Τι προβλέπει το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια

Με χιλιάδες φοιτητές στους δρόμους, πάνω από 15.000 απ΄όλη τη χώρα βρέθηκαν χθες στο συλλαλητήριο στο κέντρο της Αθήνας σύμφωνα με τη ΓΑΔΑ, το Υπουργείο Παιδείας έθεσε από χθες το απόγευμα σε δημόσια διαβούλευση έως τις 18 Φεβρουαρίου στις 7 το απόγευμα, το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, που φέρει τον τίτλο “Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου –Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων”.

Με τη ολοκλήρωση της διαβούλευσης το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή προς συζήτηση και ψήφιση το αργότερο μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, καθώς το Μαξίμου επιδιώκει να κλείσει τα μέτωπα…μεταρρυθμίσεων που έχει ανοίξει το συντομότερο και σε ασφαλή χρονική απόσταση από τις ευρωεκλογές.

Στο πλαίσιο του δημόσιου διαλόγου καλείται να συμμετάσχει κάθε κοινωνικός εταίρος και ενδιαφερόμενος, καταθέτοντας τις προτάσεις του για την όποια βελτίωση των διατάξεων του νομοσχεδίου, που ήδη βρίσκεται στο στόχαστρο της κριτικής εντός και εκτός Βουλής, καθώς εκτιμάται βάσιμα ότι θα οδηγήσει στη υποβάθμιση των δημόσιων πανεπιστημίων και ιδίως των περιφερειακών.

Στο εισαγωγικό κείμενο του νομοσχεδίου αναφέρεται πως αποτελείται από πέντε (5) μέρη, που αφορούν:

α. Στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
β. στον Εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστήμιου (Ε.Α.Π.)
γ. στην Ενίσχυση των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.)
δ. στην Εγκατάσταση και λειτουργία Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (Ν.Π.Π.Ε.) και
ε. σε Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.

Ειδικότερα:

Α) Οργανωσιακές αλλαγές στη δομή του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης (Δ.Π.Θ.): Με το παρόν Μέρος θεσπίζονται οργανωσιακές αλλαγές στη δομή του Δ.Π.Θ., βελτιωτικές παρεμβάσεις στον εκπαιδευτικό πυλώνα και βιώσιμες ρυθμίσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται η ένταξη σε αυτό, τμημάτων και ερευνητικών ινστιτούτων του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε.), η ίδρυση νέων σχολών, τμημάτων και εισαγωγικών κατευθύνσεων και τέλος η συγχώνευση και η μετονομασία τμημάτων του Ιδρύματος.

Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η ενίσχυση του Δ.Π.Θ. και γενικότερα η ποιοτική αναβάθμιση της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, καθώς και η διοικητική και γεωγραφική ταύτιση του Ιδρύματος με την ανωτέρω Περιφέρεια, προς όφελος του συνόλου του πληθυσμού αυτής. Το παρόν Μέρος θα συμβάλει καταλυτικά στην αξιοποίηση και αναβάθμιση των διαθέσιμων δομών έρευνας και καινοτομίας, καθώς και στην προσβασιμότητα στους διαθέσιμους πόρους, με στόχο την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας σε επίπεδο αλυσίδων αξίας και την επιτυχημένη εφαρμογή της Εθνικής και Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3) για τη διασφάλιση του εθνικού συμφέροντος στην ευρύτερη περιοχή.

Β) Εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστήμιου (Ε.Α.Π.)

Το δεύτερο Μέρος του σχέδιο νόμου αποσκοπεί α) στην υπαγωγή του Ε.Α.Π. στο πλαίσιο του ν. 4957/2022, β) στην ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των συλλογικών οργάνων του Ε.Α.Π., γ) στην ενδυνάμωση της διαφάνειας και της εξωστρέφειας αυτού δ) στον εκσυγχρονισμό του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας του Ε.Α.Π., μέσω της σύστασης εταιρείας αξιοποίησης και διαχείρισης περιουσίας, καθώς και του Ερευνητικού Κέντρου και Κέντρου Ανάπτυξης Πιστοποίησης και Αξιολόγησης καθώς και της θεσμοθέτησης της δυνατότητας της διά ζώσης διδασκαλίας.

Γ) Ενίσχυση Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.)

Μετά την πρόσφατη και ευρεία νομοθετική ρύθμιση του ν. 4957/2022, το παρόν Μέρος νόμου προβαίνει σε περαιτέρω βελτίωση της λειτουργίας των Α.Ε.Ι. της χώρας μέσω: α) της έμπρακτης ενίσχυσης του αυτοδιοίκητου με τις διατάξεις για τη διευκόλυνση της διαδικασίας ανάδειξης και λειτουργίας των οργάνων διοίκησής τους β) της ενίσχυσης της οικονομικής και της διοικητικής αυτοτέλειάς τους, μεταξύ άλλων, και με την αναβάθμιση του ρόλου του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.), γ) της εξωστρέφειας των Α.Ε.Ι. με τη χρηματοδότηση κοινών προγραμμάτων σπουδών β’ κύκλου και της παροχής δυνατότητας σε φοιτητές τρίτων χωρών να παρακολουθούν Ξενόγλωσσα Προγράμματα Σπουδών για βραχείες περιόδους σπουδών, δ) της απλοποίησης και της ευελιξίας της λειτουργίας των οργάνων διοίκησης κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους ε) της προώθησης του ψηφιακού μετασχηματισμού των διαδικασιών των Α.Ε.Ι. και τέλος στ) της αποτελεσματικότερης αξιοποίησης της περιουσίας τους μέσω της υποχρεωτικής καταγραφής της κινητής και ακίνητης περιουσίας τους.

