Η Coca-Cola, οι Έλληνες ανταγωνιστές και στη μέση ο… Παρθενώνας

Στη σκιά του μεγαλύτερου συμβόλου της ανθρωπότητας του Παρθενώνα εξελίσσεται από το καλοκαίρι μία κόντρα και ένας πόλεμος ανακοινώσεων καθώς οι εταιρείες ΒΙΚΟΣ, ΛΟΥΞ και ΕΨΑ έχουν αντιδράσει στη χρήση εθνικών συμβόλων σε συσκευασίες της Coca Cola. Εστειλαν μάλιστα και εξώδικο στο υπουργείο Πολιτισμού για το θέμα.

Ισως πίσω απ αυτή τη κόντρα να αποκαλύπτεται και η αλλαγή στρατηγικής για τις εταιρίες που διαπιστώνουν ότι αλλάζουν και οι συνήθειες των καταναλωτών στο κλάδο χυμών, αναψυκτικών και μπύρας. Πιθανότατα η Coca-Cola έχοντας πιεστεί στα μερίδια της αποφάσισε (με καθυστέρηση) να παίξει το χαρτί της “ελληνικότητας”, τώρα που οι καταναλωτές δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα ελληνικά προϊόντα). Για τις άλλες τρεις εταιρίες ακόμη κι αν έχουν δίκιο στη συγκεκριμένη διαμάχη (που είναι θέμα οπτικής το αν έχουν – μπορεί κάποιος να πει ότι είναι διαφήμιση για τη χώρα να έχει πάνω η Coca-Cola τον Παρθενώνα) πρέπει να δώσουν έμφαση στον εκσυγχρονισμό τους, την ποιότητα του προϊόντος και το σύγχρονο μάρκετινγκ και διαφήμιση, για να προσελκύσουν κι άλλους καταναλωτές και όχι να παίζουν… πετροπόλεμο με τις πολυεθνικές.

Η κόντρα έχει ξεσπάσει για το γεγονός ότι έχει κυκλοφορήσει συλλεκτική συσκευασία της Coca Cola με θέμα την Αθήνα και στα μπουκάλια της απεικονίζεται ο Παρθενώνας και η Βουλή των Ελλήνων.

Η πρόθεση των ανταγωνιστικών προς την Coca Cola εταιριών να προσφύγουν στο Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας για το θέμα δεν έμεινε ασχολίαστη από πηγές του ελληνικού branch της πολυεθνικής που ανέφεραν πως ο Τουρισμός και η ανάδειξη της Ελλάδας διεθνώς αποτελεί για την εταιρεία προτεραιότητα και στρατηγικό πυλώνα του προγράμματος κοινωνικής προσφοράς.

Επισήμαναν μάλιστα πως η Coca-Cola στην Ελλάδα εδώ και 3 χρόνια στηρίζει σταθερά τον ελληνικό τουρισμό, προωθώντας δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας, μέσα από τα συλλεκτικά μπουκάλια, χρησιμοποιώντας ως Μέσο μια διεθνώς αναγνωρίσιμη μάρκα και ένα πασίγνωστο σύμβολο (το μπουκάλι της Coca-Cola).

Οι εταιρείες προσέφυγαν τελικά στο Συμβούλιο Επικοινωνίας καταφέρνοντας να αποσπάσουν απόφαση σύμφωνα με την οποία θα πρέπει η επίμαχη διαφήμιση να έχει αποσυρθεί εντός 30 εργάσιμων ημερών.

Με βάση αυτή την απόφαση, οι εταιρείες απέστειλαν παράλληλα και εξώδικο στο υπουργείο Πολιτισμού καταγγέλοντας την Coca Cola για παράνομη επικοινωνιακή στρατηγική.

Σε ανακοίνωσή τους επισήμαναν ότι «ενώ οι τρεις ελληνικές εταιρείες έχουν δικαιωθεί σύμφωνα με απόφαση του ΣΕΕ, η στάση του Υπουργείου Πολιτισμού απέναντι στην εμπορευματοποίηση της εθνικής μας κληρονομιάς εγείρει ερωτήματα».

