Βερολίνο-Ρώμη: Τόσο κοντά, τόσο μακριά

Τις τελευταίες μέρες, στην ευρωπαϊκή επιχειρηματική ειδησεογραφία, βρίσκονται ψηλά οι εξελίξεις σε δύο από τις μεγαλύτερες και πλέον ιστορικές αεροπορικές εταιρείες της Γηραιάς Ηπείρου. Στη μεν Lufthansa της Γερμανίας, καθώς οι πιλότοι της απεργούν σήμερα για δεύτερο 24ωρο, διαφωνώντας με τη διοίκηση της εταιρείας σε μισθολογικά ζητήματα. Στη δε Alitalia της Ιταλίας, επειδή, σύμφωνα με τις πληροφορίες, βρίσκεται προ μαζικών περικοπών προσωπικού και πτήσεων, προκειμένου να «συμμαζέψει» τις ζημιές της.

Το συνδικάτο των πιλότων της -κερδοφόρου- Lufthansa ζητά, ούτε λίγο ούτε πολύ, μία μισθολογική αύξηση της τάξης του 20%. Πρόκειται για ετήσια αύξηση 3,7% κατά μέσο όρο, για πενταετή περίοδο, αναδρομικά από το 2012. Οι πιλότοι, που βρίσκονται σε διένεξη με τη διοίκηση της εταιρείας εδώ και δύο χρόνια και είχαν απεργήσει για τον ίδιο λόγο και τον περασμένο Σεπτέμβριο, θεωρούν απόλυτα λογικό το αίτημα για μία τέτοιου ύψους αύξηση των μισθών τους και δηλώνουν ανυποχώρητοι, απορρίπτοντας την αντιπρόταση της Lufthansa για αύξηση 2,5%, για έξι χρόνια (γύρω στο 0,38% ετησίως).

Το ενδεχόμενο μίας απεργίας φαντάζει εξαιρετικά πιθανό και στην Alitalia. Μόνο που οι Ιταλοί πιλότοι, εφόσον απεργήσουν, δεν θα το κάνουν ζητώντας αυξήσεις, όπως οι Γερμανοί συνάδελφοί τους, αλλά προσπαθώντας να αποτρέψουν το να μείνουν, εκατοντάδες από αυτούς, χωρίς δουλειά. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η εταιρεία σκοπεύει να περικόψει από 700 έως και 2.000 θέσεις εργασίας, καθώς και να καταργήσει τουλάχιστον 20 πτήσεις, εγχώριες και περιφερειακές, που θεωρούνται ζημιογόνες. Για να το πούμε εντελώς σχηματικά, ο Ιταλός θα απεργήσει για το ψωμί του, ενώ ο Γερμανός απεργεί για το… παντεσπάνι του.

Ανάμεσα στις δύο εταιρείες, υπάρχουν ομοιότητες και διαφορές. Δεν θα διεκδικήσω δάφνες ειδικού, ώστε να μπω σε λεπτομερείς συγκρίσεις για τον στόλο τους, το πτητικό τους έργο και τις τυχόν διαφορές αποδοτικότητας που μπορεί να καθιστούν τη μία κερδοφόρα και την άλλη ζημιογόνα. Θα μοιραστώ, όμως, μερικές σκέψεις που γυρίζουν στο μυαλό μου από όταν διάβασα τις δύο ειδήσεις. Έχουν, νομίζω, η κάθε μία το ενδιαφέρον της.

Ιδιωτικό από ιδιωτικό διαφέρει

Πρώτα απ’ όλα και οι δύο εταιρείες, αν και συνυφασμένες με τα «εθνικά χρώματα» Γερμανίας και Ιταλίας, είναι ιδιωτικές και δεν ανήκουν, ούτε κατά μειοψηφία, στο Δημόσιο των δύο χωρών. Αυτή η ομοιότητα, όμως, είναι ταυτόχρονα και… διαφορά. Διότι στη Lufthansa (της οποίας το free float στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης είναι 100%) πρώτον, πάνω από το 50% των μετοχών ανήκει σε θεσμικούς επενδυτές και δεύτερον, άνω του 70% των μετοχών βρίσκεται σε γερμανικά χέρια. Παραμένει, δηλαδή, κατά μία έννοια εθνικός αερομεταφορέας, εκφράζει και εξυπηρετεί γερμανικά συμφέροντα.

