Η Ελλάδα μετά τα Τέμπη – Η μεγάλη δημοσκόπηση της Real Polls για τη Voice
Η έρευνα που παρουσιάζει σήμερα η Voice έχει μία ιδιαίτερη αξία και αυτό γιατί αποτελεί μια «φωτογραφία της στιγμής», ελάχιστες ημέρες μετά το φονικό δυστύχημα στα Τέμπη. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο διάστημα 11-15 Μαρτίου 2023 και ως εκ τούτου συνιστά μία αποκαλυπτική αποτύπωση των στάσεων της κοινής γνώμης μετά από ένα γεγονός που όχι μόνο σημάδεψε τη χώρα, αλλά και άλλαξε την πορεία των πραγμάτων, σε επίπεδο κοινωνικό και πολιτικό.
Τα αποτελέσματα της έρευνας συνθέτουν μια σημαντική κάμψη του κυβερνώντος κόμματος, αλλά και ένα συνολικότερο πλαίσιο αμφισβήτησης του πολιτικού συστήματος, κυρίως των κομμάτων με κυβερνητικό παρελθόν.
Τα Τέμπη δεν ήταν ατύχημα, αλλά «έγκλημα»
Πρωταρχικό στοιχείο της έρευνας είναι η αναγνώριση ύπαρξης βαρύτατων ευθυνών για το δυστύχημα των Τεμπών, το οποίο χαρακτηρίζει «έγκλημα» το 88% (66% μεταξύ των ψηφοφόρων της ΝΔ).
Την ίδια στιγμή μόλις το 10% το αποδίδει σε “ανθρώπινο λάθος” (32% μεταξύ των οπαδών της ΝΔ), γεγονός που καταδεικνύει την αστοχία του αρχικού κυβερνητικού αφηγήματος.
Από την άλλη πλευρά, πιο πειστική φαίνεται να είναι η οπτική της ιστορικής διάχυσης των ευθυνών, καθώς το 68% αποδίδει τα αίτια της τραγωδίας σε χρόνιες παθογένειες, και μόνο 23% αποκλειστικά σε κακή κυβερνητική διαχείριση (που δεν ξεπερνάει το 60% ούτε μεταξύ των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ).
Δείτε αναλυτικά εδώ όλους τους πίνακες της δημοσκόπησης που πραγματοποίησε η Real Polls για λογαριασμό της Voice
Σε σχέση με την κακή κατάσταση των σιδηροδρόμων, το 75% πιστεύει ότι αυτή οφείλεται στην πολιτική όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων και μόνο 22% βρίσκει ως αποκλειστικά υπεύθυνη τη σημερινή κυβέρνηση (ποσοστό που εντός του ΣΥΡΙΖΑ φτάνει στο 67%, ενώ στα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν υπερβαίνει το 20%-25%, με εξαίρεση το ΜέΡΑ 25 -35%).
Κ. Αχ. Καραμανλής: «Υποκριτική» η παραίτηση,
«απαράδεκτο» να κατέβει υποψήφιος
Σαφώς πιο αρνητική είναι η εικόνα για τον πρώην υπουργό Κ. Καραμανλή, του οποίου ακόμα και την παραίτηση την αντιμετωπίζει ως «πράξη ευθύνης» μόλις το 13% (και μόνο το 42% των ψηφοφόρων της ΝΔ). Αντίθετα, ένα 38% την θεωρεί ως πράξη αυτονόητα επιβεβλημένη («το λιγότερο που έπρεπε να κάνει»), ενώ η πλειοψηφία (47%) την χαρακτηρίζει «υποκριτική».
Ακόμα πιο αρνητικοί εμφανίζονται οι πολίτες στο ενδεχόμενο να ξαναείναι υποψήφιος (το 68% το θεωρεί «απαράδεκτο»), προοπτική μάλιστα που διχάζει τη ΝΔ (36%).
Η πλειοψηφία των ερωτώμενων (54%) θεωρεί ότι όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις έχουν εξυπηρετήσει τις πελατειακές σχέσεις, με το κόμμα της ΝΔ να έχει συντριπτικά μεγαλύτερη ευθύνη (31%) σε σύγκριση με το ΣΥΡΙΖΑ (9%).
Έτσι, η διάχυση των ευθυνών δεν φαίνεται να είναι σε θέση να αποκρύψει τις μεγάλες ευθύνες της σημερινής κυβέρνησης για το συγκεκριμένο συμβάν, καθώς το 70% θεωρεί ότι η ΝΔ πρέπει να αποδοκιμαστεί στις εκλογές.
Όσο για την ομολογουμένως συγκρατημένη στάση του ΣΥΡΙΖΑ, είναι αξιοσημείωτο ότι μόλις το 13% την αναγνωρίζει ως «σοβαρή και υπεύθυνη», ενώ το 62% διαπιστώνει ότι επιχειρεί να εκμεταλλευτεί πολιτικά το γεγονός. Ταυτόχρονα ένα 17% βρίσκει τη στάση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης πολύ ήπια («περισσότερο από όσο θα έπρεπε»), ποσοστό που φτάνει 34% μεταξύ των οπαδών του.
Από πολιτικής πλευράς, είναι σαφές ότι η αρνητική αυτή εικόνα πλήττει ξεκάθαρα την κυβέρνηση και το έργο της.Το 27% πιστεύει ότι η χώρα κινείται προς σωστή κατεύθυνση (από 33%-35% στις προηγούμενες μετρήσεις), ενώ ικανοποιημένο από την κυβέρνηση δηλώνει το 26%, με το 45% να την χαρακτηρίζει «κακή», ενώ 27% δηλώνει ότι δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του (53% μεταξύ των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ).
