Γερμανικό think tank: Σε λάθος κατεύθυνση οι εμπορικές σχέσεις με Κίνα

Το 2022, το γερμανικό εξωτερικό εμπόριο με την Κίνα κινείται ολοταχώς προς τη λάθος κατεύθυνση, σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου της γερμανικής Οικονομίας (IW).

Η ήδη υψηλή εξάρτηση από τις εισαγωγές έχει γίνει σημαντικά μεγαλύτερη. Αντίθετα, οι εξαγωγές προς προς την Κίνα αυξήθηκε ελάχιστα. Αυτό οδήγησε σε ένα εμπορικό έλλειμμα-ρεκόρ (σ.σ. σε βάρος της Γερμανίας), το οποίο με 84 δισεκατομμύρια ευρώ ήταν έξι φορές υψηλότερο από ό,τι το 2019 και φαίνεται προβληματικό σε αυτό το επίπεδο.

Προβληματικό εμπορικό ισοζύγιο

Αυτό ήταν ήδη εμφανές από το πρώτο εξάμηνο του 2022, καθώς το εμπόριο αγαθών με την Κίνα αναπτυσσόταν ασυνήθιστα. Το εμπορικό έλλειμμα ανήλθε σε πάνω από 40 δισεκατομμύρια ευρώ μόνο κατά το πρώτο εξάμηνο, ποσό ασυνήθιστα υψηλό. Προέκυψε το ερώτημα κατά πόσον μόνο προσωρινά ειδικά φαινόμενα συνέβαλαν σε αυτή την εξέλιξη, η οποία θα έχανε και πάλι τη σημασία της το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Ωστόσο, η αξία για το 2022 στο σύνολό της υποδηλώνει ότι αυτή θα μπορούσε να είναι μια μακροπρόθεσμη εξέλιξη. Το εμπορικό έλλειμμα διπλασιάστηκε στην περαιτέρω πορεία του έτους σε περίπου 84 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτές οι τιμές δεν είχαν επιτευχθεί ποτέ στο παρελθόν. Είναι αλήθεια ότι το πλεόνασμα εισαγωγών ήταν ήδη υψηλό πριν από τον κορονοϊό ήταν ήδη υψηλή σε σύγκριση με άλλες χώρες. Στις διακυμάνσεις κατά την περίοδο από το 2010, ωστόσο, έφθασε στο μέγιστο των 24 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2010, όταν η το εμπόριο με την Κίνα ανέκαμψε από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση.

Σε μεμονωμένα έτη στη συνέχεια, το εμπορικό έλλειμμα ήταν κατά καιρούς ακόμη και μονοψήφιο. Τα εμπορικά ισοζύγια, εάν είναι φυσιολογικού μεγέθους, δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με κριτική διάθεση. Ωστόσο, το μέγεθος και η ταχεία αύξηση του εμπορικού ελλείμματος φαίνονται προβληματικά.

Εάν η Γερμανία ως ισχυρό εξαγωγικό κράτος με εισαγωγές από την Κίνα ύψους 191 δισεκατομμυρίων ευρώ και εξαγωγές προς Κίνα 107 δισ. ευρώ, η Γερμανία εισάγει περίπου 80 δισ. ευρώ από ό,τι εξάγει και, άρα υπάρχει έντονη ανισορροπία. Το ερώτημα είναι αν αυτό είναι μόνο το αποτέλεσμα της προσωρινής επίπτωσης της κρίσης ή επίμονες κινεζικές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.

Απόκλιση εισαγωγών και εξαγωγών

Το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε τόσο έντονα το 2022, επειδή οι εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν σημαντικά, ενώ οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν ελάχιστα. Οι εισαγωγές από την Κίνα αυξήθηκαν το 2022 από ένα ήδη υψηλό επίπεδο βάσης 33,5%. Οι εισαγωγές από όλες τις χώρες αυξήθηκαν κατά 24,1%. Αυτό οφειλόταν κυρίως στις υψηλότερες τιμές των εισαγωγών ενέργειας, οι οποίες παίζουν μόνο δευτερεύοντα ρόλο για τις εισαγωγές από την Κίνα.

