Γ. Κατρούγκαλος: Η Ελλάδα έχει ισχυροποιηθεί και δεν έχει λόγο να φοβάται την Τουρκία

Αδυναμία και όχι δύναμη φανερώνουν οι προκλήσεις της Τουρκίας στην Κύπρο και η συνεχιζόμενη ένταση στο Αιγαίο. Όμως, ο Γιώργος Κατρούγκαλος, υπουργός Εξωτερικών, εκτιμά ότι η Τουρκία δεν επιδιώκει ένα θερμό επεισόδιο.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «F&M Voice», ο κ. Κατρούγκαλος επιμένει ότι για να αποφευχθεί ένα «ατύχημα» πρέπει οι δίαυλοι επικοινωνίας των δύο χωρών να παραμείνουν ανοιχτοί. Χαρακτηρίζει, δε, «ιστορική» την απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε., που εξετάζει τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων σε βάρος της Τουρκίας, λόγω παραβίασης του διεθνούς δικαίου. Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Κατρούγκαλος θεωρεί ότι πλέον η Ελλάδα, από τους συμμάχους της (Ε.Ε., ΗΠΑ) θεωρείται παράγοντας σταθερότητας για την περιοχή.

Ο υπουργός Εξωτερικών χαρακτηρίζει «ραγδαία» τη βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Βόρεια Μακεδονία, μετά την επίτευξη της συμφωνίας των Πρεσπών. Θεωρεί, μάλιστα, ότι είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα που μετατράπηκε από «μέρος του προβλήματος, σε παράγοντα της λύσης», στοιχείο που αναγνωρίζεται διεθνώς. Ο κ. Κατρούγκαλος σημειώνει ότι η αναβάθμιση της χώρας στο διπλωματικό χάρτη αποτυπώνεται και από τη βελτίωση των σχέσεων με μία σειρά από χώρες της περιοχής (Αίγυπτος, Ισραήλ, Παλαιστίνη, Λίβανος, Αρμενία).

Ο κ. Κατρούγκαλος, όμως, συνέδεσε το όνομά του και με μία άλλη μεγάλη μεταρρύθμιση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που σχετίζεται με το Ασφαλιστικό Σύστημα, αφού διετέλεσε και υπουργός Εργασίας. Ο ίδιος εκτιμά ότι αυτή η μεταρρύθμιση «εξασφάλισε τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού και την αποφυγή μελλοντικών μειώσεων». Μειώσεις, τις οποίες θεωρεί ότι δεν θα αποφευχθούν εάν η Ν.Δ. αναλάβει τα ηνία της χώρας.

Άλλωστε, στις επικείμενες εθνικές εκλογές, οι πολίτες, κατά τον κ. Κατρούγκαλο, πρέπει να αντιληφθούν ότι ψηφίζουν για τις ζωές τους. «Πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στη συνέχεια ενός δρόμου ανάπτυξης προς το συμφέρον της κοινωνικής πλειονότητας και την παλινόρθωση μιας δεξιάς με πρωτόγνωρα νεοφιλελεύθερα και ακροδεξιά χαρακτηριστικά».

Πώς κρίνετε την ένταση που δημιουργεί η Τουρκία το τελευταίο διάστημα; Φοβάστε για ένα θερμό επεισόδιο; Πώς θα πετύχει η Ελλάδα την ομαλοποίηση της κατάστασης;

Η πολιτική της Τουρκίας είναι παγίως να δημιουργεί ένταση, αμφισβητώντας το Διεθνές Δίκαιο και επιδιώκοντας με μονομερείς και παράνομες ενέργειες να δημιουργεί τετελεσμένα. Η αναβάθμιση των προκλήσεων της Τουρκίας στην Κύπρο και η συνεχιζόμενη ένταση στο Αιγαίο δεν φανερώνουν δύναμη, αλλά αδυναμία και την οδηγούν σε αυξανόμενη απομόνωση, όπως δείχνουν και οι πρόσφατες αποφάσεις της Ε.Ε.