«Έχει δίκιο ο Πολάκης» πιστεύει το 42%
Στο ζήτημα του Π. Πολάκη, η ελληνική κοινωνία συνολικά εμφανίζεται μάλλον διχασμένη.Το 40% διαφωνεί με τις δημόσιες τοποθετήσεις του, τη στιγμή όπου 34% συμφωνεί με το περιεχόμενό τους και επιπλέον 8% συμφωνεί και με τις διατυπώσεις και το ύφος τους.
Τα δύο τελευταία ποσοστά, ανάμεσα στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ φτάνουν σε 64% και 20% αντίστοιχα, ενώ σε ανάλογα υψηλά επίπεδα κινούνται ανάμεσα στους ψηφοφόρους των περισσότερων κομμάτων της αντιπολίτευσης (αθροιστικά πάνω από 45%, φτάνοντας 63% στην περίπτωση της Ελλ. Λύσης),εκτός του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ (29%).
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το κυβερνών κόμμα διατηρεί μεν μικρό προβάδισμα, αλλά με σημαντικές απώλειες, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να έχει αποφύγει την αρνητική αξιολόγηση των πολιτών.
Συγκεκριμένα, ο Κ. Μητσοτάκης διατηρεί την υπεροχή έναντι του Αλ. Τσίπρα ως προς την καταλληλόλητα του πρωθυπουργού με τη μεγάλη πλειοψηφία όμως να επιλέγει πλέον τον Κανένα (43%). Η ίδια εικόνα επαναλαμβάνεται και στην επιμέρους σύγκριση, με τον Κ. Μητσοτάκη να διατηρεί το προβάδισμα σε ζητήματα διαχειριστικήςή ηγετικής ικανότητας (αντιμετώπιση προβλημάτων, αξιοπιστία, επιλογή συνεργατών), ενώ ο Αλ. Τσίπρας σε θέματα κοινωνικής ή δημοκρατικής ευαισθησίας (σεβασμός δημοκρατικών αρχών, ακεραιότητα, εγγύτητα στα προβλήματα του πολίτη, έκφραση μεσαίου χώρου), με την απάντηση «Κανένας» όμως να πλειοψηφεί πλέον σε όλες τις κατηγορίες (με ποσοστά της τάξης 40%-50%).
Πρόθεση ψήφου: Αυξάνεται η «γκρίζα ζώνη»
Η ίδια διάθεση προσδιορίζει και τον κατακερματισμό που παρατηρείται στην πρόθεση ψήφου, με τη ΝΔ να λαμβάνει μόλις 22,7%, ο ΣΥΡΙΖΑ 18,1% ενώ και το ΠΑΣΟΚ συμπιέζεται στο 7,8%. Αύξηση παρατηρείται στα μικρότερα κόμματα, ενώ η «γκρίζα ζώνη» ανέρχεται συνολικά στο 26,8% (20,6% Αναποφάσιστοι). Πρέπει να τονιστεί εδώ ότι αυτή ήταν η διάθεση των ερωτώμενων εφόσον γίνονταν εκλογές την επόμενη μέρα, μέχρι τις 15 Μαρτίου. Συνεπώς, μέχρι τις εκλογές η διάθεση αυτή θα τροποποιηθεί προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση.
Η εσωτερική επεξεργασία της αδιευκρίνιστης δεξαμενής ψηφοφόρων αυξάνει την αναμενόμενη εκλογική επιρροή των κομμάτων σε 28,3% για τη ΝΔ, 24,7% για τον ΣΥΡΙΖΑ και 12,3% για το ΠΑΣΟΚ, με σημαντικά όμως κέρδη κυρίως για το ΚΚΕ (11,1%) και το ΜέΡΑ 25 (6,2%), καθώς και το σύνολο των ΛΟΙΠΩΝ (13,3%).
Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι το 20% του συνολικού δείγματος δήλωσε ότι έχει αλλάξει την επιλογή του μετά το συμβάν.
Η μείωση της επιρροής της ΝΔ (και της διαφοράς της με τον ΣΥΡΙΖΑ) αντανακλά και σε άλλους δείκτες, όπως π.χ. στην παράσταση νίκης, όπου η ΝΔ εξακολουθεί να προηγείται με45% (έναντι 21% του ΣΥΡΙΖΑ), όπου σημειώνεται σημαντική κάμψη σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (56%-18%).
Ανάλογη είναι και η διαφοροποίηση ως προς την κυβέρνηση που επιθυμούν οι πολίτες. Μία κυβέρνηση (αυτοδύναμη ή συνεργασίας) υπό τη ΝΔ συγκεντρώνει αθροιστικά πλέον την προτίμηση του 33% του εκλογικού σώματος, ενώ μια αντίστοιχη του ΣΥΡΙΖΑ θα προτιμούσε το 26%. Τα αντίστοιχα ποσοστά στην προηγούμενη έρευνα ήταν 39%-27%, ενώ ενισχυμένη εμφανίζεται η απάντηση καμία από αυτές (29% από 24%), καθώς και εκείνης υπέρ της τρικομματικής συνεργασίας (ΝΔ+ΣΥΡΙΖΑ+ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ), που πλέον ανέρχεται στο 8% (από 3% τον Δεκέμβρη).