Έτσι, το μερίδιο των εισαγωγών από την Κίνα επί του συνόλου των εισαγωγών αυξήθηκε περαιτέρω από το 11,9% το 2021 στο 12,8% το 2022. Το 2019, η αναλογία αυτή εξακολουθούσε να είναι στο 10%. Το μερίδιο κατά τη διάρκεια της κορονο – κρίσης φάνηκε μόνο προσωρινό, καθώς πολλά ιατρικά προϊόντα εισήχθησαν από την Κίνα. Ωστόσο, αντί να μειωθεί και πάλι, όπως αναμενόταν, το ποσοστό αυτό συνέχισε να αυξάνεται το 2022.
Εδώ θα μπορούσε να διαπιστωθεί μια διαρθρωτική μακροπρόθεσμη τάση, ανεξάρτητη από την κορονο – κρίση.

Οι γερμανικές εξαγωγές προς την Κίνα, από την άλλη πλευρά, αναπτύχθηκαν μόνο πολύ ασθενώς. Αυξήθηκαν μόνο κατά 3,1% το 2022, ενώ οι γερμανικές εξαγωγές προς όλες τις χώρες αυξήθηκαν πολύ πιο έντονα κατά 14,1%. . Ως αποτέλεσμα, το μερίδιο των εξαγωγών της Κίνας μειώθηκε σε μόλις
6,8% – και ήταν έτσι ακόμη χαμηλότερη από την τιμή του του 2018.

Η Κίνα μάλιστα από τη δεύτερη στην τέταρτη θέση μεταξύ των σημαντικότερων γερμανικών εξαγωγικών εταίρων της Γερμανίας.

Προσωρινές ή μόνιμες επιπτώσεις;

Από την τρέχουσα προοπτική, δεν είναι εύκολο να αξιολογηθεί η ασυνήθιστη ανάπτυξη του εξωτερικού εμπορίου. Από τη μία πλευρά, θα μπορούσε να οφείλεται σε προσωρινά ειδικά φαινόμενα. Εξάλλου, το 2022 η Κίνα επλήγη από σοβαρά λουκέτα το 2022 στον απόηχο της κρίσης του κορονοϊού. Μόνο στο τέλος του έτους εφαρμόστηκε η πολιτική του Covid Zero. Ως αποτέλεσμα, η οικονομία της Κίνας, η οποία αυξήθηκε μόνο κατά περίπου 3% πέρυσι, θα ανακτήσει κάποια δυναμική.

Αυτό θα μπορούσε να συμβάλλει σε μια ελαφρά μείωση της πίεσης των εισαγωγών στη Γερμανία σε σύγκριση με το 2022, επειδή οι κινεζικές εταιρείες θα είναι πιο ενεργές στην παγκόσμια αγορά. Εάν φέτος μπορούν περισσότερα προϊόντα να πωληθούν στην ίδια την Κίνα, λιγότερα μπορεί να εξαχθούν ενδεχομένως λιγότερα στη Γερμανία.

Από την άλλη πλευρά, μόνιμοι παράγοντες θα μπορούσαν επίσης να λειτουργήσουν στην πλευρά των εισαγωγών. Η οικονομία της Κίνας προσφέρει ευνοϊκές προσφορές – επίσης επειδή υπάρχουν εκεί εκτεταμένες επιδοτήσεις.

Η ανταγωνιστική πίεση αυξάνεται στη χώρα αυτή λόγω των επίμονα υψηλών τιμών ενέργειας και των περιθωρίων.

Οι γερμανικές εταιρείες συρρικνώνονται, από την άλλη μεριά. Τα παραδείγματα μεμονωμένων εταιρειών δείχνουν επίσης ότι οι Κινέζοι προμηθευτές βγήκαν επίσης μπροστά από τους Γερμανούς, επειδή επηρεάστηκαν λιγότερο από τα προβλήματα εφοδιασμού.

