Φοιτητική μέριμνα: Το πρόβλημα της φοιτητικής στέγης

Της Σοφίας-Χάιδως Ασημακοπούλου*
Στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο ΤΕΙ φοιτούσαν, το 2019, 25.199 φοιτητές στα κανονικά εξάμηνα και υπήρχαν και 21.298 πέραν των κανονικών εξαμήνων, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Οι διαθέσιμες κλίνες του είναι 987, που βρίσκονται σε άθλια κατάσταση, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας Πελοπόννησος, αφού από το 1978 που χτίστηκαν δεν έχει γίνει καμία συντήρηση. Αρκούν δηλαδή ΜΟΝΟ για το 3,91% των ευρισκόμενων σε κανονικά εξάμηνα σπουδών. Συνεπώς όσον αφορά στο Πανεπιστήμιο Πατρών η φοιτητική μέριμνα είναι ανύπαρκτη.

Εκτός όμως από την έλλειψη της φοιτητικής στέγης φαίνεται ότι το πρόβλημα γίνεται οξύτερο από την διαχείριση των φοιτητικών εστιών. Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών  έκανε λόγο για “φοιτητές που είχαν τελειώσει και δεν είχαν δώσει το δωμάτιο και φοιτητές που δεν είχαν εγγραφεί για χρόνια και δεν είχαν δώσει μαθήματα για χρόνια και κρατούσαν δωμάτιο, ενώ υπήρξε και περίπτωση φοιτητή ο οποίος είχε πεθάνει από τριετίας”.  Συνεχίζοντας είπε ότι: «Για να καθαρίσουν οι εστίες χρειάζεται να μην υπολογίσει κάποιος το πολιτικό κόστος». Τι ακριβώς εννοούσε; Από που και έως που τίθεται θέμα “πολιτικού κόστους”;

Στην Καλαμάτα με περισσότερους από 3.500 φοιτητές υπάρχει μία φοιτητική εστία δυναμικότητας 232 φοιτητών, στην οποία δεν έχουν αποκατασταθεί οι βλάβες που προξενήθηκαν από τις πλημμύρες του 2016, ενώ τα σπίτια είναι πλέον απλησίαστα για φοιτητές.  Να σημειωθεί ότι η Καλαμάτα και η Πάτρα, είναι οι μόνες πόλεις που διαθέτουν φοιτητικές εστίες μεταξύ των έξι πόλεων της Πελοποννήσου που βρίσκονται οι σχολές (Καλαμάτα, Τρίπολη, Κόρινθος, Ναύπλιο, Σπάρτη, Πάτρα).

Στην Αθήνα τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Το εξαώροφο κτίριο -πρώην ξενοδοχείο Σιρένε- αγοράστηκε από το Πάντειο το 1984 και μετατράπηκε σε εστία, η οποία λειτούργησε για περίπου μία δεκαετία. Σύμφωνα με τον τότε πρύτανη του Πάντειου Πανεπιστήμιου κυρίου Κοντογιώργη, «ήταν πολυτελές ξενοδοχείο με πισίνα στην οροφή, κλιματισμό σε όλα τα δωμάτια, χαλιά, εστιατόριο και πολλά άλλα». Ο κ. Κοντογιώργης έκανε απίστευτες δηλώσεις-καταγγελίες για κακοδιαχείριση (υπενοικίαση σε διάφορους ημετέρους και τρίτους από τους εκάστοτε διαχειριστές, στέγαση, διακίνηση κ.λπ.). Όπως χαρακτηριστικά είπε «..το λεηλάτησαν ολοκληρωτικά.  Σήμερα έμεινε μόνο ο σκελετός όπως φαίνεται. Κανείς δεν ζήτησε ευθύνες από κανέναν».

Το 2003, υπήρξε πρόταση από την «Αθήνα 2004» για ένταξη του κτηρίου στο πρόγραμμα στέγασης κατά την περίοδο των Αγώνων. Η Σύγκλητος αρνήθηκε την πρόταση για διάφορους λόγους και από το 2003 το κτήριο τελούσε για πολλά χρόνια υπό κατάληψη  εξωπανεπιστημιακών κυρίως ατόμων. Να σημειωθεί ότι το εν λόγω κτίριο είναι δυναμικότητας 210 κλινών.

H κατάσταση στην παλαιά Φοιτητική Εστία Ζωγράφου στην Πολυτεχνειούπολη ήταν έτσι από καιρό. Φοιτητές που διέμεναν στην εστία και προσωπικό ανέφεραν  συνθήκες τρόμου και είχαν ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές επανειλημμένα για την κατάσταση και την ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης του οξύτατου προβλήματος. Προβλήματος που απλά επιδεινώθηκε αφού η ομάδα των κακοποιών που κυκλοφορούσαν στην εστία αποθρασύνθηκε βλέποντας ότι μπορεί να δρα ανενόχλητη  και τον τελευταίο καιρό πριν τη σύλληψή της είχε γίνει εξαιρετικά επικίνδυνη.