Και συνεχίσαν λέγοντας ότι «το υπουργείο Πολιτισμού λαμβάνοντας υπόψη του την απόφαση μιας και μόνο έμμισθης συμβούλου του, παραχωρεί το δικαίωμα στην Coca Cola να συνεχίζει να εμπορευματοποιείται τα εθνικά μνημεία χωρίς να προβαίνει στην επιβολή κάποιου προστίμου ή την πληρωμή των σχετικών τελών, παρά τη σαφήνεια του νόμου επί του θέματος».

«Η εν λόγω απόφαση εγείρει ερωτήματα καθώς η μη διεκδίκηση είσπραξης των προβλεπομένων ποσών από το Υπουργείο Πολιτισμού προς την εταιρεία σημαίνει τη ζημίωση του κράτους και της οικονομίας συνολικά, αφού σε αντίθετη περίπτωση η πολυεθνική θα κατέθετε κάποια εκατομμύρια στα ταμεία της χώρας. Ασφαλώς, καμία από τις εταιρείες που έχουν τεθεί εναντίον της Coca Cola δεν προσβλέπει μέσω της προσφυγής της στη δικαιοσύνη στην χρηματική αποζημίωση, αντιθέτως, απώτερος σκοπός κάθε κίνησης αποτελεί ο περιορισμός της αυθαιρεσίας στη χρήση των εθνικών συμβόλων για επιχειρηματικό όφελος», επισήμαναν.

Ως απάντηση στην εξώδικη διαμαρτυρία το υπουργείο τόνισε από τη μεριά του έχει δρομολογήσει την κατάργηση της υπουργικής απόφασης της Μυρσίνης Ζορμπά με την οποία ηCoca Cola βρέθηκε υπόλογη για την χρήση εθνικών συμβόλων.

Η νυν ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού ισχυρίζεται ότι η υπουργική απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης εισήγαγε ουσιαστικά την «προληπτική λογοκρισία για αναπαραστάσεις».

Όπως σημείωσε το υπουργείο Πολιτισμού, η εταιρεία Coca Cola Ελλάς απευθύνθηκε το Νοέμβριο του 2018 στις αρμόδιες υπηρεσίες του για να λάβει άδεια ελεύθερης σχεδιαστικής σύνθεσης για τη διαφήμιση συλλεκτικής συσκευασίας αφιερωμένης στην Αθήνα. Έλαβαν την απάντηση ότι δεν απαιτείται άδεια χρήσης για την ελεύθερη σχεδιαστική απεικόνιση.

Στις 4 Ιουλίου 2019 – λίγες μέρες πριν τις εθνικές εκλογές – δημοσιεύτηκε υπουργική απόφαση σχετικά – μεταξύ άλλων – με την παραγωγή αντιγράφων, απεικονίσεων και λοιπών αναπαραστάσεων που ανήκουν στο Δημόσιο.

Όπως όμως ισχυρίζεται το υπουργείο, η υπουργική απόφαση δημοσιεύτηκε μετά από τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου της 1ης Αυγούστου του 2018, δηλαδή με 11 μήνες καθυστέρηση αλλά και με σημαντικές αλλαγές τις οποίες θεωρεί μη αιτιολογημένες συγκριτικά με την γνωμοδότηση του Συμβουλίου και τις αντιρρήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε εκ νέου την αντίδραση της Βίκος, Έψα, Λουξ η οποία σε ανακοίνωσή της κάνει λόγο για «πολιτικά παιχνίδια» αλλά και νομικούς ακροβατισμούς «και ανακρίβειες από το ΥΠΠΟΑ εις βάρος των δημοσίων εσόδων».

«Με τη στάση του Υπουργείου Πολιτισμού γίνεται ξεκάθαρη η εμμονή του στην στήριξη της άποψης ενός προσώπου με σχέση έμμισθης εντολής και πάγιας αντιμισθίας, την οποία φαίνεται να υιοθετεί εκ του προχείρου ανώτερη υπάλληλος, χωρίς να έχει επιζητηθεί η γνωμοδότηση του νομικού Συμβουλίου του κράτους ή κάποιου άλλου οργάνου αρμοδίου για την επίλυση τόσο σοβαρών ζητημάτων που αφορούν το Υπουργείο Πολιτισμού.