Οι εμπλοκές στην αλυσίδα εφοδιασμού είναι απίθανο να είναι μόνιμες, αλλά μόλις πραγματοποιηθεί αλλαγή προμηθευτή και οι επιδόσεις του προμηθευτή είναι σωστές, είναι πιθανό να αποτελέσουν πρόβλημα για τη γερμανική εταιρεία.

Η αδύναμη εξέλιξη των γερμανικών εξαγωγών προς την Κίνα θα μπορούσε επίσης να έχει προσωρινά αίτια, για παράδειγμα λόγω των επιπτώσεων της Κορόνας ή της ενεργειακής κρίσης.

Επιπλέον, οι ρυθμοί μεταβολής των εξαγωγών της Κίνας συνήθως παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις.

Αλλά και εδώ δεν μπορούν να αποκλειστούν παράγοντες με μόνιμη επίδραση. Δύο λόγοι συμβάλλουν σε αυτό:

– Οι γερμανικές θυγατρικές στην Κίνα επιθυμούν όλο και περισσότερο να μεταφέρουν περισσότερες επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Κίνα. Αυτό ισχύει επίσης για το επίπεδο των προμηθευτών και των ενδιάμεσων εισροών στην Κίνα, όπου οι γερμανικές επιχειρήσεις προσανατολίζονται έντονα στις εξαγωγές τους. Εδώ, η κινεζική κυβέρνηση ασκεί επίσης πίεση στις γερμανικές επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν κινεζικές εταιρείες να ενσωματώσουν κινεζικές εταιρείες ως προμηθευτές, προκειμένου να επιταχυνθεί η μεταφορά γνώσεων και τεχνολογίας Θα πρέπει οι γερμανικές εταιρείες να εισέλθουν στην κινεζική αγορά λιγότερο μέσω των εξαγωγών και περισσότερο μέσω τοπικής παραγωγής, αυτό από μόνο του θα είχε ως αποτέλεσμα μια επίμονα ασθενέστερη εξαγωγική
ανάπτυξη των εξαγωγών.

– Σε γενικές γραμμές, η κινεζική οικονομική στρατηγική είναι η μείωση των εισαγωγών μεσοπρόθεσμα. Η στρατηγική διπλής κυκλοφορίας και η στρατηγική “Made in China 2025” έχουν ρητό στόχο να καταστήσουν την Κίνα περισσότερο αυτάρκη. Εάν η κινεζική ηγεσία υλοποιεί με επιτυχία αυτούς τους στόχους, αυτό θα επηρεάσει τις γερμανικές εξαγωγικές ευκαιρίες στο μέλλον.

Είναι πιθανόν τα δεδομένα από το 2022 που αυτοί οι δύο παράγοντες αρχίζουν να λειτουργούν – να συνεχίσουν να λειτουργούν στο μέλλον. Αλλά είναι ακόμη πολύ νωρίς για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.

Περισσότερη ανταγωνιστική πίεση και εξάρτηση

Αυτό που είναι σαφές, ωστόσο, είναι ότι η μεγάλη αύξηση των εισαγωγών το 2022 θα αυξήσει, αφενός, την ανταγωνιστική πίεση για τις Γερμανικές εταιρείες που ανταγωνίζονται τις κινεζικές.

Σε ποιο βαθμό αυτό είναι κάτι επιπλέον για τη γερμανική οικονομία πέρα από την ενεργειακή κρίση και τις δυσχέρειες στην εφοδιαστική αλυσίδα είναι δύσκολο να εκτιμηθεί επί του παρόντος.

Από την άλλη πλευρά, η εισαγωγική έλξη καθιστά τη Γερμανία ακόμη πιο εξαρτώμενη περισσότερο από την Κίνα ως προμηθευτή. Η στρατηγική της γερμανικής κυβέρνησης για την Κίνα θα παριλαμβάνει πιθανόν τη βασική απαίτηση για μείωση των κρίσιμων εξαρτήσεων λόγω των αυξημένων γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων. Πράγματι, πολλές εταιρείες δηλώνουν επίσης ότι θέλουν να μειώσουν τις εξαρτήσεις από την Κίνα. Ωστόσο, οι αριθμοί μιλούν σήμερα μια διαφορετική γλώσσα.