Στην Κρήτη οι υπάρχουσες εστίες αδυνατούν να καλύψουν έστω κι ένα ελάχιστο ποσοστό των φοιτητών στο νησί, ενώ είναι πολλά τα προβλήματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι εστιακοί φοιτητές και συνολικά τα οξυμένα προβλήματα, που αφορούν τη φοιτητική μέριμνα.

Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας που συγκεντρώνει περίπου 25.000 ενεργούς φοιτητές, οι φοιτητικές εστίες δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών ούτε του 3% του συνόλου τους. Ενδεικτικά, στη Λάρισα υπάρχουν μόλις 466 κλίνες, στον Βόλο 40 κλίνες και μάλιστα μόνο για πρωτοετείς, στην Καρδίτσα 104 κλίνες, ενώ στα Τρίκαλα δεν υπάρχει καν Εστία

Οι τίτλοι δημοσιεύσεων σχετικά με το θέμα είναι χαρακτηριστικοί:

• Κρήτη: Άπιαστο όνειρο η εύρεση φοιτητικής κατοικίας
• Χανιά: Γρίφος για δυνατούς λύτες η εξεύρεση φοιτητικής κατοικίας
• Φοιτητική στέγη, μόνιμο πρόβλημα για τα Γιάννινα… Ιωάννινα: Μία περιουσία για σπίτια «τρύπες»
• Κομοτηνή: Λίγα και πανάκριβα
• Είδος προς εξαφάνιση στις Σέρρες
• Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας: Δυναμικές αντιδράσεις φοιτητών για το θέμα της στέγης
• Ρόδος: Δυσεύρετα τα σπίτια για φοιτητές
• Κέρκυρα: Χιλιάδες φοιτητές ψάχνουν για σπίτι με ισχυρό αντίπαλο το Airbnb

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιδρύματος Νεολαίας και Διά βίου Μάθησης, σε όλη τη χώρα διατίθενται συνολικά περίπου 13.000 κλίνες σε φοιτητικές εστίες και ξενοδοχεία. Καλύπτεται λιγότερο του 3% σε σχέση με τους 460.000 ενεργούς φοιτητές.

Οι συνέπειες της διαχρονικής κυβερνητικής ανυπαρξίας στο θέμα της φοιτητικής μέριμνας είναι πολλές. Μία από αυτές είναι και οι μετεγγραφές (για τις οποίες θα αναφερθούμε σε επόμενο δημοσίευμα). Πρόκειται με απλά λόγια για την έμπρακτη αναγνώριση από το κράτος της ανυπαρξίας φοιτητικής μέριμνας. Το κράτος, δηλαδή, δεν είναι συνεπές στις υποχρεώσεις του και «ψιθυρίζει» στους γονείς που ζορίζονται οικονομικά, ότι θα φέρει τα παιδιά τους να σπουδάσουν κοντά στο σπίτι. Μια άλλη συνέπεια είναι η ποιότητα των σπουδών. Πολλοί φοιτητές γράφονται στη σχολή που πέτυχαν χωρίς να παρακολουθούν τα μαθήματα και πηγαίνουν μόνο για να δώσουν εξετάσεις ή εγκαταλείπουν τις σπουδές τους. Για κάποιους  φοιτητές που νοικιάζουν σπίτι, μονόδρομος είναι η εργασία για να συμβάλλουν στα έξοδα του ενοικίου, των «τσουχτερών» λογαριασμών και του κόστους ζωής. Όμως η επιλογή της εργασίας δεν είναι αναίμακτη. «Πολλοί χάνουν μαθήματα υποχρεωτικής παρακολούθησης ή κόβονται σε άλλα, με αποτέλεσμα να παρατείνεται η διάρκεια των σπουδών τους»

Επίσης οι κενές θέσεις των περιφερειακών ΑΕΙ είναι συνέπεια της έλλειψης της φοιτητικής μέριμνας σε συνδυασμό με την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ). Πέρυσι χωρίς φοιτητές, αποφοίτους γενικού λυκείου, έμεινε η Αρχιτεκτονική Ξάνθης ενώ φέτος το ίδιο έγινε με  το τμήμα Νοσηλευτικής στο Διδυμότειχο που ανήκει στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε – Παράρτημα του Τμήματος Νοσηλευτικής Θεσσαλονίκης).

Με δεδομένα τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που μαστίζουν την Ελληνική οικογένεια (ακρίβεια, υψηλός πληθωρισμός, ακριβά ενοίκια λόγω της βραχυχρόνιας μίσθωσης σε τουρίστες κ.ά.) το πρόβλημα της στέγασης των φοιτητών στη χώρα μας γίνεται οξύτερο. Συνεπώς θα πρέπει το κράτος να αναλάβει τις ευθύνες του και στηρίξει τη φοιτητική μέριμνα και να δημιουργήσει ένα πανεπιστήμιο που να εκπληρώνει το ρόλο του.

* Βουλευτής Β’ Πειραιώς, Ελληνική Λύση