90 χρόνια Φράγμα Μαραθώνα: Πώς η αύξηση του πληθυσμού οδήγησε στην κατασκευή του εμβληματικού έργου που έφερε την ανάπτυξη στην Αττική

Εικόνες, ντοκουμέντα και σημαντικές, αδημοσίευτες μέχρι σήμερα, πληροφορίες από την κατασκευή του φράγματος του Μαραθώνα είδαν και έμαθαν κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους στην επετειακή έκθεση για τα 90 χρόνια από τη δημιουργία του, που διοργανώνει η ΕΥΔΑΠ, Δήμαρχοι της Αττικής.

Με ξεναγούς τον αναπληρωτή Διευθύνοντα Σύμβουλο Αναστάσιο Τόσιο και στελέχη της εταιρείας, οι επικεφαλής δήμων του νομού είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν σε βάθος για τη “μεγάλη πρόκληση” της Αθήνας, τη δεκαετία του 1920, που συνέβαλε στη ριζική αντιμετώπιση του σημαντικού προβλήματος λειψυδρίας.

Δήμαρχοι της Αττικής επισκέφθηκαν την έκθεση της ΕΥΔΑΠ για τα 90χρονα του Φράγματος Μαραθώνα και ξεναγήθηκαν στα εκθέματα από τον αναπληρωτή Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρείας, Αν. Τόσιο

Ήταν 25 Οκτωβρίου 1929 όταν στην πρωτεύουσα εγκαινιάστηκε ένα έργο που έμελλε να βελτιώσει μια για πάντα την ποιότητα ζωής των κατοίκων που συνεχώς αυξάνονταν: Η κατασκευή της τεχνητής λίμνης και του φράγματος του Μαραθώνα έλυσαν τα υδροδοτικά προβλήματα που ταλάνιζαν την Αθήνα, η οποία μέρα με την ημέρα γινόταν όλο και μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό και αποδείχθηκαν βασικός κινητήριος μοχλός για την ανάπτυξή της τις επόμενες δεκαετίες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι λίγα χρόνια πριν, το 1921, όταν οι κάτοικοι Αθήνας, Πειραιά και προαστίων ήταν 450.000, μόνο το 9,5% των κτιρίων της πόλης ήταν υδροδοτούμενα. Επτά χρόνια αργότερα, ο πληθυσμός είχε σχεδόν διπλασιαστεί, κάτι που έκανε ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη για την κατασκευή ενός ολοκληρωμένου υδροδοτικού συστήματος.

Η έναρξη του έργου

Η κατασκευή του νέου υδροδοτικού συστήματος της Αθήνας ξεκίνησε στις 23 Δεκεμβρίου 1924, μετά την υπογραφή της σύμβασης μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης, της αμερικάνικης εταιρείας Ulen & Co και της Τράπεζας Αθηνών και συνιστά ένα από τα πλέον εμβληματικά και άρτια έργα που έχουν κατασκευαστεί ποτέ στην χώρα μας.

Ενδεικτικό της ιδιαίτερης κατασκευής του είναι ότι αποτελεί το μοναδικό φράγμα που είναι εξ ολοκλήρου επενδυμένο με πεντελικό μάρμαρο, έχει ύψος 54 μέτρα, μήκος 285 μέτρα και εσωτερικά αποτελείται από σκυρόδεμα, το οποίο είναι φτιαγμένο με θραυσμένο μάρμαρο, τσιμέντο και ηφαιστειακή τέφρα.

Άποψη του Φράγματος Μαραθώνα, π. 1930-1931, Πηγή: Ιστορικό Αρχείο ΕΥΔΑΠ

Ως συνέπεια της κατασκευής του φράγματος δημιουργήθηκε η τεχνητή λίμνη του Μαραθώνα, στο σημείο της συμβολής των χειμάρρων Χαράδρου και Βαρνάβα, χωρητικότητας 44.000.000 κ. μ. νερού, ενώ για τη μεταφορά του νερού από τη λίμνη του Μαραθώνα προς την Αθήνα, κατασκευάστηκε η Σήραγγα Μπογιατίου, η οποία μετέφερε το ακατέργαστο νερό, μέσω σωληνωτού αγωγού, στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού, στο Γαλάτσι και από εκεί θα διοχετευόταν μέσω της τοποθέτησης των σωλήνων του νέου δικτύου.

Τα εγκαίνια

Το σπουδαίο αυτό έργο για την πρωτεύουσα ολοκληρώθηκε στο τέλος του καλοκαιριού του 1929, ενώ στις 25 Οκτωβρίου του 1929, 90 χρόνια πριν, πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του Φράγματος και της λίμνης του Μαραθώνα.

Δύο χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 1931, εγκαινιάστηκε το νέο σύστημα ύδρευσης των Αθηνών και Πειραιώς, οπότε και τα έργα ολοκληρώθηκαν και τέθηκαν σε χρήση.

Το 1932 ήταν χρονιά ορόσημο για τους κατοίκους της πρωτεύουσας, καθώς για πρώτη φορά, η Αθήνα και ο Πειραιάς είχαν επάρκεια νερού, με μέση ημερήσια κατανάλωση 31.350 κ.μ. από την οποία το 70% προερχόταν από τη λίμνη του Μαραθώνα.

Η ποιότητα νερού της λίμνης, μάλιστα, ύστερα από εκατοντάδες δειγματοληψίες, κρίθηκε απόλυτα ικανοποιητική και ασφαλής.

Μία έκθεση που δεν πρέπει να χάσετε

Σήμερα, 90 χρόνια μετά, η Επετειακή Έκθεση της ΕΥΔΑΠ “Η μεγάλη πρόκληση: 90 χρόνια Φράγμα Μαραθώνα” με το πολύτιμο αρχειακό υλικό για την κατασκευή αυτού του τόσο σημαντικού για την πρωτεύουσα έργου συνιστά μια λεπτομερή αναδρομή σε αυτή την εμβληματική διαδρομή που άλλαξε μια για πάντα την ποιότητα ζωής στην πόλη και ένα ποιοτικό θέαμα που οφείλουν να επισκεφθούν όλοι οι Αθηναίοι.

Η έκθεση είναι ανοιχτή με ελεύθερη είσοδο για το κοινό στο Κέντρο Πολιτισμού “Ελληνικός Κόσμος” (Πειραιώς 254 Ταύρος) μέχρι τις 29 Μαρτίου 2020, κάθε Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη από τις 9.00 – 13.30, την Παρασκευή από τις 9.00 – 20.00, το Σάββατο 11.00 – 16.00 και την Κυριακή 10.00 – 18.00.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε τα social media της ΕΥΔΑΠ: 

Facebook, Instagram, Twitter, LinkedIn, YouTube

και το www.eydap.gr