Οπωσδήποτε, όταν καλλιεργείς και κλιμακώνεις την ένταση, εκεί ελλοχεύει ο κίνδυνος ενός θερμού επεισοδίου. Ωστόσο, είμαι πεπεισμένος ότι αυτό είναι κάτι που και η ίδια η Τουρκία απεύχεται και δεν επιδιώκει. Για να αποφύγουμε, λοιπόν, ένα «ατύχημα», διατηρούμε ανοικτούς τους δίαυλους επικοινωνίας μαζί της. Εκεί εντάσσονται και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, σε επίπεδο αξιωματούχων του υπουργείου Εξωτερικών και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, που έχουν ακριβώς ως στόχο να λειτουργήσουν ως βαλβίδα εκτόνωσης.

Πως κρίνετε τη θέση των κρατών μελών της Ε.Ε. στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών σε σχέση με την προκλητική στάση της Τουρκίας στο θέμα της κυπριακής ΑΟΖ;

Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σημαντική, θα έλεγα, ιστορική απόφαση, καθώς είναι η πρώτη φορά που η Ε.Ε. αποφασίζει, σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κύπρο, να εξετάσει τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων σε βάρος της Τουρκίας, λόγω παραβίασης από πλευράς της του Διεθνούς δικαίου και συγκεκριμένα για τις ενέργειές της στην Κυπριακή ΑΟΖ. Η σημασία της υπογραμμίζεται και από την ένταση της αντίδρασης του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών σε αυτή, που έκανε λόγο για ομηρεία της Ε.Ε. από την Κύπρο και την Ελλάδα.

Αυτή η απόφαση του Συμβουλίου δεν είναι απλώς το αποτέλεσμα μίας νέας γεωπολιτικής κατάστασης που προκύπτει από το έλλειμμα αξιοπιστίας της Τουρκίας. Απεναντίας, είναι το προϊόν μίας συντονισμένης και συστηματικής διπλωματικής προσπάθειας της Ελλάδας μαζί με την Κύπρο, ότι δηλαδή καταστήσαμε σαφές ότι οι επιθετικές ενέργειες και η παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας ενός κράτους μέλους στρέφεται συνολικά στα κράτη μέλη και την Ένωσή μας.

Σημαντική προϋπόθεση για την επιτυχία αυτή ήταν το γεγονός ότι, η Ελλάδα έχει έμπρακτα αποδείξει ότι είναι παράγων, αλλά και εξαγωγέας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Και απόδειξη αυτού είναι ότι, όχι μόνο η Ε.Ε., αλλά και σημαντικοί παίκτες στην περιοχή, όπως οι ΗΠΑ, αναγνωρίζουν αυτόν τον ρόλο της Ελλάδας. Επομένως, όλο αυτό δεν ήταν το αποτέλεσμα μιας παθητικής στάσης αναμονής, αλλά μίας ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής, που καθιστά τη χώρα αξιόπιστο εταίρο και «ασφαλή επένδυση» σε γεωστρατηγικό επίπεδο.

Η Συμφωνία των Πρεσπών διανύει τους πρώτους μήνες «ζωής». Έχετε διαπιστώσει πρόοδο στη σχέση της Ελλάδας με τη Βόρεια Μακεδονία; Υπάρχουν ακόμη βήματα που πρέπει να γίνουν και σε ποιους τομείς; Σε διεθνές επίπεδο, τι κέρδισε η Ελλάδα από αυτή τη Συμφωνία;

Η λέξη «πρόοδος» δεν αποτυπώνει πλήρως τη ραγδαία βελτίωση των διμερών σχέσεων με τη Βόρεια Μακεδονία, από την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών και επέκεινα. Πρόκειται, επί της ουσίας, για επανεκκίνηση/επανασύσταση των διμερών σχέσεων. Ως προς την εφαρμογή της Συμφωνίας παρατηρούμε ότι ο κρατικός τομέας της Βόρειας Μακεδονίας ανταποκρίνεται σε ικανοποιητικό βαθμό στις πολύ συγκεκριμένες υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, αν και υπάρχουν εξαιρέσεις και καθυστερήσεις τις οποίες επισημαίνουμε, για να διορθωθούν.

Περαιτέρω, η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί τη βάση για την επίλυση των εκκρεμοτήτων που απομένουν, όπως π.χ. τα εμπορικά σήματα, και την περαιτέρω βελτίωση των συνολικών διμερών σχέσεων, έχοντας συμβάλει στη δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών. Επίσης, αποτελεί μοχλό πίεσης προς την άλλη πλευρά, καθότι η εφαρμογή της έχει συνδεθεί με την ευρωπαϊκή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας.

