Προβληματική η αδειοδότηση και η απόρριψη βυθοκορημάτων στον Σαρωνικό

Της Σοφίας-Χάιδως Ασημακοπούλου*

Με την υπ’ αριθμό 3122.1-Τ11/22673/28.3.2019  απόφαση του ΥΕΝ επετράπη  η διενέργεια βυθοκορήσεων για την κατασκευή του έργου επέκταση επιβατικού λιμένα.  Με την υπ’ αριθμό 11021/30-7-2018 απόφαση τουυπουργείουΥ ΠΕΝ και με την αριθμό πρωτ. 2421.17/02/2020/1027/11-03-2020 χορήγηση άδειας απόρριψης του Κεντρικού Λιμενάρχη Πειραιά, δόθηκε η άδεια απόρριψης βυθοκορημάτων μεταξύ σε περιοχή  μεταξύ Σαλαμίνας, Αίγινας και των Φλεβών, των μικρών νησιών απέναντι από την ακτή της Βουλιαγμένης.

Στο πλαίσιο των προβλεπόμενων στο ν.4404/2016 στην συνεδρίαση της 19-02-2019 της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ,) εγκρίθηκαν οι επενδύσεις που ορίζονται ως υποχρεωτικές υπό την προϋπόθεση υποβολής ΣΜΠΕ και έγκρισης αυτής σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία. Αν και η πρώτη Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων έγινε όταν δεν υπήρχε ακόμα στα χαρτιά η ιδέα της επέκτασης,  η συγκεκριμένη ΑΕΠΟ αποτέλεσε το πρώτο βήμα στην ιστορία αδειοδότησης του συγκεκριμένου έργου.

Οι εργασίες βυθοκόρησης ξεκίνησαν 31/3/2020. Στις 11/6/2020, ο πρόεδρος του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ διέταξε προσωρινή παύση στα έργα της Πειραϊκής. Στις 29/6/2020 το ΣτΕ διευκρίνισε ότι οι υπόλοιπες εργασίες μπορούν να συνεχιστούν αλλά απαγόρευσε οριστικά τις βυθοκορήσεις. Στις 11/3/2022 το ΣτΕ  ακύρωσε αποφάσεις της ΕΣΑΛ καθώς και την απόφαση του υπουργείου Ναυτιλίας& Νησιωτικής Πολιτικής για την επέκταση του επιβατηγού λιμένα.

Η δειγματοληψία και οι χημικές αναλύσεις των βυθοκορημάτων της Πειραϊκής ανατέθηκαν στο Εργαστήριο Ανόργανης και Αναλυτικής Χημείας του ΕΜΠ. Η τεχνική μελέτη που εξεδόθη τον Ιανουάριο του 2018, κατέληγε πως «είναι δυνατή η θαλάσσια απόρριψή τους χωρίς να προκαλούν απολύτως κανένα πρόβλημα ρύπανσης».  Όμως η μελέτη που πραγματοποιήθηκε για την επέκταση του λιμανιού του Πειραιά στη νότια πλευρά για τις ανάγκες της κρουαζιέρας, περιελάμβανε μόνο αναλύσεις βυθοκορημάτων που προέρχονται από το κεντρικό λιμάνι.

Στην τιμολόγηση του έργου, φαίνεται πόσο μακριά από την πραγματικότητα ήταν οι αναλυτές. Θεωρούσαν ότι στο έργο της προβλήτας κρουαζιέρας θα προκύψουν μόλις 10.000 κ.μ. βυθοκορημάτων. Όμως, το έργο πήρε άδεια απόρριψης 293.000 κ.μ.Να σημειωθεί επίσης ότι η πρώτη φορά που η μελέτη του ΕΜΠ τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση ήταν στην επόμενη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που κατέθεσε ο ΟΛΠ το 2019, προκειμένου να ανανεώσει χρονικά τους περιβαλλοντικούς όρους του MasterPlan. Όμως το έργο της προβλήτας κρουαζιέρας είχε ήδη αδειοδοτηθεί ενώ η νέα ΣΜΠΕ για το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα (masterplan) του ΟΛΠ απορρίφθηκε από όλους τους δήμους και την Περιφέρεια Αττικής.

Αν και σε επίμονες ερωτήσεις δημοσιογράφων για την ποσότητα βυθοκορημάτων που έχουν ήδη απορριφθεί, από τον ΟΛΠ και το Κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιά δεν δόθηκε απάντηση και το ΥΠΕΝ εκτιμούσε πως είχε ήδη απορριφθεί το 70%.Σύμφωνα με έγγραφο του έστειλε ο ΟΛΠ, με σκοπό να απαντήσει στην ερώτηση της Ελληνικής Λύσης  (αν και από τη σύμβαση ήταν υποχρεωμένος να ενημερώνει πριν από και μετά την απόρριψη- εδάφιο Ζ της σχετικής άδειας απόρριψης), ως τώρα έχουν απορριφθεί 98,505,31 κ.μ., δηλαδή περίπου το 33,6%.

Ο Τσελέντηςσχολιάζοντας τη μελέτη του  ΕΜΠ κάνει λόγο για  ελλείψεις και ότι δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει το τελικό συμπέρασμα.  Το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, θεωρεί ότι οι απορρίψεις βυθοκορημάτων στην αδειοδοτημένη θαλάσσια περιοχή δεν αποκλείεται να προκαλέσει αλλαγές στο τοπικό οικοσύστημα(σελ.8).  Επίσης επισημαίνει ότι το θεσμικό πλαίσιο με το οποίο γίνεται η περιγραφή και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης από τον Σύμβουλο-Μελετητή χρειάζεται αναβάθμιση, επικαιροποίηση και εξειδίκευση(σελ. 2).

Ανακοίνωση του Πανελληνίου Συλλόγου Ιχθυολόγων Δημοσίου, μας ενημερώνει ότι στην περιοχή ασκούν επαγγελματικά την αλιεία περίπου 750 σκάφη παράκτιας και μέσης αλιείας. Εκτός από την αλιεία υπάρχει σημαντική ιχθυοκαλλιερητική δραστηριότητα καθώς λειτουργούν 20 μονάδες υδατοκαλλιέργειας και εδρεύουν 16 επιχειρήσεις Εμπορίας & Μεταποίησης Αλιευτικών προϊόντων που τροφοδοτούν με αλιεύματα το σύνολο της Αττικής και γειτονικών Περιφερειών,και πολλά άλλα μέρη της Ελλάδος.Την ίδια άποψη έχει και ο  Β. Καψιμάλης, (ΕΛΚΕΘΕ): «Υπάρχει πιθανότητα τα ψάρια να βιοσυσσωρεύσουν ρύπους, σε περίπτωση που τα υλικά αυτά είναι ρυπασμένα».Το υπουργείο  Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ακόμη δεν απάντησε στην ερώτησή μας.

Σύμφωνα με τις ως τώρα απαντήσεις για την απόρριψη βυθοκορημάτων μόνοι “αρμόδιοι” είναι ο ΟΠΛ, η ΤΕΚΑΛ Α.Ε. και ο “ανεξάρτητος” Μηχανικός αν και σύμφωνα με την παρ.2 του άρ.2 του ν.4404/2016 το Δημόσιο επιβλέπει το σύνολο των δραστηριοτήτων εντός του Λιμένα Πειραιά, καθώς και το σύνολο των δραστηριοτήτων εντός της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης του Λιμένα Πειραιά, σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης Παραχώρησης και την εφαρμοστέα κείμενη νομοθεσία.

* Βουλευτής Β’ Πειραιώς, Ελληνική Λύση