Γερμανία: Μαζί με τη Μέρκελ φεύγει η Δεξιά

Κεντροαριστερή στροφή στη μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης, αν και οι εξελίξεις δεν προκαλούν… ρίγη ενθουσιασμού στους προοδευτικούς πολίτες της Ευρώπης, ιδίως τα χαμηλά ποσοστά του Die Linke που αφενός αποκλείουν το ενδεχόμενο ενός κυβερνητικού συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Αριστεράς και αφετέρου το αφήνουν ίσως εκτός Ομοσπονδιακής Βουλής.

Το βέβαιο μήνυμα της κάλπης στη Γερμανία είναι ένα: Αρκετά κυβέρνησαν οι βαυαροί χριστιανοκοινωνιστές και οι χριστιανοδημοκράτες. Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης -και μαζί η χώρα που διαφεντεύει τις τύχες της Ε.Ε.- ψάχνει προοδευτική, κεντρώα λύση εξουσίας και ζητά διακυβέρνηση με ισχυρό κοινωνικό πρόσημο για να πορευτεί στις προκλήσεις της πανδημίας, της κλιματικής αλλαγής, της οικονομικής κρίσης.

Δεδομένο επίσης είναι ότι ο ισχυρός δικομματισμός προηγούμενων δεκαετιών έχει παρέλθει οριστικά (και) στη Γερμανία. Όταν τη δεκαετία του ’70 τα δύο μεγάλα κόμματα συγκέντρωναν το 90% των ψήφων, σήμερα κινούνται γύρω στο 50%.

Τα αποτελέσματα τα ξημερώματα της Δευτέρας, διαμορφώνονταν ως εξής:

Σίγουρα η απερχόμενη καγκελάριος Μέρκελ θα ήθελε ένα διαφορετικό τέλος της σταδιοδρομίας της και όχι να αποχαιρετά την πολιτική με το χαμηλότερο εκλογικό ποσοστό στην ιστορία των Χριστιανοδημοκρατών. Βεβαίως, δεν ηγήθηκε αυτή της προεκλογικής εκστρατείας, αλλά ο διάδοχός της Άρμιν Λάνσετ. Όμως, η πολυετής διακυβέρνηση της “θείας Άνγκελα” είναι αυτή που έφερε το κόμμα της κάτω και από το 25% και όχι ο σημερινός υποψήφιος.

Από την άλλη οι Σοσιαλδημοκράτες επιστρέφουν, μάλλον όχι όμως με την αναμενόμενη δυναμική. Η επικράτησή τους με βραχεία κεφαλή σίγουρα δεν συνιστά εκλογικό θρίαμβο, ωστόσο πέτυχαν να αντιστρέψουν μια καθοδική πορεία και όλα δείχνουν ότι θα αποτελέσουν τον βασικό πόλο της νέας κυβέρνησης.

Η μεγαλύτερη, όμως, επιτυχία που πιστώνεται ο Όλαφ Σολτς δεν μετριέται σε ποσοστά. Είναι το γεγονός ότι κατάφερε με επιτυχία να ενσαρκώσει την αγωνία ενός μεγάλου κομματιού της Ευρώπης για τη διατήρηση και την ανάδειξη των στοιχείων του κοινωνικού κράτους που οφείλει να εκφράζει η Σοσιαλδημοκρατία και το κυριότερο, να στρέψει το πηδάλιο της χώρας του προς το κέντρο, την ώρα που οι “Σειρήνες” της Ακροδεξιάς αυτοπροβάλλονται ως λύση για τις ανισότητες που ανέδειξαν η πανδημία, το μεταναστευτικό και τα οικονομικά προβλήματα.

Είναι δεδομένο πώς ο Σολτς και το SPD έχουν μπροστά τους μια δύσκολη διαπραγμάτευση για να μπορέσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση. Σε αυτή είναι βέβαιο πως θα κληθούν να συμμετέχουν οι Πράσινοι, που μπόρεσαν να βελτιώσουν το εκλογικό τους αποτέλεσμα, στις πρώτες εκλογές στην ιστορία τους που “κατέβασαν” κεντρική υποψηφιότητα για την καγκελαρία, την Αναλένα Μπέρμποκ.

Τα αποτελέσματα τους βελτίωσαν και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες που ενδεχομένως θα αποτελέσουν και τον βασικό ρυθμιστή στο ποιο σχήμα θα κυβερνήσει τη Γερμανία την επόμενη μέρα. Αν και η πολιτική τους ατζέντα δεν φαίνεται να “κουμπώνει” σε μία σειρά από θέματα με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους, τα ποσοστά του CDU/CSU είναι τέτοια που η συνεργασία τους με τον Λάνσετ δεν μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό κυβέρνησης. Άρα, θα κληθούν μάλλον να τα “βρουν” προγραμματικά με Σολτς και Πράσινους.

Θετικό είναι και το γεγονός ότι η ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία» δεν κατάφερε να ισχυροποιηθεί, εκμεταλλευόμενη τις συνέπειες του μεταναστευτικού, αλλά και της πανδημίας. Βεβαίως, πήρε και πάλι ένα διψήφιο ποσοστό και η παρουσία της παραμένει ισχυρή, ιδίως στα φτωχότερα τμήματα της χώρας και κυρίως στην πρώην ανατολική Γερμανία.

Σε κρίση, τέλος, παραμένει η γερμανική Αριστερά (Die Linke) με το χαμηλό ποσοστό της να μην είναι καν βέβαιο αν θα της εξασφαλίσει οριακή είσοδο στην Ομοσπονδιακή Βουλή. Εκτός από τους παραδοσιακούς της ψηφοφόρους, είναι εμφανές ότι δεν μπόρεσε να πείσει ευρύτερο κοινό και να γίνει μέρος της προοδευτικής στροφής στη μετά Μέρκελ εποχή, κεφαλαιοποιώντας το θετικό για το Κέντρο και την Αριστερά πολιτικό κλίμα.

Και δεν θα μπορέσει να το κάνει, βεβαίως, όσο η αυτοκριτική πάει… περίπατο: «Ο πραγματικός χαμένος της βραδιάς είναι ο λαός που πρέπει να ζήσει σε συνθήκες φτώχειας σε αυτή τη χώρα» δήλωσε η πρόεδρος του Die Linke Σουζάν Χένινγκ Βέλσοβ, κληθείσα να σχολιάσει τις επιδόσεις του κόμματός της.