ΚΕΦΟΜΕΠ: Πρόστιμο 185.000.000 ευρώ στους κληρονόμους του Α. Βγενόπουλου

Το ποσό-μαμούθ των 185,5 εκατ. ευρώ καταλόγισε τελικά το Κέντρο Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου (Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π.) στον αποθανόντα επιχειρηματία Ανδρέα Βγενόπουλο, μετά από φορολογικό έλεγχο που πραγματοποίησε το καλοκαίρι του 2016, διασταυρώνοντας τα στοιχεία των κινήσεων των τραπεζικών καταθετικών λογαριασμών του με τα δεδομένα των φορολογικών του δηλώσεων.

Το ποσό αυτό αποτελείται από φόρους εισοδήματος για τα έτη 2000-2012 και προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής των φόρων αυτών. Επιμερίζεται δε πλέον στους κληρονόμους του Ανδρέα Βγενόπουλου, κατά τα ποσοστά που κληρονομούν ολόκληρη την περιουσία του.

Το ιστορικό της υπόθεσης

Λίγες μέρες πριν τον αιφνίδιο θάνατο του Ανδρέα Βγενόπουλου, που συνέβη στις 5 Νοεμβρίου 2016, το Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π. τού είχε κοινοποιήσει το «σημείωμα διαπιστώσεων» του φορολογικού ελέγχου, που είχε ξεκινήσει στους τραπεζικούς λογαριασμούς του από το καλοκαίρι. Κατά τη διενέργεια του ελέγχου, οι αρμόδιοι υπάλληλοι του Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π. πραγματοποίησαν έρευνα στις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του Ανδρέα Βγενόπουλου, οι οποίες έλαβαν χώρα την περίοδο 2000-2012. Κατά την έρευνα εντόπισαν κατατεθέντα ποσά συνολικού ύψους άνω των 300 εκατ. ευρώ τα οποία δεν καλύπτονταν από τα εισοδήματα που είχε συμπεριλάβει ο ελεγχόμενος στις φορολογικές δηλώσεις που υπέβαλε ως φυσικό πρόσωπο για τα ίδια έτη. Η διαπίστωση αυτή των ελεγκτών δεν σήμαινε αυτόματα ότι τα χρήματα που δεν καλύπτονταν από τα δηλωθέντα εισοδήματα ήταν παρανόμως κτηθέντα ή αδήλωτα εισοδήματα. Κι αυτό διότι, σύμφωνα με την νομοθεσία που ίσχυε μέχρι και το 2012, οι φορολογούμενοι δεν ήταν υποχρεωμένοι να αναγράφουν στις ετήσιες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων όλα ανεξαιρέτως τα εισοδήματα και τα έσοδά τους. Για τα ποσά που φορολογούνταν αυτοτελώς ή απαλλάσσονταν του φόρου εισοδήματος ή δεν υπόκειντο σε φόρο επειδή δεν θεωρούνταν εισοδήματα, προβλεπόταν ότι η αναγραφή τους στις φορολογικές δηλώσεις ήταν προαιρετική. Συγκεκριμένα, οι φορολογούμενοι δεν ήταν υποχρεωμένοι να δηλώνουν τα ποσά των τόκων από καταθέσεις, τα μερίσματα από τη συμμετοχή τους στα μετοχικά κεφάλαια εταιριών, τις αποδόσεις που είχαν εισπράξει από διάφορες τοποθετήσεις τους σε επενδυτικά προϊόντα, όπως μετοχές, ομόλογα, έντοκα γραμμάτια και παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, τα ποσά που είχαν εισπράξει από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, όπως ακίνητα, σκάφη αναψυχής, αυτοκίνητα κ.λπ. Συνεπώς, πολλά «κενά» μεταξύ δηλωθέντων εισοδημάτων και κατατεθέντων ποσών στους τραπεζικούς λογαριασμούς ενός ελεγχόμενου μπορούν να δικαιολογηθούν εκ των υστέρων με την προσκόμιση των σχετικών αποδεικτικών εγγράφων που πιστοποιούν την απόκτησή τους και το νόμιμο της προέλευσής τους.

