Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων: Στάση πληρωμών στις επικουρικές συντάξεις
Για ιδιότυπη «στάση πληρωμών» κατηγορεί το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων (ΕΝΔΙΣΥ), το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ). Αιτία το γεγονός ότι, παρά την έκδοση των σχετικών εγκυκλίων και την ύπαρξη νέου μαθηματικού τύπου, το ΕΤΕΑΕΠ αδυνατεί ακόμα να τον εφαρμόσει για να απονείμει επικουρικές συντάξεις, σύμφωνα με το νέο τρόπο υπολογισμού τους. Έτσι, διαπιστώνεται ότι εκκρεμούν 115.000 αιτήσεις, εκ των οποίων 92.500 αφορούν ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται από την 1η Ιανουαρίου 2015 και μετά. Η εκτίμηση του ΕΝΔΙΣΥ είναι ότι οι νέες επικουρικές συντάξεις, όταν εκδοθούν, θα είναι μειωμένες κατά 20%, συγκριτικά με τον παλιό τρόπο υπολογισμού τους.
Σε κάθε περίπτωση θα εξαρτώνται άμεσα από την οικονομική ύφεση, την ανάπτυξη, την ανεργία, τους μισθούς και τη γήρανση του πληθυσμού. Ο νόμος 4387/2016 προβλέπει ότι από την 1/1/2015 η επικουρική σύνταξη λειτουργεί με το σύστημα καθορισμένων εισφορών νοητής κεφαλαιοποίησης (NDC-ατομικοί λογαριασμοί). Αυτό σημαίνει ότι οι εισφορές του κάθε ασφαλισμένου αθροίζονται σε ένα νοητό λογαριασμό και τοκίζονται με ένα επιτόκιο, του οποίου η τιμή καθορίζεται με βάση την πορεία της οικονομίας και όχι από κάποια επενδυτική απόδοση. Έτσι, σε περιόδους υφέσεων ο τοκισμός μπορεί να είναι ακόμη και μηδενικός. Το συσσωρευμένο ποσό του νοητού λογαριασμού διαιρείται με ένα συντελεστή, ο οποίος λαμβάνει υπόψη το προσδόκιμο ζωής (ράντα ζωής). Σύμφωνα με το ΕΝΔΙΣΥ, η τιμή αυτού του συντελεστή μειώνεται όσο η ηλικία αυξάνεται, δηλαδή δύο ασφαλισμένοι που έχουν καταβάλει τις ίδιες εισφορές, αλλά έχουν διαφορετική ηλικία κατά τη συνταξιοδότηση, θα λάβουν και διαφορετικό ποσό σύνταξης. Οι συντελεστές αυτοί θα αναπροσαρμόζονται κάθε φορά που θα αυξάνει το προσδόκιμο όριο ζωής, μειώνοντας, ανάλογα, το ποσό της επικουρικής σύνταξης που καταβάλλεται στον ασφαλισμένο. Για τους ασφαλισμένους που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης από τις 15/5/2016 και μετά, δηλαδή μετά την έναρξη ισχύος του νόμου για το Ασφαλσιτικό (ν.4387/2016), το ποσό της επικουρικής σύνταξης υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη δύο μέρη. Το πρώτο μέρος λαμβάνει υπόψη τον χρόνο ασφάλισης μέχρι τις 31/12/2014 και το δεύτερο μέρος λαμβάνει υπόψη τον χρόνο ασφάλισης από την 1η/1/2015 και μετά. Στο πρώτο μέρος εφαρμόζεται νέος συντελεστής αναπλήρωσης ο οποίος καθορίστηκε στο 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης. Ο συντελεστής αυτός είναι μειωμένος κατά 21,25% σε σχέση με αυτόν που ίσχυε πριν από την εφαρμογή του Ν. 4387/2016 (0,57% για κάθε έτος ασφάλισης στους μισθωτούς). Επίσης, οι συντάξιμες αποδοχές επανυπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τον μέσο όρο των μισθών από το 2002 και μετά, αναπροσαρμοσμένες με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Παράλληλα, το δεύτερο μέρος της επικουρικής σύνταξης υπολογίζεται σύμφωνα με το σύστημα NDC-ατομικοί λογαριασμοί και τους συντελεστές (ράντες) της υπουργικής απόφασης που δημοσιεύτηκαν στις 20/11/2017. Όσο μεγαλύτερος είναι ο χρόνος ασφάλισης με βάση το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης, τόσο μικρότερο θα είναι το συνολικό τελικό ποσό της επικουρικής σύνταξης που θα λάβουν οι ασφαλισμένοι οι οποίοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης μετά τις 15/5/2016.
Κατά το Δίκτυο, ο νέος τρόπος υπολογισμού οδηγεί σε επικουρικές συντάξεις κάτω 160 ευρώ τον μήνα για όσους έχουν υποβάλει αίτηση από 1/1/2015 και μετά.
Όπως παρατηρεί ο πρόεδρος του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων (ΕΝΔΙΣΥ) Νίκος Χατζόπουλος, «οι μνημονιακές μειώσεις στις επικουρικές φτάνουν συνολικά έως και το 80%. Επιπρόσθετα, μέσα στον ορυμαγδό των άγριων περικοπών οι επικουρικές συντάξεις έχουν πλέον εξαϋλωθεί. Το ΕΝΔΙΣΥ σημειώνει ότι στις επικουρικές δεν καταβάλλεται ούτε καν προσωρινή σύνταξη, όπως συμβαίνει με τις κύριες συντάξεις».
