Ο Γερμανός βασιλιάς μένει γυμνός, αλλά εξακολουθεί να μην το βλέπει!

Αν και η γερμανική νοοτροπία δεν μου είναι άγνωστη, ομολογώ ότι εξακολουθώ να δυσκολεύομαι να παρακολουθήσω και κυρίως να κατανοήσω τις γερμανικές εμμονές.

Ακόμη και τώρα, μετά το σεισμό που προκάλεσε το βρετανικό δημοψήφισμα στα δομικά θεμέλια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Κι αν στην διαχείριση της ελληνικής υπόθεσης, ως ένα βαθμό, και μόνο(!), η αυστηρότητα τους έναντι του ελληνικού δημοσίου δεν είναι τελείως αδικαιολόγητη δεδομένου του βεβαρημένου «ποινικού» του μητρώου (αναποτελεσματικότητα, ανεπάρκεια, παλινωδίες της κρατικής μηχανής επί σειρά ετών), η αντίστοιχη σκληρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν σήμερα την Ιταλία, στο καυτό ζήτημα των τραπεζών της, δημιουργεί απορία ακόμη και στους συμμάχους τους. Άλλωστε, η Ιταλία κατάφερε να μην μπει σε Μνημόνιο ακριβώς επειδή ακολούθησε πιστά τις οδηγίες Βρυξελλών-Βερολίνου, υιοθετώντας ανάλογα σκληρά μέτρα λιτότητας και αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις. Στήριξε τη Γερμανία στην τήρηση αυστηρής στάσης έναντι συνολικά του ευρωπαϊκού νότου (μιλώντας περί ανάγκης στροφής στην ανάπτυξη μόλις τη τελευταία διετία) και βέβαια σήκωσε, μαζί με την Ελλάδα, το μεγαλύτερο βάρος των τεράστιων προσφυγικών ροών που ονειρεύονταν να φτάσουν στη Γερμανία και τη βόρεια Ευρώπη.

Σε αντίθεση δε, με την μικρή Ελλαδίτσα, είναι μια κραταιά βιομηχανική οικονομία με σημαντικό ειδικό βάρος τόσο στα ευρωπαϊκά όσο και στα διεθνή δεδομένα, που σημαίνει ότι ένα τραπεζικό κραχ με εύλογες συνέπειες στην οικονομία της, και μια νέα πολιτική κρίση, θα είχε σοβαρότατες συνέπειες στην Ευρώπη, στο χειρότερο δυνατό χρονικό σημείο.

Στο τελευταίο, άλλωστε, ήτοι την ασάφεια και ανησυχία που προκαλεί το brexit πόνταρε και ο Ματέο Ρέντσι, όταν θέλησε να πείσει τους Ευρωπαίους ομολόγους του να δώσουν το πράσινο φως στο σχέδιο του για τη διάσωση του ιταλικού τραπεζικού συστήματος. Ενός συστήματος που ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί, και ανά πάσα στιγμή μπορεί να γκρεμιστεί υπό το βάρος των υπέρογκων Κόκκινων Δανείων (360 δισ. ευρώ) που αναλογούν στο 30% του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρωζώνη.

Η απειλή για την Ιταλία, για την Ευρωζώνη συνολικά, είναι σαφής και αναμφισβήτητη. Και δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και οι συνήθως λίαν αυστηροί Financial Times βγήκαν με άρθρο τους να εξηγούν γιατί η ΕΕ πρέπει να αφήσει τον Ρέντσι να σώσει τις ιταλικές τράπεζες. Δεν είναι ανάγκη να είσαι φωστήρας ή εξειδικευμένος οικονομικός αναλυτής για να το καταλάβεις. Και μπορεί οι Γερμανοί να μας έχουν αφήσει πολλές φορές να αναρωτιόμαστε για τα επίπεδα ευφυΐας τους, αλλά είναι επίσης λίαν αμφίβολο να μην καταλαβαίνουν το μέγεθος του συστημικού κινδύνου. Ένα μικρό δείγμα δε, πήραν ήδη με την πίεση στις τραπεζικές μετοχές.

Βεβαίως, το πρόβλημα τους δεν είναι ειδικά η Ιταλία. Έχοντας συμμετάσχει ενεργά στο σχεδιασμό των νέων κανονισμών περί bail in, θεωρούν ότι αν αφήσουν την Ιταλία να σώσει τις τράπεζες της χωρίς bail in, θα ανοίξουν μια κερκόπορτα από την οποία μπορεί να θελήσουν (και θα θελήσουν) να περάσουν και άλλοι μελλοντικά. Όμως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει και μια αναμφισβήτητη εμμονική διάσταση στον τρόπο (να μην μιλήσουμε για… λύσσα) με το οποίο επιμένουν στο «nein», και στη γραμμή «οι κανόνες είναι συγκεκριμένοι και ισχύουν για όλους», κόντρα σε κάθε λογική, οικονομική ή πολιτική.

Έχει, αλήθεια, τόσο σημασία ο σεβασμός στους κανόνες και η αποφυγή ενός… αρνητικού προηγούμενου, όταν κυριολεκτικά η ενωμένη Ευρώπη διαλύεται, κομμάτι-κομμάτι, και μπορεί αύριο να μην υπάρχει; Έχει το σύστημα τις αντοχές να αντέξει ένα τραπεζικό κραχ στην Ιταλία, το οποίο πέρα από τις παρενέργειες στην οικονομία, πιθανότατα θα οδηγήσει και σε μείζονα πολιτική κρίση στη χώρα; Ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πρώτο κόμμα, το αντισυστημικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο, που επίσης θέλει την Ιταλία εκτός Ευρωζώνης και ονειρεύεται πλέον τη διεξαγωγή αντίστοιχου δημοψηφίσματος.

Με την Βρετανία εκτός, με την Ιταλία ενδεχομένως εκτός, και άλλες ακόμη χώρες στην ουρά, ποια ακριβώς Ευρώπη θα απομείνει στη Γερμανία για να διαφεντεύει;