Δ) Εγκατάσταση και λειτουργία Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (Ν.Π.Π.Ε.)

Σε εναρμόνιση με τις επιταγές της νομολογίας του ΣτΕ και υπό το σύγχρονο πρίσμα του ενωσιακού δικαίου, ρυθμίζεται με το παρόν Μέρος η εγκατάσταση, η οργάνωση και η λειτουργία στην Ελλάδα παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα υπό τη μορφή Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (Ν.Π.Π.Ε.). Τα Ν.Π.Π.Ε., μετά από αδειοδότηση, αξιολόγηση και πιστοποίηση από κρατικά όργανα των προγραμμάτων σπουδών τους και των κτιριακών, εργαστηριακών και ερευνητικών υποδομών τους, θα απονέμουν ακαδημαϊκά αναγνωρισμένους τίτλους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται όχι μόνο η προσέλκυση ξένων φοιτητών στην Ελλάδα, αλλά και η κάλυψη της διαρκώς αυξανόμενης εγχώριας ζήτησης για πανεπιστημιακές σπουδές, η αύξηση των δεικτών οικονομικής ανάπτυξης μέσω του ανθρώπινου κεφαλαίου, νέων γνώσεων, ιδεών και νέων τεχνολογιών που θα παραμείνουν στη χώρα, η ανάσχεση της τάσης εκπατρισμού των νέων για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού καθώς και ο επαναπατρισμός Ελλήνων ακαδημαϊκών και επιστημόνων.

Ε) Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Τέλος, στο τελευταίο Μέρος περιλαμβάνονται ρυθμίσεις διαφόρων θεμάτων: α) για την εύρυθμη λειτουργία και τη μεγαλύτερη ευελιξία της συγκρότησης των οργάνων του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.), β) για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπως η ενιαία ρύθμιση για το πιστοποιητικό ελληνομάθειας για την ένταξη στους κλάδους εκπαίδευσης των απόφοιτων ξένων πανεπιστημίων και των προϋποθέσεων επιλογής προϊστάμενων σε μονοθέσια δημοτικά και νηπιαγωγεία, γ) για την κάλυψη θέσεων στην ειδική αγωγή καθώς και δ) για εποπτευομένους φορείς του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, όπως η ίδρυση Κέντρων Καινοτομίας στις Περιφερειακές Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, παρουσιάζοντας το επίμαχο νομοσχέδιο που έχει ξεσηκώσει την πανεπιστημιακή κοινότητα, τόνισε ότι οι υποψήφιοι για να φοιτήσουν στα ιδιωτικά παραρτήματα των ξένων Πανεπιστημίων θα περνούν αποκλειστικά μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων, ισχυριζόμενος ότι η διαδικασία αυτή επιλέχθηκε για να υπάρχει ένα καθεστώς ισονομίας ανάμεσα σε δημόσια και μη κρατικά πανεπιστήμια όσον αφορά στην εισαγωγή φοιτητών.

“Οι υποψήφιοι που καλύπτουν αυτήν την ελάχιστη προϋπόθεση θα μπορούν να εγγράφονται στα μη κρατικά-μη κερδοσκοπικά ΑΕΙ αφού, βεβαίως, πληρούν και όλα τα επιπλέον κριτήρια που το μητρικό ξένο πανεπιστήμιο θα έχει θέσει”, είπε και εξήγησε ότι για να είναι κάποιος υποψήφιος, θα πρέπει να καλύπτει την ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ) του επιστημονικού πεδίου που τον ενδιαφέρει. Αυτή όμως ταυτίζεται με τον χαμηλότερο μέσο όρο ΕΒΕ του επιστημονικού πεδίου, όχι αυτόν που έχει θέσει η ίδια η σχολή, επί συντελεστή 0,8, που σημαίνει ότι ο υποψήφιος αρκεί να τον ξεπεράσει, προκειμένου να εισαχθεί σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Σύμφωνα με τον κ. Πιερρακάκη, όποιος έχει διεθνές μπακαλοερά και όποιος έχει απολυτήριο λυκείου άλλης χώρας ισότιμο με το δικό μας, εγγράφονται χωρίς εξετάσεις στα μη κρατικά ΑΕΙ.

Σε ό,τι αφορά τα δημόσια Πανεπιστήμια ανακοίνωσε ότι δίνεται έγκριση για την επιβολή διδάκτρων για όσους αλλοδαπούς θέλουν να φοιτήσουν στα ελληνόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα, μέτρο που ίσχυε μέχρι σήμερα μόνο για τα αγγλόφωνα προγράμματα, ενώ στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι “αποκτούν μεγαλύτερη ευελιξία” ως προς τις συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων με τη “σύμφωνη γνώμη της Ανεξάρτητης Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης”. Ο υπουργός έκανε λόγο τέλος για κοινά μεταπτυχιακά των δημοσίων πανεπιστημίων με ξένων πανεπιστήμια, ενώ όπως είπε, θα δημιουργηθεί μηχανισμός χρηματοδότησης καινοτόμων ιδεών.