Ερντογάν: Τα πραγματικά μηνύματα του «σουλτάνου» στην Αθήνα

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα παραμείνει σουλτάνος στην Τουρκία μέχρι το 2028, τουλάχιστον και εκτός συγκλονιστικού απροόπτου.

Με τις πρώτες κινήσεις ως επανεκλεγείς Πρόεδρος, τις κυβερνητικές προαναγγελίες, τη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου και τις συνεντεύξεις-μηνύματα προς όλους, ο Ερντογάν δείχνει πως θα πορευτεί την επόμενη πενταετία στην Οικονομία, στα εσωτερικά ζητήματα, στις σχέσεις του με τη Δύση και τη Ανατολή αλλά και στην περιοχή της Μεσογείου. Και προκύπτουν ενδιαφέροντα στοιχεία, και όχι αφορμές για θριαμβολογίες, όπως συνέβη μετά την ανακοίνωση των νέων υπουργών Άμυνας και Εξωτερικών στα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, τα οποία διέβλεψαν τις προθέσεις της Άγκυρας για πλήρη εξομάλυνση των σχέσεων.

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι μέρος των ευρωτουρκικών και σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό από τα «φεγγάρια» της σχέσης Ουάσιγκτον-Άγκυρας. Η απομάκρυνση των «γερακιών» Τσαβούσογλου, Ακάρ και Σοϊλού από το υπουργικό συμβούλιο, όπως έσπευσαν να πανηγυρίσουν τα μητσοτακικά media, σε καμία περίπτωση δεν σηματοδοτούν αυτομάτως καλύτερες μέρες στα ελληνοτουρκικά. Ιδίως στη θέαση τους ως μέρος των παραπάνω συσχετισμών. Και υπάρχουν σημάδια που συνιστούν επιφυλακτικότητα και προσοχή σε όποιους καθίσουν στις θέσεις των πολιτικών επικεφαλής στη Βας. Σοφίας και το Πεντάγωνο αλλά και του Μαξίμου.

«Γυμνάσια» στη Δύση

Ο Ερντογάν στην αυγή της νέας θητείας του, δείχνει διατεθειμένος για κινήσεις καλής θέλησης προς τη Δύση, προκειμένου να «διευκολυνθεί» στο όραμα του, να αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι του στο σύγχρονο τουρκικό κράτος αλλά και έθνος. Όχι όμως χωρίς ανταλλάγματα, ούτε με θυσία τμημάτων της εξωτερικής πολιτικής του.

Σε αυτό το πλαίσιο το βέτο για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ -παρεμπιπτόντως η παρουσία του γ.γ. της Συμμαχίας Γ. Στόλτεμπεργκ στην ορκωμοσία και το τετ α τετ του με τον Ερντογάν σημειολογικά παραπέμπει σε άλλη σχέση της τυπικής- παραμένει. Όπως και η συνέχιση της ρωσοτουρκικής προσέγγισης, από την οποία ο Ερντογάν κερδίζει και σε ουσία και σε εντυπώσεις. Κι αυτό αποδείχθηκε και στην κάλπη όπου οι Τούρκοι πολίτες, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια και στην πλειονότητα τους διακατέχονται από αντιαμερικανισμό, επικρότησαν τη συγκρουσιακή σχέση του με την Ουάσιγκτον. Επίσης παραμένει η διάθεση του Τούρκου Προέδρου να μην «πειθαρχεί» στις ευρωπαϊκές οδηγίες στην προοπτική της συνέχισης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Μόλις την περασμένη Πέμπτη,  και με πρόσχημα τις… ετοιμασίες για την ορκωμοσία του Σαββάτου, ακύρωσε την τελευταία στιγμή τη συμμετοχή του στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, του κορυφαίου οργάνου της Ε.Ε. και των συνδεδεμένων μελών.

Ένα μεγάλο μέρος των επιδιώξεων του σε σχέση με τη δύση αναμένεται να αποκαλυφθεί στις αρχές Ιουλίου, το διήμερο 10-11 Ιουλίου στη νατοϊκή σύνοδο στο Βιλνιούς.

