Πως θα «ξεμπλοκάρουν» τα Κόκκινα Δάνεια

Την άμεση άρση εξήντα περίπου νομοθετικών για φορολογικών εμποδίων που δημιουργούν εμπόδια στην αποτελεσματικότερη διαχείριση από τις τράπεζες των Κόκκινων Δανείων προτείνει προς την κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδος το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).

Το φάσμα των αλλαγών αυτών είναι ευρύ και περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις σε όλο το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο γύρω από τα Κόκκινα δάνεια με σημεία αναφοράς τους νόμους Κατσέλη και Δένδια μέχρι το πτωχευτικό δίκαιο και περιέχονται σε επικαιροποιημένη ανάλυση του Ταμείου που έγινε στη βάση της προ ενός έτους μελέτης της McKinsey.

Κατά το ΤΧΣ τα διαρθρωτικά προβλήματα παραμένουν, παρά το γεγονός πως από το 2015 έχουν προχωρήσει σειρά δικαστικών και νομικών πρωτοβουλιών για μεγαλύτερη ευελιξία.

Τα σημαντικότερα από τα προβλήματα είναι:

• Η απουσία εξειδικευμένων και έμπειρων δικαστικών για το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων

• Οι αδυναμίες στο νομικό πλαίσιο οδηγούν σε καθυστερήσεις και αύξηση του αριθμού των συσσωρευμένων υποθέσεων. Η πρόβλεψη του νόμου για αύξηση του αριθμού των δικαστών στα Ειρηνοδικεία θεωρείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

• Το αδύναμο και μη ευέλικτο καθεστώς αφερεγγυότητας, το ελλιπές θεσμικό πλαίσιο και η αναποτελεσματική διαδικασία πλειστηριασμών οδηγούν σε σημαντικές καθυστερήσεις ή και σε καμία ενέργεια επιβολής.

Σύμφωνα με το ΤΧΣ, οι τελευταίες τροποποιήσεις στον νόμο Κατσέλη θέτουν τις βάσεις για μία βελτιωμένη αποτελεσματικότητα, ωστόσο παραμένουν εμπόδια που πρέπει να επανεξεταστούν, ώστε να υπάρχει ένα δίχτυ ασφαλείας για τους ευάλωτους δανειολήπτες και όχι τους κακοπληρωτές.

Στη συνέχεια απαριθμούνται τα βασικά από αυτά :

• Ο νόμος ορίζει την αυτόματη διακοπή όλων των πράξεων επιβολής μόνο με την κατάθεση μίας αίτησης από τον δανειολήπτη. Αυτή η διακοπή παραμένει σε ισχύ έως την εκδίκαση των προσωρινών μέτρων.

• Οι δικαστικές αποφάσεις παγώματος των ενεργειών εκδίδονται γενναιόδωρα.

• Οι εξαιρέσεις από τη ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων αφορούν συχνά και στοιχεία πέραν της πρώτης κατοικίας.

• Είναι δαπανηρό και χρονοβόρο να κηρυχθεί σε πτώχευση δανειολήπτης, καθώς απαιτείται νέα δικαστική απόφαση.

• Ο νόμος προβλέπει ότι τα εξασφαλισμένα δικαιώματα των πιστωτών στην κύρια κατοικία του δανειολήπτη πάνω από μια αξία μπορούν να παρακαμφθούν από τον δικαστή κατά τον χρόνο ακρόασης της υπόθεσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι Αρχές εξαιρούν από τη δυνατότητα ρευστοποίησης περιουσιακά στοιχεία του δανειολήπτη που δεν προστατεύονται από τη νομοθεσία.

Σε ό,τι αφορά τα επιχειρηματικά δάνεια το Ταμείο περιγράφει τα κυριότερα εμπόδια:

• Οταν η συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο μιας υπερχρεωμένης εταιρείας οφείλεται σε μετοχοποίηση χρέους, τότε η υποχρέωση του τρίτου μέρους να προβεί σε δημόσια προσφορά δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται.

• Η μετατροπή χρέους σε μετοχικό κεφάλαιο επιβάλλεται σε μη συνεργάσιμους μετόχους έπειτα από αίτημα του αντιδίκου που έχει έννομο συμφέρον να κρίνει καταχρηστική την αρνητική ψήφο των διοικήσεων στο σχέδιο αναδιάρθρωσης. Το δικαστήριο δύναται να ορίσει ειδικό αντιπρόσωπο του μη συνεργάσιμου μετόχου, ώστε να ψηφίσει το σχέδιο αναδιάρθρωσης. Ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται να εφαρμόζεται και η πρακτική εφαρμογή του έχει αποδειχθεί «δυσκίνητη».

• Κωδικοποίηση της νομοθεσίας. Υπάρχουν σειρά νόμων και ρυθμίσεων που πρέπει να κωδικοποιηθούν γιατί δημιουργούν προβλήματα εφαρμογής. Μια τέτοια κίνηση θα ενισχύσει το κανονιστικό πλαίσιο και θα μειώσει τα περιθώρια κινήσεων των κακοπληρωτών.