Στην Alitalia, ποσοστό 51% ανήκει στην C.A.I. SpA (Compagnia Aerea Italiana, είναι η εταιρεία που διαχειρίστηκε το ιστορικό brand κατά τα έτη μετά το 2009, όταν, δηλαδή, οδηγήθηκε στην κατάρρευση και τα «πακέτα σωτηρίας») και το υπόλοιπο 49%, από τα τέλη του 2014, έχει περιέλθει στην Etihad Airways, τον εθνικό αερομεταφορέα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Θεωρώ ότι η διαφορά ιδιωτικού από ιδιωτικό είναι προφανής. Αρκεί, απλώς, να σημειώσω ότι τις… μεταρρυθμίσεις (απολύσεις, περικοπές) τις ζητάει η Etihad, κλαίγοντας τα χρήματα που επένδυσε, αφού οι ζημιές παραμένουν ζημιές. Αυτά ας τα έχουν κατά νου οι λάτρεις των, χωρίς πρόγραμμα, στόχο και σαφές business plan, βεβιασμένων ιδιωτικοποιήσεων.

Συλλογικές συμβάσεις; Τι θα πει ο Σόιμπλε;

Σύμφωνα με τις λογικές του Βερολίνου και τα όσα προσπαθεί αυτό να επιβάλει στην Ελλάδα με τα Μνημόνια I, II και III, οι Γερμανοί πιλότοι, αντί να ζητούν αυξήσεις, θα έπρεπε να… πετούν από τη χαρά τους που η Lufthansa είναι κερδοφόρα και δεν πρόκειται να κόψει πτήσεις ή προσωπικό. Φαίνεται, όμως, ότι στην Ευρώπη των δύο ταχυτήτων που φαντασιώνεται η Γερμανία, υπάρχουν εργαζόμενοι και «εργαζόμενοι». Στην Ελλάδα οι διαπραγματεύσεις εργοδοσίας-συνδικάτων, οι συλλογικές συμβάσεις και οι απεργίες πρέπει να καταργηθούν, μήπως και γίνουμε ανταγωνιστικοί. Στη Γερμανία, που είναι εξ ορισμού ανταγωνιστική, είναι απολύτως λογικό και την απεργία μας να κάνουμε και 20% αύξηση αναδρομικά για τα προηγούμενα πέντε χρόνια να ζητάμε. Αν τους φαίνεται πολύ, ας μας έκαναν 3% το χρόνο από το 2012…

Το… χτυπημένο ωροσκόπιο του Ματέο

Το άστρο του ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντζι αρχίζει, τελευταία, να ξεθωριάζει επικίνδυνα. Λίγες ημέρες πριν το δημοψήφισμα, από το οποίο ο ίδιος κατάφερε να εξαρτήσει το πολιτικό του μέλλον (εκτός, βέβαια, αν δούμε καμία «αεροπλανική» κωλοτούμπα) τα προβλήματα της Alitalia είναι ένα επιπρόσθετο, σοβαρό «αγκάθι» για την ιταλική κυβέρνηση, η οποία θεωρεί όχι μόνο στρατηγικό πόρο, αλλά και ζήτημα εθνικής υπερηφάνειας, τον αερομεταφορέα. Όμως, η υπόθεση είναι «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα». Η μη αποδοχή των σχεδίων αναδιάρθρωσης, όσο αμφίβολη κι αν κρίνεται η αποτελεσματικότητά τους, θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην ιταλική οικονομία. Από την άλλη, τυχόν αποδοχή τους και ανακοίνωση απολύσεων θα ξεσηκώσει τα συνδικάτα, προδιαγράφοντας ένα εκλογικό αποτέλεσμα ταφόπλακα στα σχέδια του Ρέντζι. Δύσκολη εξίσωση.