Ως προς το άλλο σκέλος της ερώτησής σας, όλοι αντιλαμβάνονται ότι η Ελλάδα εισπράττει ευρέως τη διεθνή αναγνώριση, αναβαθμίζει το κύρος της για την ενεργητική της στάση ως προς την επίλυση μίας χρονίζουσας διαφοράς. Από μέρος του προβλήματος, γίναμε παράγοντας λύσης. Μία χώρα όχι μόνο πρότυπο σταθερότητας, αλλά και εξαγωγέας σταθερότητας στην ευαίσθητη περιοχή των Βαλκανίων.

Πόσο σημαντικά είναι για την ελληνική διπλωματία τα «ανοίγματα» φιλίας και συνεργασίας που έχει κάνει η κυβέρνηση σε χώρες όπως είναι η Αίγυπτος και το Ισραήλ; Πόσο θα βοηθήσουν αυτές οι συμμαχίες για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος «από Ανατολάς»;

Ως αναπόσπαστο κομμάτι της ενεργητικής και πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας, έχουμε επιλέξει τα τελευταία χρόνια να εντείνουμε και να εμβαθύνουμε τις σχέσεις μας, μαζί με την Κύπρο, με επιλεγμένους εταίρους στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Εκτός από το Ισραήλ και την Αίγυπτο, που αναφέρατε, έχουμε αναπτύξει τριμερείς συνεργασίες επίσης με την Ιορδανία, την Παλαιστίνη, τον Λίβανο και προσφάτως με την Αρμενία. Οι συνεργασίες αυτές αποσκοπούν στην εμπέδωση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή και δεν στρέφονται κατά τρίτης χώρας, ούτε προφανώς της Τουρκίας.

Έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε μία θετική ατζέντα κοινών συμφερόντων και να αποσυνδέσουμε τα τεκταινόμενα στην Ανατολική Μεσόγειο από το «παραδοσιακό» οπτικό πρίσμα των «ελληνο-τουρκικών σχέσεων». Πλέον, είναι σαφές ότι το διακύβευμα είναι πολύ μεγαλύτερο και η στάση που έχουν λάβει οι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί στο υψηλότερο επίπεδο απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, είναι ενδεικτική αυτής της αλλαγής του κλίματος σε σχέση με το παρελθόν. Αυτό αποτελεί δική μας διπλωματική επιτυχία. Με άλλα λόγια, η φωνή της πατρίδας μας είναι σήμερα πιο δυνατή και πιο σεβαστή, γιατί αποδείξαμε ότι δεν είμαστε απλώς σταθερή χώρα, αλλά εξαγωγέας σταθερότητας.

Στην αρχή της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ διατελέσατε υπουργός Εργασίας. Μάλιστα ο νόμος για τη μεταρρύθμιση στο Ασφαλιστικό Σύστημα της χώρας, φέρει το όνομά σας.

Δύο χρόνια μετά τη λειτουργία του ΕΦΚΑ, αισθάνεστε δικαιωμένος από τις επιλογές σας; Πιστεύετε ότι η Κοινωνική Ασφάλιση στην Ελλάδα σώθηκε από αυτές τις παρεμβάσεις ή πρέπει να υπάρξουν και άλλες; Θεωρείτε ότι οι συντάξεις κινδυνεύουν με μελλοντικές μειώσεις ή όχι;

Ανέλαβα την «καυτή πατάτα» της μεταρρύθμισης του Ασφαλιστικού, που κατέρρεε από το βάρος της κρίσης και τη λεηλασία των Ταµείων, από αυτούς που σήμερα επιθυμούν διακαώς την επιστροφή τους στη διακυβέρνηση της χώρας. Το μεγάλο επίτευγμα της μεταρρύθμισης είναι ακριβώς ότι εξασφάλισε τη βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού και την αποφυγή μελλοντικών μειώσεων. Μάλιστα, κατ’ εφαρμογή της, 620.000 συντάξεις αυξήθηκαν για πρώτη φορά εδώ και δέκα σχεδόν χρόνια.

