Καρότα: Ασπίδα προστασίας για την καρδιά

Συχνά τα υποτιμούμε γιατί δεν μπαίνουν εύκολα σε σαλάτες. Ωστόσο, τα καρότα είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος για τον οργανισμό μας. Προσφέρουν πολλά -και σε μεγάλο βαθμό άγνωστα- οφέλη στην υγεία.

Η Αμερικανική Εταιρεία Καρδιάς (AHA) αναφέρει πως τα καρότα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, στα οποία συμπεριλαμβάνονται βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Κ και κάλιο. Ωστόσο πιο γνωστά είναι για τα καροτενοειδή τους, μία ομάδα αντιοξειδωτικών ουσιών που στο σώμα μετατρέπονται σε βιταμίνη Α.

Η βιταμίνη Α είναι γνωστή για τις ωφέλιμες επιδράσεις της στην όραση, αλλά δεν είναι οι μοναδικές που παρέχει στην υγεία. Υποστηρίζει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα, τους πνεύμονες και την καρδιά.

Το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας υπολογίζει ότι ένα ωμό καρότο των 60 γραμμαρίων παρέχει:

-Το 72% της βιταμίνης Α που καθημερινά χρειάζεται μία γυναίκα
-Το 56% της βιταμίνης Α που καθημερινά χρειάζεται ένας άνδρας

Το κάλιο που περιέχουν τα καρότα επίσης είναι ωφέλιμο για την καρδιαγγειακή υγεία, αφού συμβάλλει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Εξίσου σημαντικές είναι οι φυτικές ίνες τους, οι οποίες συμβάλλουν στο αίσθημα κορεσμού της πείνας και μειώνουν τον κίνδυνο καρδιοπάθειας.

Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι τα καρότα διεγείρουν ένα ένζυμο που μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Το ένζυμο αυτό λέγεται οξυγενάση της β-καροτίνης 1 (ή BCO1) και είναι αυτό που μετατρέπει ένα καροτενοειδές (την β-καροτίνη) σε βιταμίνη Α.

Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόϊ στο Urbana-Champaign διαπίστωσαν πως όσοι έχουν λιγότερο ενεργή μορφή του ενζύμου, έχουν υψηλότερη «κακή» (ή LDL) χοληστερόλη. Η αυξημένη LDL χοληστερόλη είναι κύρια αιτία καρδιοπάθειας.

Δυστυχώς, έως και 50% του πληθυσμού έχουν λιγότερο ενεργή μορφή του ενζύμου BCO1 και κινδυνεύουν από υψηλή χοληστερόλη. Τα καρότα, όμως, μπορεί να διεγείρουν τη δραστηριότητά του και να μειώσουν τα επίπεδα της χοληστερόλης.

Σημαντικό το χρώμα

Πολύ σημαντικό είναι όμως και το χρώμα των λαχανικών αυτών. «Όσο αλλάζει, τόσο αλλάζει και η θρεπτική αξία τους», αναφέρει η Dr. Sherry Tanumihardjo, καθηγήτρια Διατροφικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ουϊσκώνσιν-Μάντισον.

Όπως εξηγεί, τα μωβ καρότα παίρνουν την απόχρωσή τους από τις ανθοκυανίνες που περιέχουν. Οι ανθοκυανίνες είναι μία ομάδα αντιοξειδωτικών ουσιών που σχετίζονται:

-Με την υγεία του εντέρου
-Τη βελτίωση των νοητικών λειτουργιών
-Την βελτίωση της καρδιολογικής υγείας

Αντίστοιχα, οι κίτρινες ποικιλίες τους περιέχουν λουτεΐνη, η οποία ωφελεί την όραση και τον εγκέφαλο. Τέλος, οι κόκκινες ποικιλίες περιέχουν λυκοπένιο (ή λυκοπένη) που υπάρχει επίσης σε κόκκινες τομάτες και καρπούζια. Το λυκοπένιο σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

Υπάρχουν και άλλες ποικιλίες που βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης. Η Dr. Tanumihardjo και οι συνεργάτες της, λ.χ., αναπτύσσουν ένα μωβ καρότο με κόκκινο κέντρο.

Πως να τα τρώμε

Η Dr. Tanumihardjo τονίζει ότι τα θρεπτικά συστατικά των καρότων υπάρχουν στα φρέσκα και στα κατεψυγμένα, στα ωμά και στα βρασμένα. Το μαγείρεμα, αναφέρει, διασπά τα τοιχώματα των κυττάρων τους, απελευθερώνοντας ουσίες που τα γλυκίζουν λίγο. Μερικές μελέτες, μάλιστα, έδειξαν πως τα μαγειρεμένα περιέχουν λίγα καροτενοειδή παραπάνω από τα ωμά.

Υπάρχει όμως ένα μειονέκτημα: Εάν τρώτε ωμά καρότα δίχως λιπαρή ουσία, δεν θα αποκομίσετε τα οφέλη των καροτενοειδών. «Όταν τα τρώμε με λίγο ελαιόλαδο, ο οργανισμός τα απορροφά. Σκέτα, απλώς τα αποβάλλει», εξηγεί. «Εξίσου ωφέλιμη είναι και η κατανάλωσή τους με λίγο τυρί ή όταν προσθέτουμε σε σάλτσες και σαλάτες με ντρέσινγκ».

Για τον ίδιο λόγο, συνιστά να τρώτε κάτι με λιπαρά όταν πίνετε ένα ποτήρι καροτοχυμό. «Το στύψιμο δρα όπως το μαγείρεμα, όσον αφορά την διαθεσιμότητα των καροτενοειδών», λέει η ειδικός. «Και πάλι όμως είναι απαραίτητα λίγα λιπαρά, για να αυξηθεί και η απορρόφησή τους από τον οργανισμό».

Όσον αφορά την αποφλοίωσή τους, μειώνει λίγο την περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες, αλλά δεν είναι καταστροφική, προσθέτει.