Τράπεζες: Μικρά τα οφέλη τους από τις αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ

Για κορύφωση των πλεονεκτημάτων των τραπεζών από την ώθηση που έδωσαν οι αυξήσεις επιτοκίων στα καθαρά επιτοκιακά έσοδα προειδοποιεί η Moody’s, προσθέτοντας ότι αναμένεται περαιτέρω πτώση στη ζήτηση για δάνεια τη στιγμή που οι τράπεζες λειτουργούν πλέον σε ένα οικονομικό περιβάλλον το οποίο επιδεινώνεται.

Ειδικότερα, όπως επισημαίνει η ο οίκος, στην τελευταία της συνεδρίαση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε και πάλι το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης κατά 25 μονάδες βάσης, στο 4%. Η αύξηση του επιτοκίου είναι πιστωτική θετική για την κερδοφορία των τραπεζών της ζώνης του ευρώ, αν και τα οφέλη θα περιοριστούν από την προοπτική χαμηλότερου όγκου δανεισμού και ανατιμολόγησης των καταθέσεων, οι οποίες γίνονται ευρύτερες και όλο και πιο σημαντικές, επισημαίνει η Moody’s. Επιπλέον, οι τράπεζες λειτουργούν σε ένα επιδεινούμενο οικονομικό περιβάλλον.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ επανέλαβε ότι υπάρχει ακόμη “έδαφος που πρέπει να καλυφθεί” σε ό,τι αφορά τη νομισματική σύσφιξη και αναφέρθηκε σε νέα αύξηση των επιτοκίων, η οποία θα αποφασιστεί στην επόμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ τον Ιούλιο, εκτός εάν αλλάξει το βασικό σενάριο της κεντρικής τράπεζας. Ενώ ο πληθωρισμός παρουσιάζει πτωτική τάση από τον Νοέμβριο του 2022, η ΕΚΤ αναθεώρησε τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό για φέτος και το επόμενο έτος, στο 5,4% από 5,3% το 2023 και 3% από 2,9% το 2024.

Η ΕΚΤ είπε ότι ο πληθωρισμός τροφοδοτείται από το αυξημένο κόστος εργασίας και όχι από τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, που έχουν σταθεροποιηθεί και τόνισε ότι ενδέχεται να χρειαστούν περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων για να έρθει ο πληθωρισμός πιο κοντά στον στόχο του 2% έως το 2025. Στο μεταξύ, η αποτελεσματική μετάδοση της νομισματικής πολιτικής αντανακλάται στη χαμηλότερη αύξηση του τραπεζικού δανεισμού, όπως και επισήμανε η ΕΚΤ. Η Moody’s αναμένει ότι τα υψηλότερα επιτόκια θα επιβαρύνουν την προσιτότητα του χρέους των πελατών των τραπεζών, μειώνοντας τη ζήτηση δανείων και ότι οι πιστωτικές συνθήκες θα γίνουν ακόμη πιο αυστηρές στο επιδεινούμενο λειτουργικό περιβάλλον. Η ζήτηση δανείων είναι επίσης πιθανό να μειωθεί παράλληλα με την οικονομική επιβράδυνση της ζώνης του ευρώ που αναμένει φέτος ο οίκος, λόγω χαμηλότερων επενδύσεων και κατανάλωσης.

Σημειώνεται ότι η πιστωτική επέκταση στην Ελλάδα ήταν αργή στο πρώτο μισό του έτους, λόγω της αβεβαιότητας γύρω από τις εκλογές και των σημαντικών αποπληρωμών στο πρώτο τρίμηνο, γεγονός που θα καθυστερήσει την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί για το 2023. Αν και οι ελληνικές τράπεζες αναμένουν επιτάχυνση των χορηγήσεων το β’ εξάμηνο, αυτή αφορά κυρίως τα επιχειρηματικά δάνεια λόγω και του Ταμείου Ανάκαμψης, με την ανάπτυξη στα στεγαστικά και τα καταναλωτικά δάνεια να αναμένεται να είναι πιο υποτονική λόγω των υψηλότερων επιτοκίων.

Κατά την Moody’s, η συνέχιση των πιο υποτονικών χορηγήσεων δανείων από τον Σεπτέμβριο του 2022 θα περιορίσει τα οφέλη στα καθαρά έσοδα από τόκους που θα συγκεντρώσουν οι τράπεζες από τα υψηλότερα επιτόκια. Ορισμένες χώρες, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, έχουν ήδη υποστεί μείωση του τραπεζικού δανεισμού, ενώ ορισμένες χώρες της Βόρειας Ευρώπης, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, εξακολουθούν να παρουσιάζουν αύξηση δανεισμού, αν και οι ρυθμοί μειώνονται.

Άλλωστε και οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών επισήμαναν στους επενδυτές κατά το πρόσφατο συνέδριο της Goldman Sachs στο Παρίσι ότι τα καθαρά επιτοκιακά έσοδα θα κορυφωθούν στο τρίτο τρίμηνο του 2023, όταν και εκτιμούν πως θα σταματήσουν οι αυξήσεις επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας.

Τέλος, όπως επισημαίνει ο οίκος, η αύξηση των επιτοκίων μέχρι σήμερα είχε σιωπηρή επίδραση στην ανατιμολόγηση των καταθέσεων. Οι τράπεζες έχουν αυξήσει σημαντικά τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων αλλά όχι σημαντικά αυτά των καταθέσεων όψεως, που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των καταθέσεων στη ζώνη του ευρώ.

Από τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους σημειώνεται μια μέτρια μετάβαση στις προθεσμιακές καταθέσεις από τις καταθέσεις όψεως, καθώς οι καταθέτες αναζήτησαν υψηλότερες αποδόσεις στο περιβάλλον του υψηλού πληθωρισμού και η Moody’s αναμένει ότι οι τράπεζες θα προσφέρουν καλύτερους όρους και προϋποθέσεις για να προστατεύσουν τις καταθέσεις. Αυτή η τάση έχει ξεκινήσει σε ορισμένες χώρες και ο οίκος αναμένει να γίνει πιο διαδεδομένη και οξεία. Ωστόσο, οι τράπεζες θα συνεχίσουν να επωφελούνται από την αύξηση των επιτοκίων, επειδή το μέγεθος της ανατιμολόγησης περιουσιακών στοιχείων θα παραμείνει μεγαλύτερο από το πρόσθετο κόστος που επιβαρύνουν τις καταθέσεις, αν και σε μικρότερο βαθμό από το 2022 και το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.