Επιπλέον, καθίσταται σαφές για μια ακόμα φορά ότι η Λουξ, ΕΨΑ και Βίκος με τις ενέργειες που ακολουθούν δεν επιδιώκουν ίδιον οικονομικό όφελος , αντιθέτως κοινός και μοναδικός στόχος τους παραμένει ο άμεσος περιορισμός παράνομων πρακτικών εμπορευματοποίησης των εθνικών μας συμβόλων αλλά και φαινομένων αθέμιτου ανταγωνισμού.

Αξίζει να τονιστεί ότι οι τρεις εταιρείες-Μέλη της πρωτοβουλίας ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ, η ΕΨΑ, Βίκος και Λουξ δεν υψώνουν καμία κομματική σημαία στη διαμάχη που διαφαίνεται ότι έχει προκύψει ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση. Κλείνοντας, ενώ όλη η Ελλάδα αντιλαμβάνεται την εμπορική χρήση και εκμετάλλευση των εθνικών μας συμβόλων, το ΥΠΠΟΑ βλέπει ‘παιδιά που ζωγραφίζουν’ ενώ άλλοι θησαυρίζουν», καταλήγει.

Και πάλι πάντως δεν έμεινε αναπάντητη αυτή η τοποθέτηση από τη μεριά της Coca Cola Hellas η οποία την Παρασκευή έκανε λόγο για «συνεχιζόμενη συκοφαντική ενέργεια των εταιρειών Βίκος, Λουξ και ΕΨΑ» επισημαίνοντας πως έχει λάβει από το Νοέμβριο του 2018 έγγραφη διαβεβαίωση από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και υπό την προηγούμενη πολιτική ηγεσία ότι δεν απαιτείται άδεια για την απεικόνιση συλλεκτικής φιάλης που υποβλήθηκε προς έλεγχο.

Σημείωσε περαιτέρω η εταιρεία ότι «οι εντυπώσεις που δημιουργούνται το τελευταίο διάστημα σε βάρος μας, περί μη τήρησης του νόμου είναι απολύτως λανθασμένες, καθώς διαστρεβλώνουν την πραγματική εικόνα, μειώνουν την αξία των ενεργειών μας και τον ουσιαστικό σκοπό των συλλεκτικών συσκευασιών, που είναι η προβολή της Ελλάδας και η στήριξη του ελληνικού Τουρισμού»

Κατέληξε η ανακοίνωση της εταιρείας ότι «με σεβασμό για την κοινωνία μέσα στην οποία λειτουργεί θα ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά της για κάθε συκοφαντική δράση κατά της εταιρείας, προκειμένου να αποκατασταθεί η αλήθεια».

Ετσι δεν αποκλείεται οι αντιμαχόμενες εταιριες να συναντηθούν στις δικαστικές αίθουσες καθώς ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της τελευταίας, Γιάννης Μαρλαφέκας, δηλώνει αποφασισμένος να “κυνηγήσει” μέχρι το τέλος την υπόθεση χρήσης του Παρθενώνα στις συσκευασίες της Coca-Cola φέτος το καλοκαίρι.

Η θέση των ΕΨΑ και Λουξ

«Όλο το πανελλήνιο παρακολουθεί συγκλονισμένο τα όσα αποκαλυπτικά στοιχεία είδαν το φως της δημοσιότητας την Παρασκευή 4 Οκτωβρίου 2019, μετά από σχετικό πρωτοσέλιδο και το πλήθος των δημοσιευμάτων που ακολούθησαν. Οι εταιρείες ΛΟΥΞ και ΕΨΑ έχουν καταγγείλει όλα αυτά τα πρωτοφανή γεγονότα και ευελπιστούν ότι θα ξεκινήσει άμεσα η έρευνα από τις αρμόδιες αρχές για να ριχτεί άπλετο φως σε αυτήν την υπόθεση και να επικρατήσει το δίκαιο.

Οι Ελληνικές Εταιρείες ΕΨΑ και ΛΟΥΞ, σε συνέχεια της ανακοίνωσης της Coca Cola Hellas την ίδια ημέρα δηλώνουν ότι η πολυεθνική βρίσκεται σε προφανή κατάσταση πανικού εξαιτίας της αποκάλυψης της αλήθειας και για το λόγο αυτό εξαπολύει λεονταρισμούς και επιθέσεις εναντίον όλων αυτών που συνέβαλαν στην ανάδειξη των πραγματικών περιστατικών που έλαβαν χώρα τους τελευταίους έντεκα μήνες. Όπως όμως λέγει και η σχετική Ελληνική παροιμία ‘’καθαρός ουρανός αστραπές δεν φοβάται’’.

