Τα παιχνίδια του Σουλτάνου με τους Ρώσους (και όχι μόνο)

Η επίσκεψη του Ερντογάν στην Ουκρανία και ο χαιρετισμός του προς την ουκρανική φρουρά με το σύνθημα των ουκρανών εθνικιστών προκάλεσε την ενόχληση, αν όχι το θυμό του Κρεμλίνου. Όμως, ας μην γελιόμαστε, η τουρκική αλεπού ήξερε καλά τι έκανε, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά πως χτυπώντας… μια στο καρφί και μια στο πέταλο με συμμάχους και εχθρούς καταφέρνει τελικά μεγάλο μέρος των στόχων της.

Βέβαια είναι μια τακτική υψηλού ρίσκου αν λάβουμε υπόψη ότι απέναντι του βρίσκονται υπερδυνάμεις όπως η Ρωσία και οι ΗΠΑ που έχουν τη δυνατότητα να αντιδράσουν εξίσου δυναμικά. Όμως, για την ώρα δεν το κάνουν, η καθεμία για τους δικούς της λόγους, με αποτέλεσμα ο Σουλτάνος να αποθρασύνεται συνεχώς και άρα να γίνεται ολοένα πιο επικίνδυνος. Το είδαμε στη Συρία, στη Λιβύη, στην Κύπρο, στο Αιγαίο.

Στην προκειμένη περίπτωση η πρόκληση του προς τους Ρώσους από το Κίεβο δεν είχε βεβαίως ουδεμία σχέση με τις όποιες τουρκο-ουκρανικές σχέσεις. Ο Ερντογάν είναι σφόδρα ενοχλημένος με το γεγονός πως τα πράγματα στο μέτωπο της Συρίας δεν πηγαίνουν όπως τα είχε σχεδιάσει και θεωρεί πως το Κρεμλίνο δεν τήρησε τις δεσμεύσεις που του είχε δώσει.

Η κατάσταση στη βορειοδυτική Συρία παραμένει έκρυθμη με τις τουρκικές δυνάμεις να μετρούν απώλειες που θίγουν το γόητρο της Άγκυρας και προκαλούν φθορά στα επικοινωνιακά κέρδη που ήλπιζε να αποκομίσει ο Ερντογάν στην εσωτερική κοινή γνώμη. Οι απώλειες αυτές αποδίδονται όχι τόσο στις κουρδικές δυνάμεις αλλά στις κυβερνητικές συριακές δυνάμεις του Άσαντ που, ως γνωστόν, υποστηρίζεται από τη Ρωσία.

Προφανώς, αν ο Ερντογάν περίμενε ότι η Μόσχα θα… άδειαζε για χάρη του τον Άσαντ και τα σοβαρότατα συμφέροντα που έχει στη Συρία και στη διατήρηση του status quo, το λάθος είναι μόνο δικό του. Όμως, η αλαζονεία του δεν τον βοηθά να…. συγκρατεί τα νεύρα του.

Πηγή ενόχλησης για τα σχέδια του αποτελεί, πάντως, και η στάση της Ρωσίας στο ζήτημα της Λιβύης, καθώς θεωρεί ότι στηρίζει την αντίπαλη πλευρά του στρατηγού Χάφταρ.

Το ερώτημα βέβαια από όλα αυτά είναι κατά πόσο μπορούμε να μιλάμε για… σύννεφα στις σχέσεις Άγκυρας-Μόσχας, όπως αρκετά δημοσιεύματα έσπευσαν να υποστηρίξουν.

Πραγματικά, ως ένα βαθμό τα αγκάθια αυτά κάνουν αρκετή ζημιά. Άλλωστε, ούτε ο Τσάρος φημίζεται για την ανεκτικότητα του. Όμως, για την ώρα στο γενικό πλάνο των γεωπολιτικών ισορροπιών, κυρίως στη περιοχή της Μέσης Ανατολής, δεν μοιάζουν αρκετά για να οδηγήσουν σε ρήξη τις δύο πλευρές. Όχι βέβαια διότι τους ενώνει καμιά βαθιά και ιστορική φιλία, αλλά επειδή η λυκοφιλία αυτή, εξυπηρετεί και τους δύο, κυρίως απέναντι στον αμερικανικό παράγοντα, αλλά και απέναντι σε μια Ευρώπη αδύναμη διπλωματικά. Η Ρωσία δεν θα αφήσει τους Αμερικανούς να «παίξουν» μπάλα μόνοι τους, ενώ η Τουρκία προσπαθεί να «παίζει» όσο μπορεί και με τους δύο.   

Προφανώς οι ισορροπίες είναι ευαίσθητες και ευάλωτες. Αυτό φάνηκε και με τα τερτίπια του Ερντογάν στο Κίεβο. Ωστόσο θα χρειαστεί κάτι πολύ σοβαρότερο, που θα πλήξει ουσιαστικά τα ρωσικά συμφέροντα (όπως π.χ. ο Ερντογάν να επιμείνει στη διάσπαση της Συρίας ή να ζητήσει και πάλι απομάκρυνση της κυβέρνησης Άσαντ),  ώστε το μοτίβο να ανατραπεί.