Προϋπολογισμός 2018: Πάνω η ανάπτυξη, κάτω η ανεργία

Ρυθμό ανάπτυξης 1,6% για το 2017 και 2,5% για το 2018, μείωση της ανεργίας κάτω από το 20%, αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 951 εκατ. ευρώ, μείωση των δημοσίων δαπανών κατά 2,077 δισ. ευρώ και σημαντική αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος της γενικής κυβέρνησης από το 2,44% του ΑΕΠ φέτος στο 3,82% του ΑΕΠ το 2018 προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός του επομένου έτους τον οποίο κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Ε. Τσακαλώτος.

Σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, κατά το τρέχον έτος προβλέπεται η πραγματοποίηση δαπάνης συνολικού ύψους 1,4 δισ. ευρώ ή 0,78% του ΑΕΠ για την καταβολή κοινωνικού μερίσματος, την επιστροφή των παράνομα επιβληθέντων κρατήσεων υπέρ υγειονομικής περίθαλψης στους συνταξιούχους και την εξόφληση των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας στη ΔΕΗ. Όπως επισημαίνεται, σημαντικός παράγοντας της υπέρβασης του στόχου 1,75% του ΑΕΠ για το πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης το 2017 ήταν το καλύτερο του αναμενόμενου οικονομικό αποτέλεσμα των ασφαλιστικών ταμείων, τόσο από την πλευρά των εσόδων όσο και από την πλευρά των δαπανών, καθώς και η αποτελεσματική διαχείριση των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού.

Όπως τονίζει εξάλλου το υπουργείο Οικονομικών, «ο προϋπολογισμός του 2018 είναι ο τελευταίος που κατατίθεται στο πλαίσιο του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής και σηματοδοτεί την είσοδο της χώρας σε μία νέα περίοδο οικονομικής σταθερότητας. Όπως προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-21, στα έτη που ακολουθούν, έχει εξασφαλιστεί ο αναγκαίος δημοσιονομικός χώρος ώστε να διευρυνθούν οι παρεμβάσεις ενίσχυσης της κοινωνικής προστασίας και να υλοποιηθούν οι σημαντικές μειώσεις φορολογικών συντελεστών νοικοκυριών και επιχειρήσεων».

Όπως προκύπτει από τα μεγέθη του νέου κρατικού προϋπολογισμού, το 2018 η αύξηση των εσόδων αναμένεται να προέλθει κυρίως από την εφαρμογή νέων φοροεισπρακτικών μέτρων τα οποία προβλέπουν περικοπές φοροαπαλλαγών και εκπτώσεων φόρου, αυξήσεις συντελεστών ΦΠΑ σε νησιά του Αιγαίου, επιβολή φόρων στα εισοδήματα από περιστασιακές μισθώσεις κατοικιών και στην υπεραξία από μεταβιβάσεις ακινήτων, αυστηρότερες προϋποθέσεις παραμονής στη ρύθμιση των 100 δόσεων, επιβολή φόρου διαμονής στα τουριστικά καταλύματα και περαιτέρω αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες μέσω του υπολογισμού των εισφορών επί του αθροίσματος φορολογητέου εισοδήματος και καταβληθέντος εντός του 2017 εισφορών!

Η μείωση των δαπανών προβλέπεται να προκύψει από περικοπές σε επιδόματα και κοινωνικές παροχές, όπως το ΕΚΑΣ, τα επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων, καθώς επίσης και από περιστολή δαπανών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με νομοθετικές ρυθμίσεις που έχουν ήδη ψηφιστεί και έχουν ενσωματωθεί στις προβλέψεις του νέου κρατικού προϋπολογισμού, από την 1η-1-2018 θα τεθούν σε ισχύ τα ακόλουθα νέα δημοσιονομικά μέτρα:

1) Κατάργηση της έκπτωσης ποσοστού 1,5% κατά την παρακράτηση φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων. Αποτέλεσμα της εφαρμογής της διάταξης αυτής θα είναι η αύξηση των μηνιαίων κρατήσεων φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου του επομένου έτους.

