Οι ολλανδικές εκλογές και το… θαύμα που μπορεί να φέρει ο Ερντογάν

Οι σημερινές εκλογές στην Ολλανδία επρόκειτο, ούτως ή άλλως, να αποτελέσουν ορόσημο για τις φετινές εξελίξεις στην Ευρώπη, ανοίγοντας τον κύκλο των εκλογικών αναμετρήσεων που ενδεχομένως να αλλάξουν το πολιτικό σκηνικό στην Ε.Ε. Όμως, η άνευ προηγουμένου τουρκο-ολλανδική κόντρα έδωσε μια διαφορετική διάσταση, που έχει να κάνει καταρχήν με την αλλαγή των δεδομένων στην ίδια την Ολλανδία, αλλά και ευρύτερα με τη δύσκολη σχέση της Ευρώπης με την Τουρκία.

Χθες, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επέλεξε να ρίξει κι άλλο λάδι στην φωτιά καλώντας χιλιάδες Τούρκους που ζουν στην Ολλανδία, να μην ψηφίσουν την κυβέρνηση με τους ρατσιστές, αναφερόμενος στην κυβέρνηση του Μαρκ Ρούτε. Όμως, το μήνυμα του είχε αποδέκτη και τα 1,4 εκατομμύρια των τουρκικής καταγωγής Γερμανών ψηφοφόρων, που θα ψηφίσουν στις ομοσπονδιακές εκλογές του φθινοπώρου. Η επιλογή του Σουλτάνου να κάνει ευθεία παρέμβαση στα εσωτερικά ξένων χωρών και στις εκλογές τους, προφανώς, ανεβάζει την προκλητικότητα του σε νέο ζενίθ. Αν και το αποτέλεσμα της δεν είναι βέβαιο ότι θα αποφέρει τα προσδοκώμενα, δεδομένου ότι δεν είναι μόνο οι Τούρκοι που άκουσαν το παραλήρημα του, αλλά και οι υπόλοιποι Ολλανδοί και Γερμανοί.

Στην Ολλανδία τα αποτελέσματα της κόντρας έχει ήδη επηρεάσει την κούρσα, με τρόπο που, μάλλον, δεν θα ήθελε ο Ερντογάν, αλλά σίγουρα βολεύουν την υπόλοιπη Ευρώπη. Το κεντροδεξιό κόμμα VVD, του Μαρκ Ρούτε, κέρδισε έδαφος, με την κοινή γνώμη να εγκρίνει μαζικά την σκληρή στάση που κράτησε έναντι της Τουρκίας, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα η απειλή μιας νίκης της ακροδεξιάς να απομακρύνεται. Γεγονός που σαφώς θα διευκολύνει και τις μετεκλογικές ζυμώσεις για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνασπισμού.

Βεβαίως το PVV του ξενοφοβικού, αντι-ισλαμιστή και ευρωσκεπτικιστή Γκέερτ Βίλντερς θα βγει σαφώς κερδισμένο από την κάλπη, σε επίπεδο ψήφων και εδρών. Όμως, είναι διαφορετικό να έχει αυξήσει τη δύναμη του και να έχει «χτυπήσει» πρωτιά, όπως θεωρείτο εξαιρετικά πιθανό έως βέβαιο, μέχρι πρότινος, με βάση τις δημοσκοπήσεις.

Αυτό, προφανώς, δεν σημαίνει ότι μια ανατροπή δεν μπορεί να αποκλειστεί, αν λάβουμε υπόψη ότι πολλές φορές η κάλπη διαψεύδει τις δημοσκοπήσεις. Ωστόσο, οι άνεμοι, τα τελευταία 24ωρα, πνέουν σαφώς πιο ευνοϊκά για το… κεντροδεξιό καράβι, χάρη στην τουρκο-ολλανδική κόντρα και τις συνεχόμενες προκλήσεις εκ μέρους της Άγκυρας. Και θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πως θα επηρεάσει αντιστοίχως τις ισορροπίες δυνάμεων μεταξύ των υπόλοιπων κομμάτων.

Σημειωτέον, ότι πριν την κρίση με την Τουρκία, το VVD όδευε προς ιστορικά χαμηλή επίδοση στις κάλπες, ενώ και ο κυβερνητικός του εταίρος, το κεντρώο Εργατικό Κόμμα (PvdA), από το οποίο προέρχεται ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, απειλείτο με πανωλεθρία, χάνοντας πάνω από τις μισές από τις 35 έδρες που αριθμεί σήμερα. Το στοιχείο αυτό σε συνδυασμό με πιθανή πρωτιά της ακροδεξιάς, αλλά και με την αυξημένη διασπορά ψήφων προς μεσαία και μικρά κόμματα σήμαινε ότι για το σχηματισμό κυβέρνησης μεταξύ των… δημοκρατικών δυνάμεων της χώρας (καθώς όλα τα μεγάλα κόμματα είχαν αρνηθεί συγκυβέρνηση με την ακροδεξιά) θα χρειάζονταν πέντε, ίσως και έξι κόμματα.

Η Ολλανδία έχει μακρά παράδοση σε κυβερνήσεις συνασπισμού, αλλά όχι σε τέτοιο εύρος. Πεντακομματική κυβέρνηση συνασπισμού έχει καταγραφεί μόλις μία φορά, το 1973 και χρειάστηκε μήνες συνομιλιών για να σχηματιστεί. Η πιθανότητα αυτή είχε ήδη προβληματίσει την εγχώρια αγορά, αλλά και την Ευρώπη, που φοβόντουσαν τις συνέπειες μιας παρατεταμένης πολιτικής αστάθειας στη χώρα. Και χωρίς το σενάριο αυτό να έχει ακόμη αποκλειστεί, καθώς κανείς δεν ξέρει τι θα βγάλει τελικά η κάλπη, μπορεί τελικά ο Ερντογάν να… κάνει το θαύμα του και να διασφαλίσει όχι μόνο την παραμονή του Ρούτε στην εξουσία, αλλά και ένα ομαλότερο μετεκλογικό τοπίο στην Ολλανδία από ότι αναμενόταν.

Το τελευταίο δε, είναι ένα στοιχείο που ενδιαφέρει και αφορά όλη την Ευρώπη, δεδομένου ότι θα επηρεάσει το προεκλογικό τοπίο στη γειτονική Γαλλία και Γερμανία. Η άνοδος της ολλανδικής ακροδεξιάς είχε δώσει «φτερά» στο Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν, όπως και στο ευρωφοβικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία, που ήλπιζαν και συνεχίζουν να ελπίζουν σε πρωτιά του Βίλντερς για να αναγγείλουν την απαρχή μιας νέας εποχής για την Ευρώπη. Αν ο Βίλτερς το καταφέρει, οι ευρωπαίοι σύμμαχοι του θα επωφεληθούν. Αν όχι, η ζημιά, προφανώς, δεν θα τους… καταστρέψει, αλλά δεν θα τους αφήσει και ανεπηρέαστους.