς

Ωστόσο, στα όσα σχεδιάζονται στην Ουάσιγκτον για την περιοχή υπάρχουν και αντιδράσεις, όπως εκδηλώθηκαν από τον πρέσβη του Ισραήλ, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και τον Έλληνα ΥΠΕΞ. «Σέβομαι την κα Νούλαντ όμως αυτό (EastMed) αφορά τα κράτη της περιοχής» είπε στους Δελφούς ο πρέσβης του Ισραήλ ΓιόσιΑμράνι. «Δεν είναι θέμα της κυβέρνηση των ΗΠΑ ένα ευρωπαϊκό έργο. Εκείνο που διαπιστώνουν όλοι και έχει μεγάλη σημασία είναι η ανάγκη για απεξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από συγκεκριμένες αγορές φυσικού αερίου» είπε ο Νίκος Αναστασιάδης για να τοποθετηθεί και για την τουρκική συμμετοχή στα ενεργειακά σχήματα. «Ουδείς εμποδίζει την Τουρκία να έχει λόγο και ρόλο στα ενεργειακά θέματα της Μεσογείου, αν και εφόσον βεβαίως συνομολογήσει με την Κυπριακή Δημοκρατία τις διαχωριστικές γραμμές της ΑΟΖ εκάστης των δύο χωρών» δήλωσε ο Κύπριος Πρόεδρος.

Στο ίδιο μήκος και ο Ν. Δένδιας, ο οποίος επιστράτευσε το χιούμορ του στο Φόρουμ και στην ερώτηση για το αν η Νούλαντ έδωσε τη «χαριστική βολή στον EastMed» απάντησε «μάλλον άποψη εξέφρασε, βολή μάλλον όχι γιατί τον είδα τον EastMed ολοζώντανο!», διευκρινίζοντας πως όρος είναι η οικονομική βιωσιμότητα του εγχειρήματος και προσέθεσε πως η Βικτόρια Νούλαντδεν τον χαρακτήρισε «νεκρό» ως έργο, αλλά ως μη χρήσιμο στη χρονική περίοδο ενεργειακής απεξάρτησης.

Ο Νίκος Δένδιας πήγε απέναντι στην Β. Νούλαντ και στο θέμα του LNG. Η Αμερικανίδα υφυποθυργός είχε πει πως οι ΗΠΑ προκρίνουν τη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω LNG, ενώ συμπεριέλαβε και την Τουρκία στις χώρες που θα συνεργαστούν με την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Κυπριακή Δημοκρατία σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο. «Οι ΗΠΑ πουλάνε LNG, είναι φυσικό ένας υπουργός των ΗΠΑ να τίθεται υπέρ της πώλησής του» αντιτάχθηκε ο Έλληνας ΥΠΕΞ.

Η διαφοροποίηση του κ. Δένδια από τη μία δείχνει ότι συντάσσεται με τους «συμμάχους» στο στοίχημα του EastMed, από την άλλη εκφράζει και τη δυσφορία του στη συνολική στάση των ΗΠΑ, «ακουμπώντας» και το Μαξίμου που έχει ταχθεί αναφανδόν υπέρ των αμερικανικών θέσεων. Παράλληλα συντηρεί το θέμα της διαφορετικής άποψης με τον Κ. Μητσοτάκη, πως η βελτίωση των σχέσεων με την Άγκυρας πρέπει να προέλθει μέσα από αποδείξεις και πράξεις της άλλης πλευράς, της αποδοχής του διεθνούς δικαίου, των συνθηκών και της άρσης του casus belli σε βάρος της χώρας μας, όπως είπε στο Φόρουμ των Δελφών.