Κατρακύλα στην κατανάλωση ρεύματος λόγω κορονοϊού και… γαλάζιας «ανάπτυξης»

Το 2020 θα γραφτεί στην οικονομική ιστορία της χώρας ως μία από τις χρονιές με τη μεγαλύτερη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, πολύ μεγαλύτερη ακόμη και με τις χρονιές της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων.

Η υγειονομική κρίση συνέβαλε στη δραματική υποχώρηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα, με επίκεντρο τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο.

Μία πιο προσεκτική «ανάγνωση» των στατιστικών στοιχείων, που δημοσιεύει κάθε μήνα το Χρηματιστήριο Ενέργειας, ωστόσο, οδηγεί εύκολα στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα έχει τις ρίζες του στη λεγόμενη «επιστροφή στην κανονικότητα» της κυβέρνησης Μητσοτάκη!

Η πτώση στην κατανάλωση ξεκίνησε από τον Σεπτέμβριο του 2019 (τον Αύγουστο ήταν θετική, λόγω αυξημένου τουρισμού) και συνεχίστηκε έως και τον Μάιο του 2020, «χτυπώντας» ποσοστά ρεκόρ τους μήνες του lockdown.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, το «γαλάζιο» αφήγημα για αναπτυξιακά άλματα της οικονομίας πήγε… περίπατο, χωρίς να υπάρχει η δικαιολογία των περιοριστικών μέτρων.

Στο 5μηνο του τρέχοντος έτους, με βάση τα επίσημα στοιχεία, η πτώση της κατανάλωσης ρεύματος ξεπέρασε το 7% σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2019. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η υποχώρηση στην «καρδιά» της καραντίνας, τον Απρίλιο, με -13,16%, ενώ τους τρεις δύσκολους μήνες (Μάρτιος-Μάιος) το συνολικό ποσοστό των απωλειών της αγοράς ξεπερνά τις 28 ποσοστιαίες μονάδες!

Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό ότι η αιχμή της ζήτησης τον Απρίλιο διαμορφώθηκε κοντά στα 6.950 μεγαβάτ, επίπεδα που σε άλλες εποχές καταγράφονταν τις μεταμεσονύκτιες ώρες, όταν το σύστημα λειτουργούσε στο ρελαντί!

Υπενθυμίζουμε ότι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς του εγχώριου ηλεκτρικού συστήματος είναι τριπλάσια από την αιχμή του Απριλίου, κάτι που δίνει την αίσθηση ότι οι ανάγκες καλύφθηκαν άνετα από την εγχώρια παραγωγή…

Κάποιοι έβγαλαν λεφτά…

Κι όμως, κάποιοι (συγκεκριμένοι και γνωστοί) στην αγορά, συνέχισαν τα «παιχνίδια» με τις τιμές, που διαμορφώνονται στις γειτονικές χώρες κι αξιοποίησαν τη λεγόμενη «ενιαία αγορά» στην ευρύτερη περιοχή (με βάση τα μοντέλα της Ε.Ε., που έχουμε υιοθετήσει), για να καταγράψουν μεγάλα κέρδη.

Τον Απρίλιο, λοιπόν, κι ενώ το εγχώριο σύστημα είχε τη δυνατότητα να καλύψει τη ζήτηση, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο ενέργειας με άλλες χώρες, προχώρησαν σε συνολικές εισαγωγές περίπου 745,5 γιγαβατώρες (GWh), ενώ οι εξαγωγές ήταν μόλις 122,4 GWh. Σε καμία περίπτωση γειτονικής χώρας (Βουλγαρία, Αλβανία, Βορ. Μακεδονία, Ιταλία, Τουρκία) το ισοζύγιο δεν ήταν θετικό για τη χώρα μας!

Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της Αλβανίας, η οποία πριν από μερικά χρόνια στήριξε το ηλεκτρικό της σύστημα στις εισαγωγές από την Ελλάδα κι άλλες βαλκανικές χώρες. Το Απρίλιο, λοιπόν, οι έμποροι του ελληνικού συστήματος αγόρασαν από τα Τίρανα περίπου 105 GWh και πούλησαν κάτι λιγότερο από 9 GWh!

Έτσι, οι εισαγωγείς ενέργειας έβαλαν στα ταμεία τους μεγάλα κέρδη, διοχετεύοντας την εισαγόμενη ενέργεια στην εγχώρια αγορά, ιδιαίτερα τις ώρες και ημέρες κατά τις οποίες η Οριακή Τιμή Συστήματος ήταν στα ύψη, ενώ προχωρούσαν και σε εξαγωγές προς γειτονικές χώρες, όπου οι τιμές ήταν σαφώς υψηλότερες!

Υπουργείο και ΡΑΕ στον… κόσμο τους

Το ερώτημα είναι γιατί το αρμόδιο υπουργείο ή η ΡΑΕ, επικαλούμενοι τις έκτακτες καταστάσεις που δημιούργησε η πανδημία, δεν προχώρησαν σε απαγόρευση ή τουλάχιστον σε περιοριστικά μέτρα, ώστε να αποφευχθεί αυτή η εξόφθαλμη στρέβλωση της αγοράς;

Όσο για το ποιοι κέρδισαν από αυτές τις συναλλαγές, μπορεί εύκολα να ανατρέξει στο Μητρώο αδειών εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας, που έχει αναρτημένο στην ιστοσελίδα της η ΡΑΕ. Εκεί θα βρει και τα ονόματα των υπευθύνων, πολλά από τα οποία είναι γνωστά στην αγορά!

Είναι ενδιαφέρον, επίσης, ότι από τις 62 εταιρίες, που αναγράφονται στο εν λόγω Μητρώο, μόλις οι περίπου 20 είναι ενεργές, ενώ οι υπόλοιπες είτε έχουν διακόψει τις δραστηριότητές τους είτε εμφανίζονται ως ανενεργές!

Να σημειώσουμε επίσης ότι, οι περισσότερες από αυτές τις εταιρίες δεν διαθέτουν δικές τους μονάδες παραγωγής, κάτι που σημαίνει ότι βγάζουν κέρδη μόνο από τις συναλλαγές που κάνουν μέσω ενός υπολογιστή!

Οι ιδιώτες κερδίζουν κι άλλο έδαφος

Στα δύο τρίτα της αγοράς περιορίστηκε τον Μάιο το ποσοστό της ΔΕΗ, στην προμήθεια ρεύματος προς τους καταναλωτές, καθώς για πρώτη φορά το μερίδιό της διαμορφώθηκε περίπου στο 66,3%.

Για πρώτη φορά, επίσης, ο πρώτος ιδιώτης πάροχος, ο Mytilineos σημείωσε μερίδιο αγοράς πάνω από 7,3%, ενώ ο Ήρων του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ακολουθεί με σχεδόν 6,3% και στην τρίτη θέση βρίσκεται η Elpedison με μικρή μείωση του ποσοστού της (από 5,06% τον Απρίλιο σε 4,97% τον Μάιο, όσο είχε καταγράψει και τον Μάρτιο).

Τη «μάχη» της τέταρτης θέσης φαίνεται πως κερδίζει η NRG του ομίλου της Motor Oil, με 2,84%, καθώς σε μηνιαία βάση το μερίδιο της Watt+Volt έπεσε στο 2,83%. Από τους υπόλοιπους «παίκτες» αξιοσημείωτη είναι η ενίσχυση των μεριδίων της «Φυσικό Αέριο-Ελληνική Εταιρία Ενέργειας», η οποία ξεπέρασε το 1,5% με συνεχή ενίσχυση του ποσοστού της κάθε μήνα.