Θα… κλείσουν τους εννιά μικρομεσαίους, για να δανείσουν τον δέκατο!

Τον διπλασιασμό, σχεδόν, των επιχειρήσεων που θα μπορούν να προσφύγουν στο τραπεζικό σύστημα για να δανειστούν, υπόσχονται οι τράπεζες. Υπό άλλες προϋποθέσεις, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα καλό νέο, αφού από 32.000 που είναι σήμερα, οι εταιρίες που θα έχουν τη δυνατότητα δανεισμού θα υπερβούν τις 60.000.

Η πραγματικότητα, όμως, άλλα δείχνει: Το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων υπερβαίνει τις 800.000, όπως αναφέρουν τα στοιχεία των επιμέρους επιμελητηρίων. Επομένως, ακόμη και αν οι τράπεζες τηρήσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν την προηγούμενη εβδομάδα ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, εκτός δανεισμού θα μείνουν περίπου 750.000 επιχειρήσεις. Οι τράπεζες υποστηρίζουν πως δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν εταιρίες χωρίς να έχουν διασφαλίσει ότι, δεν θα ανοίξει ένας νέος κύκλος προβληματικών δανείων.

Επομένως, τι; Μόνη λύση είναι οι συγχωνεύσεις, επιμένουν κυβερνητικοί και τραπεζικοί παράγοντες. Αν συμβεί αυτό, πολύ σύντομα οι επιλέξιμες προς δανεισμό επιχειρήσεις θα υπερβούν τις 100.000, μπορεί και να πλησιάσουν τις 150.000. Αλλά, μπορεί να υπάρξει ανάλογη εξέλιξη σε χώρα της νότιας Ευρώπης; Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ανάλογο παράδειγμα ακόμη και σε βιομηχανικές χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία.

Το οικονομικό επιτελείο ελπίζει σε ένα «ελληνικό θαύμα», ενώ την ίδια άποψη φαίνεται να συμμερίζονται και οι τράπεζες. Η κυβέρνηση δηλώνει διατεθειμένη να δώσει φορολογικά κίνητρα για να επιτευχθούν εξαγορές και συγχωνεύσεις ομοειδών εταιριών, που θα «γεννήσουν» μεγαλύτερα σχήματα τα οποία θα έχουν πρόσβαση και στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Κοινή δέσμευση

Κατά τη συζήτηση για την παροχή ρευστότητας στις ΜμΕ, στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), Γιώργος Καββαθάς ήταν απόλυτος:

«Ελάτε να βάλουμε έναν στόχο και να τον βάλουμε από κοινού, τράπεζες, παραγωγικοί φορείς και κυβέρνηση, ότι ένα χρόνο μετά πρέπει να έχουμε τουλάχιστον 100.000 επιχειρήσεις μικρομεσαίες, μικρές και πολύ μικρές, οι οποίες να μπορούν να δανειοδοτηθούν από το τραπεζικό σύστημα και ταυτόχρονα να βρούμε εργαλεία, τα οποία δεν θα είναι στο τραπεζικό σύστημα, όπως είναι οι φορείς μικροπιστώσεων, έτσι ώστε πραγματικά να δώσουμε την ευκαιρία επιβίωσης σε ένα μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, οι οποίες εκ των πραγμάτων φαίνεται ότι είναι αποκλεισμένες από τις τράπεζες».

Ρεαλιστική θεώρησε την πρόταση ο υπουργός Οικονομικών. «Πρόκειται», είπε ο κ. Σταικούρας, «για έναν εφικτό στόχο. Εμείς τουλάχιστον, δεσμευόμαστε ότι θα κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά αυτό σημαίνει ρεαλισμός και υπευθυνότητα από τους φορείς της αγοράς. Κύριε Καββαθά, κάνατε μια τρομερή τοποθέτηση στη δευτερολογία σας, που δείχνει το ρεαλισμό των φορέων της αγοράς».

