Άρχισαν τα… όργανα για τη μάχη της Κομισιόν – πρεμιέρα σήμερα στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής

Πριν καλά-καλά «καθίσει» η σκόνη των ευρωεκλογών οι ισχυροί της Ευρώπης τέθηκαν σε θέση μάχης για την επόμενη μεγάλη αναμέτρηση που έχει να κάνει με τη διανομή των ηγετικών θέσεων των ευρωπαϊκών θεσμών. Μάλιστα, η πρώτη ουσιαστική συζήτηση θα γίνει στη σημερινή άτυπη Σύνοδο Κορυφής που διοργανώνεται  με σκοπό να γίνει απολογισμός του εκλογικού αποτελέσματος και η πρώτη επίσημη τοποθέτηση των ηγετών επί του «καυτού» ζητήματος του νέου προέδρου της Κομισιόν.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτες δηλώσεις για το θέμα άρχισαν να καταγράφονται ήδη από το βράδυ των εκλογών και την επόμενη ημέρα, επιβεβαιώνοντας ότι το ζήτημα της επιλογής του διαδόχου του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δεν θα είναι μια εύκολη ή ομαλή διαδικασία. Μάλιστα ο καυγάς είναι κυρίως επικεντρωμένος στην υποψηφιότητα του επικεφαλής του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ.

«Δεν πιστεύουμε πως ο υποψήφιος του ΕΛΚ έχει τα προσόντα για τη θέση και σε κάθε περίπτωση σκοπεύουμε να ρίξουμε όλο το βάρος μας στην προσπάθεια προώθησης είτε ενός Γάλλου υποψηφίου, όπως ο Μισέλ Μπαρνιέ, είτε ενός υποψηφίου που θα βρίσκεται πιο κοντά στο νέο κέντρο βάρους της Ευρωβουλής, που είναι πολύ λιγότερο κοντά στη δεξιά» σχολίασε χαρακτηριστικά ο Πασκάλ Κανφέν, το νούμερο δύο του κόμματος του Εμανουέλ Μακρόν.

«Το ΕΛΚ δεν έχει πια τη δύναμη να διευθύνει την Επιτροπή (…) Δεν μπορεί πια να διατείνεται πως είναι ο φυσικός ηγέτης της πλειοψηφίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», σχολίασε στο ίδιο μοτίβο ο Ούντο Μπούλμαν, ο επίσης Γερμανός νυν επικεφαλής της ευρωομάδας των Σοσιαλδημοκρατών.

Στον αντίποδα, ο Φινλανδός αντιπρόεδρος της Κομισιόν και μέλος του ΕΛΚ, Γιούρκι Κατάινεν υποστήριξε πως το εκλογικό αποτέλεσμα ενισχύει τις πιθανότητες του Βέμπερ να διαδεχτεί τον Γιούνκερ, ενώ στις πρώτες μετεκλογικές δηλώσεις της, η αρχηγός των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών (και διάδοχος της Μέρκελ) Ανέτ Κραμπ Κάρενμπαουερ έσπευσε να επαναλάβει πως ο Βέμπερ «είναι ο άνθρωπος μας για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

Οι παραπάνω δηλώσεις – από τις οποίες πάντως λείπει η Άνγκελα Μέρκελ που έχει επιλέξει να τηρεί… σιγήν ιχθύος – αποτυπώνουν με ακρίβεια τα διαφορετικά στρατόπεδα που έχουν αρχίσει να σχηματίζονται, υπέρ και κατά του Μάνφρεντ Βέμπερ προμηνύοντας μια εξαιρετικά δύσκολη μάχη.

Το πρώτο πρόβλημα έχει να κάνει με την ίδια την ερμηνεία του εκλογικού αποτελέσματος. Για τους συντηρητικούς το βασικό είναι πως το ΕΛΚ διατήρησε τα πρωτεία στη νέα Ευρωβουλή, άρα έχει προβάδισμα στην επιλογή του διαδόχου του κυρίου Γιούνκερ με βάση το σύστημα του «κορυφαίου υποψηφίου» (spitzenkandidat).