2) Κατάργηση της διάταξης που προβλέπει έκπτωση, από τον φόρο εισοδήματος κάθε φυσικού προσώπου, του 10% του ποσού των δαπανών του για ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, εφόσον οι δαπάνες αυτές υπερβαίνουν συνολικά το 5% του ετησίου ατομικού εισοδήματός του. Συνέπεια της κατάργησης της διάταξης αυτής θα είναι η περαιτέρω φορολογική επιβάρυνση των φυσικών προσώπων το 2018 όταν θα γίνει η εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για το 2017.

3) Επιβολή φόρου υπεραξίας στις πωλήσεις ακινήτων. Η περίοδος αναστολής της εφαρμογής του φόρου υπεραξίας ακινήτων λήγει την 31η-12-2017. Το πιο πιθανό, πλέον, είναι ο φόρος υπεραξίας ακινήτων να τεθεί σε ισχύ από την 1η-1-2018. Έτσι, από την 1η-1-2018 θα επιβάλλεται φόρος υπεραξίας με συντελεστή 15% στο κέρδος που προκύπτει ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης κάθε ακινήτου. Ο φόρος θα επιβαρύνει τον πωλητή του ακινήτου, ενώ ο αγοραστής θα εξακολουθεί να επιβαρύνεται με φόρο μεταβίβασης 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Εφόσον ο φορολογούμενος έχει διακρατήσει το ακίνητο που πωλεί για πέντε τουλάχιστον έτη από τη στιγμή της απόκτησής του η υπεραξία θα είναι αφορολόγητη μέχρι το ποσό των 25.000 ευρώ. Όσοι μεταβιβάζουν ακίνητα τα οποία έχουν στην κατοχή τους πριν από το 1995 θα απαλλάσσονται από το φόρο υπεραξίας.

4) Eπιβολή φόρου επί των εισοδημάτων από περιστασιακές και βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακίνητης περιουσίας, οι οποίες συνήθως εξυπηρετούνται μέσω της διεθνούς διαδικτυακής πλατφόρμας Airbnb. Ειδικότερα, στο ετήσιο εισόδημα από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων που αποκτά από φέτος κάθε φυσικό πρόσωπο θα επιβληθεί το 2018 φόρος εισοδήματος με βάση την κλίμακα φορολογίας των ενοικίων, δηλαδή με συντελεστές 15% από το πρώτο ευρώ μέχρι τα 12.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος, 35% στο τμήμα του ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ και 45% στο τμήμα του ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ, εφόσον τα ακίνητα εκμισθώνονται επιπλωμένα χωρίς την παροχή οιασδήποτε υπηρεσίας πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων.

5) Επιβολή φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα. Ο φόρος διαμονής θα ανέρχεται σε:
-0,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 1-2 αστέρων,
-1,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 3 αστέρων,
-3 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 4 αστέρων,
-4 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 5 αστέρων,
-0,50 ευρώ ανά ημερήσια χρήση για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα.

6) Αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ σε 32 νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και της Δωδεκανήσου. Από την 1η-1-2018, στα νησιά των νομών Λέσβου, Χίου, Σάμου και Δωδεκανήσου (πλην Ρόδου και Καρπάθου, όπου ήδη οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ έχουν καταργηθεί), οι συντελεστές ΦΠΑ θα αυξηθούν από τα επίπεδα του 5%, του 9% και του 17%, στο 6%, στο 13% και στο 24%.

7) Κατάργηση του μειωμένου κατά 50% συντελεστή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) έναντι του ισχύοντος κανονικού συντελεστή που εφαρμόζεται στην περιοχή Δωδεκανήσου για την αιθυλική αλκοόλη που περιέχεται στα αλκοολούχα ποτά ή άλλα αλκοολούχα προϊόντα, τα οποία αποκτώνται από τα άλλα Κράτη Μέλη της Κοινότητας, αποστέλλονται από φορολογική αποθήκη της λοιπής Ελλάδος ή εισάγονται στην περιοχή αυτή από τρίτες χώρες.

