Σχέδια βελτίωσης: Οι επενδύσεις που ενισχύονται και η αγορά γης

Σε διαβούλευση τέθηκε η νέα πρόσκληση των σχεδίων βελτίωσης (υπομέτρο 4.1.5 του ΠΑΑ) , η οποία ξεκίνησε στις 23 Δεκεμβρίου και θα ολοκληρωθεί στις 15 Ιανουαρίου 2024.

Αμέσως μετά το τέλος της διαβούλευσης, αναμένεται να προκηρυχθεί η δράση για τα σχέδια βελτίωσης, τα οποία θα αφορούν την υλοποίηση επενδύσεων όπως ανέγερσης, επέκτασης, εκσυγχρονισμού, αναδιάρθρωσης, μείωσης κόστους παραγωγής και δημιουργίας οικονομιών κλίμακας, οι οποίες στοχεύουν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων καθώς και επενδύσεις αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) για ιδία κατανάλωση.

Για πρώτη φορά στα σχέδια βελτίωσης υπάρχει ως επιλέξιμη δαπάνη οι μεταφερόμενοι οικίσκοι για την στέγαση των εργατών γης, αλλά και η αγορά γης, προκειμένου να μεγαλώσει ο κλήρος, να μειωθεί το κόστος παραγωγής και να επιτευχθούν καλύτερες αποδόσεις.

Επιλέξιμα θα είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα. Για τα φυσικά πρόσωπα οι κυριότερες προϋποθέσεις επιλεξιμότητας είναι η εγγραφή στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων με την ιδιότητα του επαγγελματία γεωργού (όχι ως νεοεισερχόμενου) ή η ιδιότητα του δικαιούχου του υπομέτρου 6.1 – Νέοι Αγρότες κατά την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή του αιτήματός του, η υποβολή παραδεκτής δήλωσης ΟΣΔΕ το έτος 2022 και η  ύπαρξη ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας.

Σύμφωνα με το υπό διαβούλευση κείμενο των σχεδίων βελτίωσης, η αγορά πρέπει να αφορά αγροτεμάχιο το οποίο είναι όμορο με ιδιόκτητο αγροτεμάχιο της εκμετάλλευσης. Μετά την ολοκλήρωσή της το νεοαποκτηθέν αγροτεμάχιο πρέπει να κατέχεται κατά πλήρη κυριότητα. Δεν είναι επιλέξιμο το τίμημα κατά το ποσό το οποίο υπερβαίνει την αντικειμενική τιμή της περιοχής ή, εφόσον δεν υφίσταται αντικειμενική τιμή, κατά το ποσό που υπερβαίνει την εκτίμηση της ΔΟΥ.

Δεν είναι επιλέξιμη η αγορά αγροτεμαχίου από ανιόντες ή κατιόντες συγγενείς

Επίσης, δεν είναι επιλέξιμη η αγορά αγροτεμαχίου το οποίο έχει μεταβιβαστεί στον πωλητή μετά τις 31 Αυγούστου 2022.

Η δαπάνη για την αγορά γης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών.

Τα σχέδια βελτίωσης αφορούν επενδύσεις ανέγερσης, επέκτασης, εκσυγχρονισμού, αναδιάρθρωσης, μείωσης κόστους παραγωγής. Οι κυριότερες επιλέξιμες επενδύσεις, όπως αυτές περιλαμβάνονται στο υπό διαβούλευση κείμενο, είναι οι εξής:

• Ίδρυση, μετεγκατάσταση, ανέγερση, επέκταση και εκσυγχρονισμός γεωργικών κτιρίων και κατασκευών (σταβλικές και μελισσοκομικές εγκαταστάσεις, ψυγεία, εγκαταστάσεις προετοιμασίας προϊόντων για πρώτη πώληση, αποθήκες, θερμοκήπια και δικτυοκήπια, οικίσκοι φιλοξενίας εργατών γης, εργαστήρια ιστοκαλλιέργειας, ομβροδεξαμενεές, κ.ά.)
• Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση καινούργιου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού
• Αγορά γης
• Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση πολυετών φυτειών των οποίων η εγκατάσταση δεν γίνεται με τη χρήση σπόρου
• Περίφραξη και διαμόρφωση αγροτεμαχίων και την περίφραξη φυτειών
• Αγορά καινούργιου αυτοκινήτου με ψυκτικό θάλαμο για την εξυπηρέτηση εκμετάλλευσης παραγωγής ανθέων ή μανιταριών
• Αγορά καινούργιου φορτηγού αυτοκινήτου για τη μεταφορά κυψελών (μελισσοκομικό φορτηγό)
• Αγορά και εγκατάσταση Η/Υ και λογισμικού διαχείρισης γεωργικής εκμετάλλευσης, εξοπλισμού επικοινωνιών και γραφείου
• Επενδύσεις που συμβάλλουν στην αξιοποίηση ΑΠΕ.
• Γενικές Δαπάνες (αμοιβές μελετητών, δαπάνες για έκδοση αδειών κ.λπ.)