Για τους προοδευτικούς, τους φιλελεύθερους και τους κεντρώους το εκλογικό αποτέλεσμα συνιστά αποτυχία για το ΕΛΚ που έχασε 44 έδρες και είναι πιο αδύναμο από ποτέ, σε αντίθεση με τα σαφή κέρδη που κατέγραψαν οι κεντρώες ευρωομάδες των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων.

Σύμφωνα με το σκεπτικό τους, το ιδεολογικό κέντρο βάρους της νέας Ευρωβουλής μετατοπίστηκε, αντανακλώντας τη διάθεση των πολιτών για ένα διαφορετικό μείγμα πολιτικής, οπότε το ΕΛΚ δεν θα πρέπει να επιβραβευτεί με τον έλεγχο του κορυφαίου θεσμικού οργάνου της ενωμένης Ευρώπης.

Εξάλλου, το σύστημα «spitzenkandidat» δεν είναι νομικά δεσμευτικό και δεν υπάρχει κανένας κανόνας στις ευρωπαϊκές συνθήκες που να υποχρεώνει τους Ευρωπαίους ηγέτες και το νέο Σώμα να εκλέξουν το νέο πρόεδρο της Κομισιόν με βάση το ποια είναι η μεγαλύτερη ευρωομάδα.

Ειδικά ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται να έχει πάρει το θέμα προσωπικά. Ήταν ο πρώτος που κατέκρινε δημοσίως το σύστημα spitzenkandidat, ξεκαθαρίζοντας σχεδόν ανοιχτά ότι δεν πρόκειται να δεχτεί την εκλογή Βέμπερ και φαίνεται πως το αποτέλεσμα της Κυριακής ενέτεινε την αποφασιστικότητα του.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Γάλλος πρόεδρος είχε την ευκαιρία να συζητήσει το θέμα στις συναντήσεις του με τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε και τον Πορτογάλο ομόλογο του Αντόνιο Κόστα, ενώ χθες βράδυ προσπάθησε και φαίνεται να απέσπασε τη στήριξη του Σοσιαλιστή πρωθυπουργού της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, στο δείπνο που είχαν μαζί στο Ελιζέ.

Ο Ισπανός, άλλωστε, είναι ενισχυμένος πολιτικά μετά την τριπλή νίκη του, τόσο στις εθνικές εκλογές του Απριλίου όσο και στη διπλή προχθεσινή αναμέτρηση ευρωεκλογών και τοπικών εκλογών στη χώρα.

Επίσης, ο κύριος Μακρόν σκοπεύει να συναντήσει σε γεύμα εργασίας, σήμερα, στις Βρυξέλλες, τους ηγέτες της ομάδας Visegrad – Πολωνία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Τσεχία- πριν την έναρξη της Συνόδου, το απόγευμα. Αν και δεν είναι βέβαιο τι σκοπεύει να αποσπάσει από την ομάδα, αν λάβουμε υπόψη το ιδεολογικό προφίλ των ηγετών των κρατών μελών της Visegrad.

Θυμίζουμε πως ως πιθανοί εναλλακτικοί δελφίνοι για το πόστο εμφανίζονται ο Ολλανδός «εκλεκτός» των Ευρωσοσιαλιστών Φρανς Τίμερμανς, ο Φιλελεύθερος Γκι Φέρχοφσταντ, η Δανή επίτροπος Μαργκρέτε Βέσταγκερ, αλλά και ο Γάλλος επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ.

Ο Τίμερμανς κέρδισε πόντους από την νίκη-ανατροπή του Εργατικού Κόμματος στην Ολλανδία, που εξώθησε την ακροδεξιά στην τρίτη θέση, ενώ Βέσταγκερ και Φέρχοφσαντ έχουν ενισχυθεί χάρη στην ενδυνάμωση της ευρωομάδας των Φιλελευθέρων (ALDE) στο νέο Σώμα. Επίσης η Βέσταγκερ προτάσσει και το ισχυρό επιχείρημα της εκλογής, για πρώτη φορά, μιας γυναίκας, κάτι που φαίνεται ότι βρίσκει ιδιαίτερη απήχηση στο ευρύ κοινό.