Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν στην ενεργειακή αγορά

Τις οριστικές κινήσεις σε πολιτικό επίπεδο αναμένει το σύνολο της ενεργειακής αγοράς, ώστε να γίνουν τα επόμενα βήματα προς τις ριζικές αλλαγές, που βρίσκονται επί χάρτου.

Εκτός από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συμφωνία με τους δανειστές, όπως η ολοκλήρωση της πώλησης του ΔΕΣΦΑ, η υπό δημόσιο έλεγχο μερική αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, το «άνοιγμα» της λιανικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με την αντίστοιχη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ, ο ενεργειακός τομέας στο σύνολό του βρίσκεται ενώπιον βαθιών και καθοριστικών, για το μέλλον του, μεταρρυθμίσεων.

Επιτάχυνση

Η μεγάλη αγωνία, που διαχέεται σε όλα τα επίπεδα και σε όλες τις πλευρές της αγοράς είναι το εάν και πόσο γρήγορα θα προχωρήσουν οι αλλαγές, που έχουν σχεδιαστεί, ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες μέσα στις οποίες θα κληθεί να λειτουργήσει συνολικά ο κλάδος.

Με βάση τα όσα έχουν γίνει γνωστά, μέχρι τώρα και με βάση τις δημόσιες τοποθετήσεις κυβερνητικών στελεχών και παραγόντων, βασικός στόχος όλων είναι αφενός η ομαλή και συνεχής κάλυψη των αναγκών της χώρας κι αφετέρου η δημιουργία ενός υγιούς ανταγωνιστικού περιβάλλοντος, στο οποίο θα κληθούν να δραστηριοποιηθούν τόσο οι ιδιώτες, όσο και οι επιχειρήσεις υπό δημόσιο έλεγχο.

Κατάλληλη συγκυρία

Στην παρούσα συγκυρία, καμία πλευρά δεν επιθυμεί τον… θάνατο της άλλης. Πολύ περισσότερο όταν, η μετάβαση από την πλήρως υπό κρατικό έλεγχο αγορά, στην «απελευθερωμένη» αγορά δεν μπορεί να γίνει ομαλά, εάν εξαφανιστούν οι «μεγάλες δυνάμεις», που αποτελούν και τον βασικό πυλώνα του εγχώριου ενεργειακού συστήματος.

Επιπλέον, η ίδια συγκυρία προσφέρει μία μοναδική ευκαιρία: oι όποιες αλλαγές να δημιουργούν ένα σοβαρό και σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο, που να προβλέπει τις ανάγκες της κοινωνίας, της οικονομίας και της αγοράς ακόμη και για τις επόμενες δεκαετίες. Με άλλα λόγια, είναι ο κατάλληλος χρόνος για να γίνει κάτι σωστό σε αυτόν τον τόπο!

Συνθήκες κατάρρευσης

Τα πράγματα είναι πολύ απλά, όσο σύνθετα κι αν φαίνονται. Για παράδειγμα, η λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να «ανοίξει» στους ιδιώτες σχεδόν στο 50% και μάλιστα μέσα σε ελάχιστο χρόνο (σχεδόν μία τριετία) σε σύγκριση με ό,τι έχει γίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι μαθηματικά σίγουρο ότι η «βίαιη αλλαγή» θα δημιουργήσει συνθήκες κατάρρευσης, τις οποίες κανείς δεν επιθυμεί, ούτε σε πολιτικό, ούτε σε επιχειρηματικό επίπεδο.

Η πρόταση του διοικητή της ΔΕΗ, Μανώλη Παναγιωτάκη, όπως διατυπώθηκε δημοσίως για τη δημιουργία μικρών λιανικών εταιριών, που θα περιλαμβάνουν αναλογικά όλες τις κατηγορίες πελατών (από τη χαμηλή έως την υψηλή τάση) και στη συνέχεια η πώληση αυτών των επιχειρήσεων σε όποιους ιδιώτες επιδείξουν ενδιαφέρον, είναι μία καλή πρόθεση, αλλά υποκρύπτει αρκετούς κινδύνους.

Εάν, για παράδειγμα, δεν υπάρξει κανένα ενδιαφέρον, τότε είτε η ΔΕΗ θα υποχρεωθεί να κατεβάσει το τίμημα (κάτι που δεν συμφέρει την ίδια την κρατική εταιρία), είτε θα χαθεί πολύτιμος χρόνος, για την υλοποίηση ενός από τα προαπαιτούμενα των συμφωνιών με τους δανειστές, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.

Σε δημόσια διαβούλευση

Από την άλλη, το «άνοιγμα» της αγοράς φυσικού αερίου σε τοπικό επίπεδο φαίνεται πως έχει μπει σε δεύτερο (ίσως και τρίτο…) πλάνο των ενεργειακών προτεραιοτήτων, ενώ οι αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας των ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα της χώρας βρίσκονται σε δημόσια διαβούλευση, με τις σχετικές νομοθετικές παρεμβάσεις να υπολογίζεται ότι θα προωθηθούν προς ψήφιση το νωρίτερο μέσα στο φθινόπωρο.

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Finance & Markets Voice της Πέμπτης 30 Ιουνίου 2016.