Ίσως η Coca Cola Hellas να βρήκε έναν νέο τρόπο να στραφεί εναντίον όλων όσοι με θάρρος και ανιδιοτέλεια δεν λύγισαν από το βάρος των πιέσεων της πολυεθνικής και βοήθησαν στην ανάδειξη της αλήθειας, εκτοξεύοντας απειλές και φοβέρες προκειμένου να αποκομίσει περισσότερα κέρδη. Είναι τουλάχιστον περιπαικτικός ο λόγος της εν λόγω Εταιρείας όταν μιλάει για σεβασμό απέναντι στους νόμους, στο Σύνταγμα, στους θεσμούς και στους πολίτες αυτής της χώρας αλλά και στην κοινωνία γενικότερα, αν αναλογιστεί κανείς ότι το Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας (ΣΕΕ) έχει εκδώσει δυο φορές πρόσφατα σε βάρος της απόφαση για την αυθαίρετη επικοινωνιακή χρήση των εθνικών μας συμβόλων σε πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο επίπεδο, ενώ επιπλέον η COCA COLA στα πλαίσια της δραστηριοποίησης της στην Ελλάδα έχει καταδικαστεί παλαιότερα τουλάχιστον άλλες δυο φορές και από άλλη Ανεξάρτητη Αρχή του ελληνικού κράτους για αθέμιτες πρακτικές.

Οι ΛΟΥΞ και ΕΨΑ που εξ αρχής έχουν επιλέξει να κάνουν χρήση διαδικασιών ενημέρωσης των Ελλήνων πολιτών μόνο με τη νόμιμη οδό, θα κλιμακώσουν τις ενέργειές τους εξαντλώντας κάθε πρόσφορο μέσο που έχουν στα χέρια τους, έτσι ώστε να αποκατασταθεί η κανονικότητα όσον αφορά την τήρηση των κείμενων διατάξεων και των σχετικών νόμων περί αδειοδότησης και πληρωμής σχετικών τελών.

Αξίζει να τονιστεί για μια ακόμα φορά, ότι οι ΕΨΑ και ΛΟΥΞ δεν επιδιώκουν ίδιον οικονομικό όφελος από την συγκεκριμένη υπόθεση, αντιθέτως οποιαδήποτε κίνησή τους γίνεται με μοναδική επιδίωξη τον περιορισμό των παράνομων πρακτικών εμπορευματοποίησης των εθνικών μας συμβόλων, την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και του διαφαινόμενου αθέμιτου ανταγωνισμού».

Η θέση της Coca-Cola

Σχετικά με την υπόθεση κύκλοι της Coca-Cola αναφέρουν ότι η εταιρεία σέβεται το νόμο και τους θεσμούς και λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο των κανόνων και της επιχειρηματικής δεοντολογίας και ότι δεν θα προέβαινε ποτέ σε παράνομες ή μη εγκεκριμένες δράσεις που θα έθεταν σε ρίσκο τη φήμη και την αξιοπιστία της. Στην προκειμένη περίπτωση η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλεως Αθηνών, ως το κατεξοχήν αρμόδιο τμήμα του Υπουργείου Πολιτισμού για τα μνημεία, επιβεβαίωσε γραπτώς ότι ο νόμος δεν απαιτεί την προηγούμενη άδεια και χρήση τελών για σχεδιαστικές απεικονίσεις μνημείων.

Η μεταγενέστερη υπουργική απόφαση που εκδόθηκε στις 4 Ιουλίου 2019 και η οποία ενδέχεται να θεωρηθεί ότι υποβάλει και τα ελεύθερα σχέδια σε προηγούμενη αδειοδότηση, δεν μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ για ενέργειες που ξεκίνησαν πριν την έκδοση της και σε κάθε περίπτωση είναι αντίθετη με τον νόμο και το Σύνταγμα καθώς υποβάλλει σε μορφή προληπτικής λογοκρισίας την τέχνη – ελεύθερα σχέδια, αναφέρουν κύκλοι της Coca-Cola.