Για όλες τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις ως όριο επιλέξιμου προϋπολογισμού που δύναται να ληφθεί υπόψη στους υπολογισμούς για τον προσδιορισμό της στήριξης, ορίζονται τα 150.000 ευρώ. Ωστόσο ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός δύναται να αυξηθεί έως και τις 250.000 ευρώ με την προϋπόθεση ότι η τυπική απόδοση της εκμετάλλευσης, σύμφωνα με την Ενιαία Δήλωση Εκμετάλλευσης του έτους 2022, ανέρχεται τουλάχιστον στο 25% του αιτούμενου προϋπολογισμού.

Ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της στήριξης που παρέχεται από το υπομέτρο 4.1 δεν μπορεί να υπερβεί αθροιστικά για όλες τις δράσεις του υπομέτρου τις 500.000 ευρώ στην περίπτωση νομικού ή φυσικού προσώπου που υποβάλει περισσότερες της μίας αιτήσεων εντός της προγραμματικής περιόδου 2014 – 2022.

Στην περίπτωση που το υποψήφιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο είναι ταυτόχρονα μέτοχος/εταίρος νομικών προσώπων δικαιούχων στήριξης, ο αιτούμενος προϋπολογισμός που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της στήριξης που παρέχεται από τη δράση 4.1.5 δεν μπορεί να υπερβεί αθροιστικά τις 500.000 ευρώ. Για την εφαρμογή του περιορισμού αυτού, ο προϋπολογισμός που αναλογεί σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, μέτοχο/εταίρο νομικού προσώπου είναι ανάλογος του ποσοστού συμμετοχής του στο νομικό που λαμβάνει την στήριξη. Σε περιπτώσεις υπέρβασης του ανωτέρω ορίου γίνεται μείωση στην επιλέξιμη δαπάνη του αιτήματος στήριξης που έχει υποβληθεί από το φυσικό πρόσωπο και στη συνέχεια από το νομικό πρόσωπο.

Αναγκαίες προϋποθέσεις ώστε μία εκμετάλλευση να είναι επιλέξιμη, είναι οι εξής:

-Το σύνολο της γεωργικής εκμετάλλευσης πρέπει να έχει περιληφθεί σε παραδεκτή Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης του έτους 2022.

-Με βάση την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης του 2022, η γεωργική εκμετάλλευση πρέπει να έχει ελάχιστο μέγεθος παραγωγικής δυναμικότητας (εκφρασμένη ως τυπική απόδοση) μεγαλύτερο ή ίσο των:

• 12.000 ευρώ για την ηπειρωτική χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια.
• 8.000 ευρώ για όλα τα νησιά της χώρας πλην Κρήτης και Εύβοιας.
• 8.000 ευρώ για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις που αξιοποιούν τουλάχιστον 109 κυψέλες.

-Να πληροί τα κοινοτικά πρότυπα που την αφορά. Εξαιρούνται για χρονικό όριο μέχρι 24 μήνες από την ημερομηνία εγκατάστασης οι εκμεταλλεύσεις των νέων γεωργών που εγκαθίστανται για πρώτη φορά σε γεωργική εκμετάλλευση προκειμένου να συμμορφωθούν προς τις προδιαγραφές της Ένωσης που ισχύουν για τα γεωργικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένης της εργασιακής ασφάλειας.

-Η συστεγαζόμενη γεωργική εκμετάλλευση πρέπει επιπλέον να τεκμηριώνει:

• Πάγια στοιχεία σαφώς καταγεγραμμένα και οριοθετημένα.
• Λειτουργική αυτοτέλεια στην ολοκλήρωση της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου.