Καταλονία: Εθνική γιορτή σε πολεμικό κλίμα

Ο εορτασμός της εθνικής ημέρας της Καταλονίας (11 Σεπτεμβρίου) έχει πάντα ξεχωριστή σημασία για τους εθνικιστές της περιοχής και τους οπαδούς του αυτονομιστικού κινήματος. Όμως, φέτος η σημερινή ημέρα έχει αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη σημασία, με φόντο την ραγδαία κλιμακούμενη κόντρα μεταξύ Βαρκελώνης και Μαδρίτης.

Η τοπική κυβέρνηση, υπό τον Κάρλες Πουιγκντεμόντ, ελπίζει σε μια επίδειξη δύναμης, καλώντας τον κόσμο να κατέβει στους δρόμους και να βροντοφωνάξει πιο δυνατά από ποτέ ότι έχει το δικαίωμα να αποφασίσει για την τύχη του, την τύχη της Καταλονίας. Αφότου, άλλωστε, η τοπική βουλή υπερψήφισε, την περασμένη Τετάρτη, το νόμο για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της ημιαυτόνομης περιοχής, την 1η Οκτωβρίου, οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες.

Την επόμενη ημέρα, το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας συνεδρίασε και κήρυξε ως παράνομη την όλη διαδικασία, ενώ με τη σειρά τους τόσο η κυβέρνηση όσο και οι εισαγγελικές αρχές της Μαδρίτης δρομολόγησαν την αντεπίθεση τους με σκοπό να αποτρέψουν την επίμαχη κάλπη. Οι εισαγγελικές αρχές έβαλαν στο στόχαστρο τα μέλη της περιφερειακής κυβέρνησης και τα μέλη της βουλής μοιράζοντας μηνύσεις και ποινικές διώξεις για διάφορες παραβάσεις, από κατάχρηση εξουσίας έως διαφθορά. Η δε, κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι μελετά και ετοιμάζεται να δρομολογήσει σειρά αντιμέτρων.

Όχι, βεβαίως, πως οι κινήσεις αυτές φαίνεται να έχουν πτοήσει για την ώρα τη Βαρκελώνη, η εθνικιστική κυβέρνηση της οποίας ήταν ούτως ή άλλως έτοιμη για τον «πόλεμο» της Μαδρίτης. Μάλιστα, ο Κάρλες Πουιγκντεμόντ, ο οποίος έχει ξεκαθαρίσει ότι είναι πρόθυμος να πάει φυλακή για τον αγώνα, ξεκίνησε κανονικά να ετοιμάζεται για την εκλογική διαδικασία, απευθύνοντας κάλεσμα για την εγγραφή εθελοντών για τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας και κλείνοντας αίθουσες, που θα φιλοξενήσουν τις κάλπες σε 560 πόλεις και χωριά της περιφέρειας.

Για να σταματήσει τη διαδικασία θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η Μαδρίτη θα εκδώσει απαγορευτικό για την συμμετοχή υπαλλήλων των δημοσίων υπηρεσιών και την συνεργασία της αστυνομίας, την οποία θα χρησιμοποιήσει πιθανότατα και για να εμποδίσει την προετοιμασία. Όμως, ο Μαριάνο Ραχόι έχει αποφύγει για την ώρα να ανοίξει πλήρως τα χαρτιά του αναφορικά με την αντεπίθεση της κεντρικής κυβέρνησης, κάτι που πιθανολογείται ότι θα κάνει μέσα στην εβδομάδα, ίσως και αύριο, σίγουρα ωστόσο μετά τους εορτασμούς της σημερινής ημέρας, οπότε θα έχει και μια καλύτερη εικόνα για την ανταπόκριση της καταλανικής κοινής γνώμης στο κάλεσμα των αυτονομιστών.

Πολιτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η Μαδρίτη ως ύστατη λύση για να σταματήσει τη διαδικασία θα μπορούσε να ενεργοποιήσει το αμφιλεγόμενο άρθρο 155 του Συντάγματος, περί επαναφοράς στη νομιμότητα των αυτόνομων περιοχών που απομακρύνονται από το εθνικό συμφέρον. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Την προσωρινή ακύρωση του ημιαυτόνομου καθεστώτος διακυβέρνησης της Καταλονίας και την ανάληψη του ελέγχου της περιοχής από τη Μαδρίτη. Όμως, πρόκειται σαφώς για μια ακραία και άκρως διχαστική λύση, που θα μπορούσε ενδεχομένως να φέρει αντίθετα αποτελέσματα συσπειρώνοντας τους καταλανούς (ακόμη και αυτούς που δεν επιθυμούν ανεξαρτησία) κατά της Μαδρίτης σε έναν μίνι εμφύλιο με απρόβλεπτες συνέπειες για τη χώρα, την πολιτική και οικονομική της σταθερότητα.

Προφανώς για το λόγο αυτό ουδείς στη Μαδρίτη (πόσο μάλλον στην Ευρώπη συνολικά) επιζητά τα πράγματα να φτάσουν σε τόσο ακραίες λύσεις. Όμως, δεν μπορεί και να το αποκλείσει. Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι επόμενες εβδομάδες θα είναι, πραγματικά, κρίσιμες!