Ε.Ε.: Συμμόρφωση με την μεταναστευτική πολιτική

Να συμμορφωθούν με τους κανόνες της Ε.Ε. για την επιστροφή ή απομάκρυνση των λαθρομεταναστών, κάλεσε οκτώ μέλη της η Ευρωπαϊκή Ένωση. Να συμμορφωθούν με τους κανόνες της Ε.Ε. για την επιστροφή ή απομάκρυνση των λαθρομεταναστών, κάλεσε οκτώ μέλη της η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Έως τώρα η Αυστρία, το Βέλγιο, η Κύπρος, η Γερμανία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Σουηδία και οι Κάτω Χώρες δεν κοινοποίησαν στην Επιτροπή τα μέτρα που έλαβαν σε εθνικό επίπεδο για την εφαρμογή της οδηγίας του 2008 για την επιστροφή.

Τα κράτη μέλη είχαν την υποχρέωση να μεταφέρουν τις διατάξεις της οδηγίας στο εθνικό τους δίκαιο έως την 24η Δεκεμβρίου 2010. Η μη συμμόρφωσή τους προς την υποχρέωση αυτή θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα και τον δίκαιο χαρακτήρα της κοινής διαδικασίας επιστροφής και υπονομεύει τη μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ.

Παρά τις επιστολές που απηύθυνε η Επιτροπή στις 27 Ιανουαρίου 2011, τα προαναφερόμενα οκτώ κράτη μέλη δεν έχουν ακόμα ενημερώσει την Επιτροπή ότι θέσπισαν τους σχετικούς νόμους, κανονισμούς και διοικητικές διατάξεις που απαιτούνται για την πλήρη συμμόρφωση με την οδηγία. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε να τους απευθύνει αιτιολογημένες γνώμες (σύμφωνα με το άρθρο 258 της ΣΛΕΕ). Εάν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση εντός δύο μηνών, η Επιτροπή να προσφύγει κατά των σχετικών κρατών μελών ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της ΕΕ και να ζητήσει από το Δικαστήριο να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις.

Η οδηγία για την επιστροφή προβλέπει σαφείς, διαφανείς και δίκαιους κοινούς κανόνες σχετικά με την επιστροφή, την απομάκρυνση, την κράτηση και την επανεισδοχή. Οι κανόνες αυτοί λαμβάνουν πλήρως υπόψη τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών των εν λόγω προσώπων. Κατά το παρελθόν, η νομοθεσία και η πρακτική των κρατών μελών όσον αφορά την επιστροφή παρουσίαζε σημαντικές διαφορές. Η οδηγία για την επιστροφή θεσπίζει ένα δεσμευτικό κοινό νομικό πλαίσιο όσον αφορά την ευρωπαϊκή πολιτική για την επιστροφή και εγγυάται ότι όλες οι επιστροφές θα πραγματοποιούνται υπό ανθρώπινες και αξιοπρεπείς συνθήκες.

Πρόκειται επίσης για την πρώτη νομική πράξη της ΕΕ η οποία θεσπίζει έναν κοινό κατάλογο συγκεκριμένων δικαιωμάτων για τους λαθρομετανάστες. Συγκεκριμένα, η οδηγία για την επιστροφή επεκτείνει το δικαίωμα μη επαναπροώθησης σε κάθε παρανόμως διαμένοντα, ενώ έως τώρα το δικαίωμα αυτό ήταν κατοχυρωμένο μόνο για τους αιτούντες άσυλο.

Η οδηγία αποτελεί μέρος μιας συνολικής και ισόρροπης πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση, η οποία περιλαμβάνει επίσης μέτρα για την οργάνωση της νόμιμης μετανάστευσης και για την καταπολέμηση όσων ενέχονται στην εμπορία ανθρώπων και την οικονομική εκμετάλλευση των μεταναστών.

Ιστορικό του φακέλου

Η οδηγία 2008/115/EΚ σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών («οδηγία για την επιστροφή») άρχισε να ισχύει στις 16 Δεκεμβρίου 2008.

Κάθε κράτος μέλος που δεσμεύεται από την οδηγία για την επιστροφή (δηλ. όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ πλην της Ιρλανδίας και του ΗΒ, καθώς και οι συνδεδεμένες χώρες Σένγκεν – η Ελβετία, η Νορβηγία, η Ισλανδία και το Λιχτενστάιν) υποχρεούται να προσαρμόσει την εθνική του νομοθεσία σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας.

Ως προθεσμία για τη μεταφορά των διατάξεων της οδηγίας στην εθνική νομοθεσία είχε τεθεί η 24η Δεκεμβρίου 2010. Στις 27 Ιανουαρίου, απεστάλησαν προειδοποιητικές επιστολές σε 20 κράτη μέλη τα οποία δεν είχαν ακόμα κοινοποιήσει στην Επιτροπή την εφαρμογή μέτρων για την πλήρη μεταφορά της οδηγίας. Έκτοτε, η Επιτροπή περάτωσε τη διαδικασία επί παραβάσει κατά της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Λετονίας, του Λουξεμβούργου, της Σλοβενίας και της Ρουμανίας.

Έως την 15η Σεπτεμβρίου 2011, 19 κράτη μέλη της ΕΕ ή συνδεδεμένες χώρες Σένγκεν είχαν κοινοποιήσει στην Επιτροπή την πλήρη μεταφορά της οδηγίας (η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Δανία, η Εσθονία, η Φιλανδία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Λετονία, η Μάλτα, η Πορτογαλία, η Σλοβακία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ρουμανία, το Λουξεμβούργο, η Σλοβενία, η Ελβετία και η Νορβηγία). Τέσσερα κράτη μέλη της ΕΕ κοινοποίησαν την εν μέρει μεταφορά της οδηγίας (το Βέλγιο, η Λιθουανία, η Σουηδία και οι Κάτω Χώρες). Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1 του πρωτοκόλλου που προσαρτάται στις Συνθήκες για τη θέση της Δανίας, η Δανία αποφάσισε να εφαρμόσει την οδηγία στην εθνική της νομοθεσία.