8) Απώλεια της ρύθμισης των 100 δόσεων από την 1η μέρα που μια νέα οφειλή προς το Δημόσιο θα γίνεται ληξιπρόθεσμη. Από την 1η-1-2018 η ρύθμιση του ν. 4321/2015 για την τμηματική εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο έως και σε 100 δόσεις» θα χάνεται εφόσον ο οφειλέτης δεν εξοφλεί τις νέες, μετά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση, οφειλές του, εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους. Αν, δηλαδή, ο οφειλέτης καθυστερήσει έστω και μία μέρα την πληρωμή ενός νέου χρέους προς το Δημόσιο, θα χάνει αυτόματα τη ρύθμιση των «100 δόσεων».

9) Περικοπή κατά 50% των επιδομάτων θέρμανσης. Από το 2018 θα επέλθει και επανασχεδιασμός του επιδόματος θέρμανσης, με τη θέσπιση πιο αυστηρών εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων και με την επιβολή μειώσεων και στο ύψος του επιδόματος ανά λίτρο αγοραζόμενου πετρελαίου θέρμανσης, ώστε το επίδομα αυτό να το λαμβάνουν πολύ λιγότερα νοικοκυριά και σε χαμηλότερο ύψος.

10) Κατάργηση της φοροαπαλλαγής των βουλευτών και των δικαστικών λειτουργών. Από το νέο έτος καταργείται η έκπτωση από το φορολογητέο ποσό της βουλευτικής αποζημίωσης και των συνολικών αποδοχών των δικαστικών λειτουργών ποσού ίσου με το 25% του ακαθάριστου ποσού αυτών ως τεκμαρτού ποσού για την κάλυψη των δαπανών άσκησης του βουλευτικού και του δικαστικού λειτουργήματος.

11) Καταργήσεις κοινωνικών επιδομάτων και αναδιανομή των κονδυλίων για την περαιτέρω ενίσχυση των δικαιούχων του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης. Πιο συγκεκριμένα, θα καταργηθούν το επίδομα απροστάτευτων τέκνων και τα επιδόματα φτώχειας και φυσικών καταστροφών.

12) Κατάργηση του ΕΚΑΣ για χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχους. Θα τεθούν σε ισχύ περαιτέρω αλλαγές στα κριτήρια χορήγησης του ΕΚΑΣ μέσω της οποίας δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι θα στερηθούν ακόμη και 1.400 ευρώ τον χρόνο.

13) Περικοπές στα επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων οικογενειών για ανακατανομή πόρων υπέρ των οικογενειών με 1-2 παιδιά. Προβλέπεται μείωση των εισοδηματικών ορίων για τη χορήγηση των συγκεκριμένων επιδομάτων ώστε να εξοικονομηθούν πόροι για τη χορήγηση μεγαλύτερων επιδομάτων σε οικογένειες με 1-2 παιδιά

14) Περαιτέρω αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες μέσω του υπολογισμού των εισφορών επί του αθροίσματος φορολογητέου εισοδήματος και καταβληθέντος εντός του 2017 εισφορών! Από 1/1/2018 οι εισφορές θα υπολογίζονται επί του συνολικού καθαρού φορολογητέου εισοδήματος προηγούμενου έτους κάθε επιχείρησης-επαγγελματία, προσαυξημένου με τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί κατά τη διάρκεια του 2017. Το 2018 θα είναι μεταβατικό καθεστώς, καθώς αντί για το 100% των ασφαλιστικών εισφορών του 2017, θα προστεθεί στα καθαρά φορολογητέα εισοδήματα το 80%.

15) Αυστηρή εφαρμογή των θεσμών του rebate για την δαπάνη φαρμάκου και του claw back για τα ιδιωτικά θεραπευτήρια και διαγωνιστικά κέντρα.