Βάσει του «σημειώματος διαπιστώσεων» του άρθρου 28 του ν. 4174/2013, που συνέταξαν οι ελεγκτές του Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π. και κοινοποίησαν τον Οκτώβριο του 2016 στον Ανδρέα Βγενόπουλο, στα εντοπισθέντα στους τραπεζικούς λογαριασμούς του κεφάλαια, τα οποία δεν καλύπτονταν από τα δηλωθέντα εισοδήματά του, αναλογούσε ποσό κύριων φόρων εισοδήματος και προσαυξήσεων συνολικού ύψους 250 εκατ. ευρώ! Σύμφωνα με το νόμο, ο Ανδρέας Βγενόπουλος καλείτο εντός προθεσμίας 20 ημερών από τη στιγμή της κοινοποίησης του σημειώματος διαπιστώσεων, να προσκομίσει πλήρη στοιχεία που θα έπρεπε να αποδεικνύουν ότι τα μη καλυπτόμενα από τα δηλωθέντα εισοδήματά του ποσά τα οποία εντοπίστηκαν στους τραπεζικούς λογαριασμούς είχαν αποκτηθεί νομίμως και είχαν φορολογηθεί ή απαλλαγεί νομίμως από τη φορολογία εισοδήματος. Αν με βάση τα στοιχεία που θα προσκόμιζε, τα εμφανιζόμενα ως «αδικαιολόγητα» ποσά δικαιολογούνταν και καλύπτονταν εν όλω ή κατά ένα ποσοστό χαμηλότερο του 100%, τότε το ύψος του ποσού των φόρων και των προσαυξήσεων θα μηδενιζόταν ή θα μειωνόταν αναλόγως.
Ο Ανδρέας Βγενόπουλος φέρεται να προσκόμισε κάποια στοιχεία, όμως, λίγο πριν παρέλθει η 20ήμερη προθεσμία, απεβίωσε.

Οι δικηγόροι του εκλιπόντος υποστήριξαν τότε ότι ο έλεγχος είναι άκυρος.

Περί τις αρχές Δεκεμβρίου, το Κέντρο Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου (Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π.) απέστειλε εγγράφως στη Διεύθυνση Ελέγχων της Γ.Γ.Δ.Ε. ερώτημα για τις διαδικασίες που έπρεπε να ακολουθηθούν μετά τον θάνατο του Ανδρέα Βγενόπουλου. Η Διεύθυνση Ελέγχων απάντησε εγγράφως ότι πρέπει να συνεχιστούν κανονικά οι προβλεπόμενες διαδικασίες του ελέγχου και συνεπώς θα πρέπει, αφού ληφθούν υπόψη τα όσα στοιχεία είχε ήδη προσκομίσει ο εκλιπών, να κοινοποιηθεί πράξη οριστικού προσδιορισμού των φόρων και των αναλογουσών προσαυξήσεων. Το συνολικό ποσό θα έπρεπε να επιμεριστεί στους κληρονόμους.

Έτσι, το Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π. δεν ακύρωσε το σημείωμα διαπιστώσεων, με το οποίο προειδοποιείτο ο Ανδρέας Βγενόπουλος ότι το ποσό των φόρων και των προσαυξήσεων σε περίπτωση μη δικαιολόγησης των εντοπισθέντων κεφαλαίων στους λογαριασμούς του φθάνει τα 250 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις οδηγίες που δόθηκαν, οι ελεγκτές του Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π. αποφάσισαν πρώτα να δώσουν στους κληρονόμους του Ανδρέα Βγενόπουλου περιθώριο ενός μηνός για να ενταχθούν στη ρύθμιση των διατάξεων των άρθρων 57-61 του νόμου 4446/2016 για την οικειοθελή αποκάλυψη αδήλωτης φορολογητέας ύλης.

Οι κληρονόμοι όμως φαίνεται ότι αρνήθηκαν να ενταχθούν στις ρυθμίσεις του νόμου αυτού, καθώς επέμειναν ότι η όλη διαδικασία ήταν άκυρη, δεδομένου ότι δεν δόθηκε περιθώριο στους ίδιους, μέσω της έκδοσης νέων σημειωμάτων διαπιστώσεων προς τον καθέναν εξ’ αυτών, ανάλογα με τα ποσοστά που του αναλογούν, να προσκομίσουν κι άλλα στοιχεία για να μειώσουν ακόμη περισσότερο το τεράστιο ποσό των πρόσθετων φόρων και των προσαυξήσεων που επιβλήθηκε στον εκλιπόντα.

Τελικά η οριστική πράξη προσδιορισμού των φόρων που απευθύνεται πλέον στους κληρονόμους, βάσει των οδηγιών της Διεύθυνσης Ελέγχου, περιλαμβάνει συνολικό βεβαιωθέν ποσό φόρων και προσαυξήσεων ύψους 185,5 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό όμως οι κληρονόμοι θα προσπαθήσουν να το αμφισβητήσουν με όλα τα νόμιμα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, όπως η προσφυγή στην Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και εν συνεχεία η προσφυγή στα Διοικητικά Δικαστήρια.