Σχέδια επί… χάρτου

Προς το παρόν όλα αυτά αποτελούν φιλόδοξους σχεδιασμούς. Κατά πληροφορίες, η Αναπτυξιακή Τράπεζα ετοιμάζει ειδικό πρόγραμμα στήριξης και χρηματοδότησης μικρών επιχειρήσεων που συγχωνεύονται ή εξαγοράζονται, με πόρους από το ΕΣΠΑ. Θα χρηματοδοτεί, δηλαδή, τη «γέννηση» μεγαλύτερων επιχειρηματικών σχημάτων, τα οποία θα μπορούν στη συνέχεια να υποβάλλουν επενδυτικά σχέδια και να χρηματοδοτηθούν από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Από την πλευρά του ο Βασίλης Ράπανος, πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, σημείωσε πως οι τράπεζες έχουν καταβάλει μια μεγάλη προσπάθεια για την εξυγίανση των ισολογισμών τους και τη δραστική μείωση των Κόκκινων Δανείων, εκτιμώντας ότι αυτά στο τέλος του 2022 θα διαμορφωθούν σε μονοψήφιο ποσοστό.

Ο απολογισμός

Σχετικά με τη δανειοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων το 8μηνο του 2021, ο κ. Ράπανος είπε ότι δόθηκαν περί τα 5,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,6 δισ. ευρώ σε επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών μικρότερο των 5 εκατ. και τα άλλα περίπου 3 δισ. σε επιχειρήσεις που έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών πάνω από 5 εκατ. ευρώ.

Το μεγαλύτερο μέρος κατευθύνθηκε στους κλάδους της ενέργειας, των τροφίμων και ποτών, του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, στις κατασκευές και στον αγροτικό τομέα. Εάν σε αυτά προστεθούν και αυτά που δόθηκαν σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις, σε ομολογιακά δάνεια και κοινοπρακτικά, το σύνολο της χρηματοδότησης, συνολικά το 8μηνο, ανήλθε στα 11,2 δισ. ευρώ από τα οποία τα 8,9 είναι από ίδια κεφάλαια των τραπεζών.

Ο κ. Ράπανος επεσήμανε ότι «παρά το γεγονός ότι επιδιώκουμε να αυξήσουμε την πελατεία μας, να διοχετεύσουμε την αυξημένη ρευστότητα, δεν μπορούμε να παραβούμε τους βασικούς κανόνες υγιούς χρηματοδότησης και τα κριτήρια τα οποία επιβάλλουν οι ρυθμιστικές αρχές, δηλαδή η ΕΚΤ και η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή».

Εισάγουν αντί να εξάγουν, οι περισσότερες επιχειρήσεις!

Το κύριο στοιχείο που δεν επιτρέπει στις τράπεζες να δανειοδοτήσουν μικρές επιχειρήσεις είναι ότι, πολλές από αυτές δεν διαθέτουν οικονομικά στοιχεία, βαρύνονται με Κόκκινα Δάνεια, δεν έχουν φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα ή έχουν αρνητικά ή ανεπαρκή κεφάλαια. Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών ανά εργαζόμενο στις πολύ μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν έως 9 άτομα είναι ο μικρότερος στην Ε.Ε., όπως και ο δείκτης της παραγωγικότητας της εργασίας, ενώ στην Ελλάδα έχουμε το υψηλότερο ποσοστό αυτοαπασχολούμενων.

Ειδικά για τις χορηγήσεις δανείων σε ΜμΕ, σε σχέση με το σύνολο των δανείων στον επιχειρηματικό τομέα αποτελούν το 53,7%, ποσοστό υψηλότερο από χώρες όπως Ισπανία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Γαλλία και Ιταλία, ενώ σε ό,τι αφορά τη διεθνοποίηση των επιχειρήσεων αυτών, μόλις το 5,3% εξάγουν και μόνο το 6,3% εισάγουν από την Ε.Ε.

Προκειμένου να διευρυνθεί η δυνατότητα της τραπεζικής δανειοδότησης, οι τράπεζες ζητούν από την πολιτεία να συνεχίσει τις διαρθρωτικές παρεμβάσεις ώστε να έχουμε μόνιμη και υψηλή ανάπτυξη και να δοθούν κίνητρα για επιχειρηματικές συγχωνεύσεις και συνεργασίες για να βελτιώσουν οι επιχειρήσεις τις δυνατότητές τους.