Ο νέος νόµος προβλέπει ίδιους κανόνες για όλους, ειδική µέριµνα για τους πιο αδύνατους και ένα µηχανισµό που αναπροσαρμόζει τις συντάξεις ανάλογα µε την πρόοδο της οικονομίας. Για το 88% των ασφαλισμένων ελεύθερων επαγγελματιών οι εισφορές μειώθηκαν, αφού υπολογίζονται πια στη βάση του πραγματικού εισοδήματός τους. Σήμερα, ο ΕΦΚΑ είναι ένας πλεονασματικός οργανισμός. Με βάση το δικό μας σύστημα, οι συντάξεις όχι μόνο δεν πρόκειται να μειωθούν, αλλά ήδη έχουν δοθεί και αυξήσεις. Μικρές μεν, αλλά αυξήσεις, μετά από πολλά χρόνια μειώσεων.

Η Ν.Δ. έχει δεσμευτεί ότι, αν κερδίσει τις εκλογές θα προωθήσει την ιδιωτική Ασφάλιση. Ποιο είναι το σχόλιό σας αναφορικά με αυτή την τοποθέτηση; Πιστεύετε ότι ο δημόσιος χαρακτήρας της Κοινωνικής Ασφάλισης κινδυνεύει; Εκτιμάτε ότι θα τεθεί θέμα παρεμβάσεων, άρα πιθανών μειώσεων σε συντάξεις και επιδόματα;

Έχουμε ακούσει από στελέχη της Ν.Δ. ότι θα εφαρμόσουν το ασφαλιστικό Πινοσέτ. Αν μπει ο ιδιωτικός τομέας στον χώρο της κοινωνικής Ασφάλισης πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα υπάρξουν μειώσεις στις συντάξεις, αφού δεν θα υπάρχουν οι απαραίτητοι πόροι για να χρηματοδοτηθεί το σύστημα. Ακούμε τη Ν.Δ. να υπόσχεται μείωση φόρων, αλλά να μην μας λέει από πού θα υπάρξουν περικοπές, ώστε να επιτευχθεί η μείωση των φόρων.

Θα συμμετέχετε στις εθνικές εκλογές, διεκδικώντας την επανεκλογή σας, όχι από τη Μεσσηνία, αλλά από το βόρειο τομέα της Β’ Αθηνών. Ποιες δυσκολίες έχει αυτό το εγχείρημα, με την έννοια ότι αλλάζετε περιφέρεια; Πόσο κρίσιμο είναι το αποτέλεσμα στην Αττική, για τον τελικό νικητή των εκλογών;

Από τότε που αναμίχθηκα με την ενεργό πολιτική και εκλέχθηκα ευρωβουλευτής, έχω δηλώσει στρατιώτης για το κοινό καλό. Όταν ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, µε προσκάλεσε στην κυβέρνηση δεν δίστασα να εγκαταλείψω την Ευρωβουλή για να προσφέρω µε όλες µου τις δυνάµεις στην κοινή προσπάθεια. Αυτό κάνω και τώρα. Εκτίθεμαι σε μία δύσκολη εκλογική περιφέρεια, που ασφαλώς λόγω του μεγέθους της, έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για το τελικό αποτέλεσμα και ζητώ από τους πολίτες την εμπιστοσύνη τους. Διότι, στις 7 Ιουλίου αποφασίζουμε για τη ζωή μας.

Μετά τη βαριά ήττα στις ευρωεκλογές, πιστεύετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προλαβαίνει να αντιστρέψει την εις βάρος του κατάσταση έως την 7η Ιουλίου; Τι πρέπει να κάνει το κόμμα, ώστε να κερδίσει τις εθνικές εκλογές;

Η ανατροπή μιας μεγάλης διαφοράς σε σύντομο διάστημα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν είναι, όμως, και αδύνατη. Στις ευρωεκλογές υπήρξε σχεδόν απόλυτη συσπείρωση της Ν.Δ., πολύ χαμηλή συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ, σημαντική αποχή και μεγάλη διασπορά ψήφων σε σχήματα διαμαρτυρίας. Για να πείσουμε αυτούς τους πολίτες που περίμεναν περισσότερα από εμάς να πάνε στις κάλπες, πρέπει να τους καλέσουμε να επιλέξουν ανάμεσα στη συνέχεια ενός δρόμου ανάπτυξης προς το συμφέρον της κοινωνικής πλειονότητας και την παλινόρθωση μιας δεξιάς με πρωτόγνωρα νεοφιλελεύθερα και ακροδεξιά χαρακτηριστικά. Το κρίσιμο, όμως, είναι να καταλάβουμε ότι ψηφίζουμε για τη ζωή μας.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “F&M Voice” την Πέμπτη 20 Ιουνίου 2019