Σε αναβρασμό (και πάλι) τα Βαλκάνια

Αναταραχή συνεχίζει να επικρατεί στα Βαλκάνια, με τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και τα επεισόδια του Σαββατοκύριακου σε Σερβία και Αλβανία να δείχνουν πως η ηρεμία στην οποία ήλπιζαν οι Ευρωπαίοι, μετά και τη Συμφωνία των Πρεσπών, έχει ακόμη πολύ δρόμο για να επιτευχθεί.

Το πρόβλημα παραμένει στη σύγκρουση επιδιώξεων και συμφερόντων τόσο σε τοπικό επίπεδο ανάμεσα στις εγχώριες πολιτικές δυνάμεις, όσο και στην παρασκηνιακή κόντρα που μαίνεται μεταξύ Δύσης (Ευρωπαίων και Αμερικανών) και Ρωσίας.

Στη Σερβία

Στο Βελιγράδι, το κλίμα παραμένει τεταμένο μετά τα επεισόδια που ξέσπασαν, με αποκορύφωμα την απόπειρα διαδηλωτών να εισβάλουν στο κτίριο της κρατικής τηλεόρασης. Οι διαδηλωτές, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονταν και στελέχη της αντιπολίτευσης, διαμαρτύρονταν επειδή τα κρατικά μέσα ενημέρωσης δεν προβάλουν απόψεις ή ομιλίες της αντιπολίτευσης, όμως οι κυβερνητικοί χειρισμοί έχουν δημιουργήσει ένα ευρύτερο κύμα διαμαρτυρίας που έχει πυροδοτήσει κινητοποιήσεις σχεδόν από την έναρξη της χρονιάς.  

Μην ξεχνάμε πως η κοινωνία είναι έντονα διχασμένη και για τις συνομιλίες που «τρέχουν» με το Κόσσοβο για την εξεύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης (στο πρότυπο του συμβιβασμού Ελλάδας-Βορείου Μακεδονίας) που θα βάλει τέλος σε μια ακόμη ανοιχτή πληγή στα Βαλκάνια. Θυμίζουμε ότι η Σερβία δεν έχει αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσόβου. Ο πρόεδρος Αλεξάντερ Βούσιτς στηρίζει τη διαδικασία, έχοντας θέσει σαν στόχο την προώθηση της ενταξιακής πορείας της χώρας στην Ε.Ε. Το ίδιο ισχύει και για τις μεγάλες δυνάμεις Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρώπης. Όμως, τα όσα έχουν διαρρεύσει από την πιθανή συμφωνία, όπως η πιθανή ανταλλαγή εδαφών, έχουν ήδη προκαλέσει αντιδράσεις από εθνικιστικούς κύκλους και βέβαια τη σερβική Εκκλησία.

Η προοπτική πιθανής αλλαγής των συνόρων, που μέχρι τώρα θεωρείτο ταμπού, ακόμη κι αν γίνει ειρηνικά, προφανώς θα μεταβάλλει δραματικά τους συσχετισμούς ισχύος στην ευρύτερη περιοχή. Ειδικά τα Τίρανα, που ζουν με το όνειρο της… Μεγάλης Αλβανίας, μπορεί να έπαθαν μια σχετική ζημιά από τη Συμφωνία των Πρεσπών και την σταθεροποίηση της ενότητας του κρατιδίου της Βορείου Μακεδονίας, όμως δεν χάνουν τις ελπίδες τους για ενοποίηση με το Κοσσυφοπέδιο. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα προωθεί ανοιχτά την κατάργηση των συνόρων και των τελωνειακών συνόρων με το Κοσσυφοπέδιο, ιδανικά έως το καλοκαίρι. Όμως, έχει και ο ίδιος τα δικά του προβλήματα στο εσωτερικό.

Στην Αλβανία

Στην Αλβανία, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Λουζλίμ Μπάσα, έχει ξεκαθαρίσει ότι η χώρα δεν πρόκειται να ηρεμήσει αν ο Ράμα δεν παραιτηθεί, ανοίγοντας το δρόμο για νέες εκλογές. Μάλιστα, έχει φτάσει στο σημείο να αποσύρει τους βουλευτές του από τη Βουλή, προκαλώντας θεσμικό πρόβλημα στη χώρα, προκειμένου να πιέσει τον Ράμα.

Ταυτόχρονα, η χώρα βρίσκεται σε έναν κλοιό κινητοποιήσεων εδώ και μήνες, τόσο από πλήθη κόσμου που στηρίζουν την αντιπολίτευση και έχουν απηυδήσει από την εκτεταμένη διαφθορά και την αναγωγή της χώρας σε συνώνυμο του οργανωμένου εγκλήματος όσο και από τους φοιτητές. Οι κινητοποιήσεις, κάθε φορά, καταλήγουν σε επεισόδια, όπως συνέβη και αυτό το Σαββατοκύριακο, εντείνοντας την εικόνα χάους στη χώρα. Βεβαίως Ράμα αρνείται να παραιτηθεί, όμως όσο πλησιάζουμε προς το καλοκαίρι και τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στην οποία η Ευρώπη θα κληθεί να αποφασίσει σχετικά με την έναρξη ή όχι ενταξιακών διαπραγματεύσεων, το στρατηγικό αυτό γεγονός θα πιέσει τις καταστάσεις.

Στο Μαυροβούνιο

Να σημειώσουμε, πάντως, πως σε αναβρασμό βρίσκεται και το Μαυροβούνιο, με την κυβέρνηση του Μίλο Τζουνκάνοβιτς να «τρίζει» υπό το βάρος των παρατεταμένων, εδώ και δύο μήνες, διαδηλώσεων. Αφορμή για τις εδώ κινητοποιήσεις είναι οι καταγγελίες για κατάχρηση εξουσίας, χρηματισμό και ρουσφετολογία από τον Τζουκάνοβιτς, ο οποίος προφανώς απορρίπτει τις κατηγορίες και επίσης αρνείται να παραιτηθεί.