Ρύθμιση-φοροπαγίδα για διόρθωση των στοιχείων του Ε9 χωρίς πρόστιμα

Εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων καλούνται, με νομοθετική ρύθμιση που κατέθεσε χθες στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών, να υποβάλουν στο σύστημα TAXISnetεκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για ένα ή περισσότερα από τα έτη της περιόδου 2010-2018 χωρίς επιβάρυνση με το πρόστιμο των 100 ευρώ, προκειμένου να διορθώσουν διαφορές που θα προκύψουν στα περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων τους μετά την ακριβή καταγραφή τους που γίνεται μέσω της διαδικασίας του Κτηματολογίου. 

Οι ιδιοκτήτες καλούνται, δηλαδή, να δηλώσουν στην Φορολογική Διοίκηση (στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) τα πραγματικά στοιχεία όλων των ακινήτων τους, όπως αυτά έχουν ήδη περιληφθεί ή πρόκειται να περιληφθούν στο Κτηματολόγιο.  Η πρόσκληση αυτή ισχύει μέχρι την ανάρτηση των κτηματολογικών στοιχείων στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, όπως αυτή θα προκύψει από σχετική Διαπιστωτική Πράξη του Δ.Σ. του Ν.Π.Δ.Δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο», η οποία θα κοινοποιηθεί προς τον υπουργό Οικονομικών. Τελικός σκοπός της ρύθμισης αυτής είναι η πλήρης ταύτιση των πληροφοριακών στοιχείων για την ακίνητη περιουσία των Ελλήνων πολιτών τα οποία περιλαμβάνονται στο ηλεκτρονικό «Περιουσιολόγιο» της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και στο Εθνικό Κτηματολόγιο.

Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση κατά την οποία από την υποβολή τροποποιητικής δήλωσης για τη διόρθωση των στοιχείων των ακινήτων που έχουν δηλωθεί στο Ε9 θα προκύπτει υποχρέωση καταβολής επιπλέον ΕΝ.Φ.Ι.Α. (π.χ. λόγω αύξησης των τετραγωνικών μέτρων της επιφάνειας ενός ή περισσότερων ακινήτων) ο φορολογούμενος θα καλείται να καταβάλει τον φόρο αυτό προσαυξημένο με τόκους υπολογιζόμενους με ποσοστό 0,73% για κάθε μήνα που παρήλθε από την ημέρα ηλεκτρονικής έκδοσης του πρώτου αρχικού εκκαθαριστικού σημειώματος ΕΝ.Φ.Ι.Α. μέχρι την ημέρα υποβολής της τροποποιητικής δήλωσης.

Από την άλλη πλευρά, όσοι φορολογούμενοι δεν υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για να διορθώσουν τα στοιχεία των ακινήτων τους στο Περιουσιολόγιο της Α.Α.Δ.Ε., ώστε τα στοιχεία αυτά να ταυτίζονται πλήρως με αυτά του Εθνικού Κτηματολογίου θα εντοπιστούν από μελλοντικές διασταυρώσεις στοιχείων που θα γίνουν μεταξύ των δύο αρχείων και στις περιπτώσεις που θα διαπιστωθεί ότι εξαιτίας της μη διόρθωσης των στοιχείων πλήρωναν για ένα ή περισσότερα έτη ΕΝ.Φ.Ι.Α. λιγότερο από αυτόν που όφειλαν κανονικά θα κληθούν να καταβάλουν τα διαφυγόντα ποσά αναδρομικά μαζί με υπέρογκες προσαυξήσεις της τάξεως του 10%-50% και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής υπολογιζόμενους με 0,73% ανά μήνα εκπρόθεσμης καταβολής.

Η δυνατότητα διόρθωσης των στοιχείων των ακινήτων, που έχουν ήδη δηλωθεί στο Ε9, χωρίς την επιβολή προστίμων παρέχεται με τροπολογία που κατέθεσε ο υπουργός Οικονομικών Ε. Τσακαλώτος σε νομοσχέδιο που συζητείται αυτές τις ημέρες στη Βουλή. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας, η συγκεκριμένη ρύθμιση «θα συμβάλει θετικά αφενός στην πλήρη και ορθή απεικόνιση των ακινήτων στο ΟΠΙ Περιουσιολόγιο Ακινήτων που τηρείται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων αλλά κυρίως την ορθή απεικόνιση των ακινήτων στο Εθνικό Κτηματολόγιο».

Επιπλέον, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, «η ρύθμιση θα συμβάλει στην ανάπτυξη κλίματος εμπιστοσύνης σχέσεων κράτους – πολίτη, δεδομένου ότι η υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων σε πολλές περιπτώσεις, είναι χωρίς φορολογικό ενδιαφέρον, αφού υποβάλλονται μόνο για να δηλωθεί π.χ. ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (για ελεγκτικούς σκοπούς της Διοίκησης) ή για να πραγματοποιηθεί ορθός εντοπισμός του ακινήτου (λόγω έλλειψης πλήρους ή ορθής απεικόνισης των χαρτών της ηλεκτρονικής εφαρμογής)». Ωστόσο, από την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 μπορεί να προκύψουν αλλαγές σε ουσιώδη περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων που επηρεάζουν το ύψος του ΕΝ.Φ.Ι.Α. που αναλογεί σ’ αυτά. Μπορεί π.χ. να προκύψουν επιπλέον διαφορές στα τετραγωνικά μέτρα των επιφανειών των ακινήτων ή στα ποσοστά συνιδιοκτησίας, που να οδηγήσουν σε έκδοση νέου εκκαθαριστικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. με αυξημένο το ποσό του αναλογούντος φόρου.

Με άλλες διατάξεις που περιλαμβάνονται στην ίδια τροπολογία:

* Ορίζεται ότι από την 1η Ιανουαρίου 2019 και εφεξής η υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) προκειμένου να γνωστοποιηθεί στη Φορολογική Διοίκηση οποιαδήποτε μεταβολή σε δικαιώματα επί ακινήτων (πλήρης κυριότητα, ψιλή κυριότητα, επικαρπία, κ.λπ.) επιτρέπεται να γίνεται έως και την 31η Μαΐου του επόμενου έτους από αυτό στο οποίο έγινε η μεταβολή στα εν λόγω δικαιώματα. Σήμερα ο φορολογούμενος υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων εντός τριάντα (30) ημερών από την ημέρα μεταβολής.

* Καθορίζεται ο τρόπος επιβολής του προβλεπόμενου προστίμου, σε περίπτωση μη υποβολής, εκπρόθεσμης υποβολής ή υποβολής ανακριβούς δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9). Μεταξύ άλλων προβλέπεται ότι σε περίπτωση υποβολής δηλώσεων στοιχείων ακινήτων για περισσότερα του ενός έτη, επιβάλλεται ένα μόνο πρόστιμο, εφόσον στις δηλώσεις αυτές επαναλαμβάνονται οι ίδιες μεταβολές. Επίσης, ορίζεται ότι δεν επιβάλλεται πρόστιμο στις δηλώσεις ΕΝ.Φ.Ι.Α.- πράξεις προσδιορισμού φόρου, οι οποίες συντίθενται μηχανογραφικά από τη Φορολογική Διοίκηση.

* Προβλέπεται ότι για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) ετών 2010 και επόμενων, που υποβλήθηκαν ή θα υποβληθούν από την 31.12.2014 μέχρι και τη δημοσίευση του υπό ψήφιση σχεδίου νόμου, δεν θα επιβάλλονται, κατά περίπτωση, τα οριζόμενα πρόστιμα. Πρόστιμα που έχουν βεβαιωθεί δεν διαγράφονται και τυχόν πρόστιμα που έχουν καταβληθεί δεν επιστρέφονται.

Αναλυτικά, με τις διατάξεις της τροπολογίας που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου «I. Κύρωση της Συμφωνίας για την Ασιατική Τράπεζα Υποδομών και Επενδύσεων, II. Εναρμόνιση του Κώδικα Φ.Π.Α. με την Οδηγία (ΕΕ) 2016/1065, III. Ενσωμάτωση των σημείων 1, 2, 4 και 5 του άρθρου 2 και των άρθρων 4,6,7 και 8 της Οδηγίας 1164/2016, IV. Τροποποίηση του ν. 2971/2001 και άλλες διατάξεις» προβλέπονται τα εξής:

1. Οι διατάξεις του άρθρου 54 του ν. 4174/2013 (σ.σ. για τα πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής δηλώσεων) δεν εφαρμόζονται στις εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) που υποβάλλονται μέχρι την ανάρτηση των κτηματολογικών στοιχείων στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, όπως αυτή προκύπτει από σχετική, Διαπιστωτική Πράξη του Δ.Σ. του Ν.Π.Δ.Δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο», η οποία κοινοποιείται προς τον Υπουργό Οικονομικών.

2. Από την 1η Ιανουαρίου 2019 και εφεξής, για τη σύσταση, απόκτηση και κάθε άλλη μεταβολή σε δικαιώματα επί ακινήτων, ο υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων οφείλει να υποβάλει την δήλωση αυτή μέχρι την 31η Μαΐου του επόμενου έτους από την ημέρα της σύστασης, απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής στα παραπάνω δικαιώματα.

3. Σε περίπτωση μη υποβολής, εκπρόθεσμης υποβολής ή υποβολής ανακριβούς δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) επιβάλλεται πρόστιμο γι’ αυτήν με την πράξη προσδιορισμού του φόρου, η οποία εκδίδεται βάσει της ως άνω δήλωσης. Σε περίπτωση υποβολής δηλώσεων στοιχείων ακινήτων για περισσότερα του ενός έτη, επιβάλλεται ένα μόνο πρόστιμο, εφόσον στις δηλώσεις αυτές επαναλαμβάνονται οι ίδιες μεταβολές. Με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. καθορίζεται η διαδικασία επιβολής του ανωτέρω προστίμου, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των δύο πρώτων εδαφίων της παρούσας περίπτωσης.
Δεν επιβάλλεται πρόστιμο στις δηλώσεις ΕΝ.Φ.Ι.Α. – πράξεις προσδιορισμού φόρου, οι οποίες συντίθενται μηχανογραφικά από τη Φορολογική Διοίκηση.».

4. Για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) ετών 2010 και επόμενων, που υποβλήθηκαν ή θα υποβληθούν από την 31.12.2014 μέχρι και τη δημοσίευση του παρόντος, δεν επιβάλλεται, κατά περίπτωση, το πρόστιμο του άρθρου 54 του ν. 4174/2013 ή το αυτοτελές πρόστιμο του άρθρου 4 του ν. 2523/1997 (σ.σ. το πρόστιμο των 100 ευρώ). Πρόστιμα που έχουν βεβαιωθεί δεν διαγράφονται. Τυχόν πρόστιμα που έχουν καταβληθεί δεν επιστρέφονται.