Η επαναφορά της «Γαλάζιας Πατρίδας» και οι έμπιστοι του

Τα ελληνοτουρκικά είναι μέρος της τουρκικής διπλωματίας, και σε αυτή τη φάση ίσως όχι το πιο σημαντικό για την Τουρκία. Η νηνεμία, μετά από μια μακρά περίοδο λεκτικής έντασης από πλευράς Άγκυρας, ως απόρροια των καταστροφικών σεισμών στη Νοτιοανατολική Τουρκία και της ελληνικής στήριξης στο δράμα της γείτονος, συνεχίστηκε λόγω και των εκλογών στις δυο χώρες. Και όπως αναμένουν διπλωματικές πηγές, έτσι θα πάει και το καλοκαίρι, προκειμένου να «πατήσουν» καλύτερα οι δυο νέες κυβερνήσεις αλλά και να «τρέξει» ανεμπόδιστα ο τουρισμός στο Αιγαίο.

Μετά; Τα ανοιχτά ζητήματα ανάμεσα στις δυο πλευρές είναι δεδομένα και προκύπτουν από το μοναδική και ουσιώδη διαφορά: αυτή των θαλασσίων ζωνών. Ο Ερντογάν στόχευσε τα τελευταία χρόνια στην αμφισβήτηση του ελληνικού ζωτικού χώρου, στην επήρεια των νησιών του Αιγαίου, στο δικαίωμα ερευνών των τουρκικών σεισμογραφικών και στη χάραξη ΑΟΖ με τη Λιβύη. Σε όλα αυτά «φόρεσε» και έναν μανδύα ιστορικής αποκατάστασης με το αφήγημα της Γαλάζιας Πατρίδας. Από εκεί λοιπόν ξανάπιασε το νήμα των μηνυμάτων προς την Αθήνα. «Υποσχόμαστε μια Τουρκία που θα είναι πιο θαρραλέα σε κάθε τομέα, που θα είναι ισχυρότερη στην προστασία των δικαιωμάτων μας και συμφερόντων μας στη Γαλάζια Πατρίδα. Με την πεποίθηση ότι η προσπάθεια προέρχεται από εμάς και την ευλογία του Αλλάχ, λέμε καλή αρχή στην οικοδόμηση του αιώνα της Τουρκίας από σήμερα».

Τον Αμπντουλαχμίτ Χαν, τα τουρκολιβυκά ψευτοσύμφωνα, τις NAVTEX, τους τσαμπουκάδες της τουρκικής ακτοφυλακής, όλο το οπλοστάσιο των προκλήσεων θα το ξαναβρούμε μπροστά μας. Κι ας απουσιάζουν τα «γεράκια» Τσαβούσογλου και Ακάρ. Στις θέσεις τους, όμως, είναι δυο ακόμα πιο στενοί συνεργάτες του Ερντογάν, ο επί σειρά ετών επικεφαλής της ΜΙΤ και σύμβουλός του, Χακάν Φιντάν, στο Εξωτερικών και ο μέχρι πρότινος Αρχηγός των Ε.Δ. της Τουρκίας στρατηγός Γιασάρ Γκιουλέρ, πιστός μέχρι θανάτου στον «σουλτάνο», όπως παραλίγο να αποδειχθεί στη πραξικόπημα του 2016.

Όλα αυτά πρέπει να συνυπολογιστούν από την ελληνική πλευρά. Ιδίως από τη στιγμή που ο αμερικανικός παράγοντας «βλέπει» εξελίξεις στο ζήτημα των ζωνών, ακόμα και προετοιμασία για προσφυγή στη Χάγη, με τις ΗΠΑ «να συνδράμουν αν τους ζητηθεί» όπως είπε και ο πρέσβης Τζ. Τσούνης. Και πολλοί από αυτούς που πιστεύουν στη διαδικασία της Χάγης προβλέπουν άμεσα εξελίξεις. «Θέματα που έχουν να κάνουν με τα κυριαρχικά δικαιώματα, την υφαλοκρηπίδα, την ΑΟΖ, έρχεται το Διεθνές Δίκαιο και σου δείχνει τον δρόμο, αυτόν του διαλόγου» αποσαφήνισε και ο Δ. Αβραμόπουλος, επιστρέφοντας από την τελετή ορκωμοσίας του Ερντογάν.