ΙΟΒΕ: Ο πληθυσμός της Ελλάδας προβλέπεται να υποχωρήσει στα 8,1 εκατ. έως το 2100

Μελέτη με αντικείμενο  το ”Δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα: Προκλήσεις και προτάσεις πολιτικής” παρουσίασε σήμερα ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, κος Νίκος Βέττας, σε συνέδριο με θέμα το  “Δημογραφικό 2022 – Η Μεγάλη Πρόκληση”.

Ο σκοπός της μελέτης, σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, είναι η ανάδειξη του δημογραφικού ζητήματος και των συνολικών κοινωνικοοικονομικών επιδράσεών του στην Ελλάδα. Ειδικότερα, η μελέτη εξετάζει τις τάσεις, τις προοπτικές, τις προκλήσεις και τις επιπτώσεις στην οικονομία που προκύπτουν από τη γήρανση του πληθυσμού.

Επιπλέον, στη μελέτη διατυπώνονται προτάσεις πολιτικής με στόχο αφενός την αντιμετώπιση και προσαρμογή στη δυναμική που διαμορφώνεται και αφετέρου στην άμβλυνση και αντιστροφή της.

Ο πληθυσμός της Ελλάδας συρρικνώνεται -την περίοδο 2011-2021 ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε κατά 441 χιλ. (-4,0%).

Η μείωση και η γήρανση του πληθυσμού της χώρας προβλέπεται να συνεχιστούν τις επόμενες δεκαετίες. Στο σενάριο βάσης των δημογραφικών προβολών, ο πληθυσμός της Ελλάδας προβλέπεται να υποχωρήσει στα 8,1 εκατ. έως το 2100 – μια μείωση του πληθυσμού κατά 2,5 εκατ. άτομα ή 24% σε σχέση με το 2021.

Ως προς την ηλικιακή διάρθρωση, ο δείκτης εξάρτησης της τρίτης ηλικίας προβλέπεται να υπερβεί τις 0,60 μονάδες μετά το 2050, από 0,35 μονάδες το 2020 και 0,29 μονάδες το 2010. Το δημογραφικό ζήτημα επηρεάζει σημαντικά την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Η μείωση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού επιδρά αρνητικά στην προσφορά εργασίας και τις δυνατότητες οικονομικής μεγέθυνσης, ο αυξανόμενος δείκτης εξάρτησης ασκεί πιέσεις στη δημοσιονομική βιωσιμότητα, ενώ η γήρανση του πληθυσμού επιβραδύνει την παραγωγικότητα της εργασίας.

Μέσα από μακροοικονομικές προσομοιώσεις, εκτιμάται ότι σε ένα βασικό σενάριο, όπου οι δημογραφικές τάσεις στην Ελλάδα συγκλίνουν μόνο ελαφρά με την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά η γήρανση και η πτωτική τάση του πληθυσμού παραμένουν, το 2100 αναμένεται το πραγματικό ΑΕΠ να έχει μειωθεί κατά €58 δισ. (ή 31%) σε σχέση με το 2019, η απασχόληση κατά 2,1 εκατομμύρια άτομα (ή 48%), τα δημοσιονομικά έσοδα κατά €14 δισ. (ή 19%) και το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά περίπου €1.740 (ή 10%).

 Οι δημογραφικές εξελίξεις δημιουργούν πολύ σοβαρές προκλήσεις και για μια σειρά από τομείς κοινωνικής πολιτικής, όπως η υγεία, οι συντάξεις, η εκπαίδευση και η αγορά εργασίας. Απαιτούνται στοχευμένες πολιτικές για να διορθωθούν χρόνιες αδυναμίες αυτών των τομέων και να τους θωρακίσουν από τις επερχόμενες δημογραφικές εξελίξεις.

Ταυτόχρονα, πολύ σημαντικό ρόλο για μετριασμό των δημογραφικών εξελίξεων σε βάθος χρόνου έχουν οικογενειακές και μεταναστευτικές πολιτικές, οι οποίες επηρεάζουν την πληθυσμιακή δομή της χώρας και δομικούς δημογραφικούς δείκτες όπως τη γεννητικότητα.

Η κοινωνία θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη σε πολλαπλά επίπεδα (όπως σε νοοτροπία και υποδομές) για να ανταπεξέλθει στις αναδυόμενες ανάγκες και προκλήσεις της δημογραφικής γήρανσης.