Η αδιαφάνεια έκανε τα ΕΑΣ παρακολούθημα των ξένων συμφερόντων

Του Δημήτρη Μπιάγκη*
Όπως είναι γνωστό, το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα θέματα της Εθνικής Άμυνας, των εξοπλισμών και της αμυντικής μας βιομηχανίας. Ασκούμε εποικοδομητική κριτική μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου και της συμμετοχής μας στις συνεδριάσεις των μόνιμων Επιτροπών της Βουλής.

Ειδικότερα, παρακολουθούμε την πορεία των αμυντικών μας βιομηχανιών σε συνδυασμό με τις πολιτικές της κυβέρνησης σε αυτό τον τομέα. Δυστυχώς, διαπιστώνουμε λάθη, παραλείψεις, έλλειψη στρατηγικής, αλλά και αδιαφανείς διαδικασίες σε ορισμένα κρίσιμα θέματα.

Πρόσφατα καταθέσαμε μια ακόμη ερώτηση για την κατάσταση που επικρατεί στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ). Η εταιρία, διαχρονικά, παρουσιάζει αρκετά προβλήματα, μερικά των οποίων προέκυψαν από αποφάσεις και παραλείψεις του μετόχου, δηλαδή της κυβέρνησης. Υπενθυμίζω ότι, το 2013, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αποδεχθεί ένα ολιστικό σχέδιο αναδιάρθρωσης της εταιρίας, που είχε εκπονηθεί με μέριμνα της τότε αναπληρώτριας υπουργού Εθνικής Άμυνας, της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά. Δυστυχώς, το σχέδιο αυτό εγκαταλείφθηκε, χωρίς καν να αντικαταστεί από κάποιο άλλο.

Έκτοτε και μέχρι σήμερα διαπιστώνουμε κυβερνητικές και διοικητικές πράξεις που προσέθεσαν προβλήματα. Αδικαιολόγητες απολύσεις στελεχών, ακύρωση τριών εξαγωγικών συμβάσεων, διατήρηση μέχρι σήμερα κλειστού του κτιρίου παραγωγής στο εργοστάσιο στο Αίγιο λόγω άρνησης, ουσιαστικά, της διοίκησης να το επισκευάσει, έξοδο εξειδικευμένου προσωπικού μέσω της κινητικότητας κ.λπ.

Το αποκορύφωμα των ζημιογόνων κυβερνητικών πράξεων ήταν η εξαγγελία, στις 3 Απριλίου του 2021, από τον πρωθυπουργό, της μετεγκατάστασης του εργοστασίου των ΕΑΣ από τον Υμηττό, χωρίς να προϋπάρχουν οι αναγκαίες μελέτες, με συνέπεια να μείνει η εταιρία χωρίς νέες συμβάσεις. Υπενθυμίζω ότι, το ΠΑΣΟΚ τάχθηκε από την αρχή υπέρ της μετεγκατάστασης θέτοντας, ωστόσο, προβληματισμούς ότι, πρόθεση της κυβέρνησης είναι η συρρίκνωση και η απαξίωση της εταιρίας.

Δυστυχώς, οι φόβοι μας επιβεβαιώνονται. Μετά την εξαγγελία της μετεγκατάστασης, ακολούθησε απόφαση για το κλείσιμο της γραμμής που παράγονται τα χαλύβδινα σώματα των βλημάτων πυροβολικού 105 χιλ., 155 χιλ. κ.λπ. και των βλημάτων 20 έως 30 χιλ. Και αυτό γίνεται σε μια περίοδο, που διεθνώς η ζήτηση βλημάτων πυροβολικού και των υλικών γόμωσης είναι πολύ μεγάλη, με συνακόλουθη σημαντική αύξηση των τιμών, την ίδια περίοδο που η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να αγοράσει 1.000.000 βλήματα 155 χιλ. και να χρηματοδοτήσει το 50% επενδύσεων αύξησης παραγωγής αυτών των βλημάτων και μεγάλες εταιρίες διερευνούν συνεργασία-συμπαραγωγή με τα ΕΑΣ.

Η συνέχεια των γεγονότων είναι αποκαλυπτική των προθέσεων της κυβέρνησης. Χωρίς να προηγηθεί διαγωνιστική διαδικασία, τα ΕΑΣ έσπευσαν να συνάψουν συνεργασία με μια εκ των ενδιαφερόμενων εταιριών για γόμωση των βλημάτων πυροβολικού, την ίδια περίοδο που υποτίθεται η κυβέρνηση συναξιολογούσε δυο προτάσεις συνεργασίας για γομώσεις βλημάτων. Η συνεργασία, που έχει την μορφή κοινοπραξίας, με αντικείμενο αφενός μεν τη γόμωση των χαλύβδινων σωμάτων βλημάτων πυροβολικού -που όμως θα εισφέρει μόνο η ξένη εταιρία διότι, όπως προανέφερα, η κυβέρνηση αποφάσισε να κλείσει τη γραμμή της παραγωγής των ΕΑΣ- και αφετέρου να συνδιαχειριστούν τα δυο μέρη την παραγωγή του ΤΝΤ, που όμως η εγκατάσταση ανήκει στα ΕΑΣ.

Είναι χαρακτηριστικό της κυβερνητικής διγλωσσίας ότι, ενώ τα ΕΑΣ, από τον Δεκέμβριο του 2022 και μέχρι τον Απρίλιο του 2024, με διαδοχικές πράξεις, έχουν δεσμεύσει για περίπου τρία χρόνια τις εγκαταστάσεις γόμωσης για την υλοποίηση συμβάσεων της ξένης εταιρίας και έχουν, ήδη, συμφωνήσει για την ίδρυση της κοινοπραξίας, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, στις 5 Απριλίου 2024, διαβεβαίωνε ότι, η συναξιολόγηση εναλλακτικών προτάσεων ξένων εταιριών για συνεργασία με τα ΕΑΣ στις γομώσεις συνεχίζεται.

Τα συμφέροντα των ΕΑΣ επέβαλλαν η εταιρία και η κυβέρνηση να αναζητήσουν, μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας, συνεργασία με ξένη εταιρία για τη διεκδίκηση μέρους της πολύ μεγάλης ζήτησης βλημάτων πυροβολικού. Συνεργασία, στην οποία η ελληνική εταιρία θα μπορούσε αυτόνομα να διεκδικήσει παραγγελίες, αφού διαθέτει πλήρη γραμμή παραγωγής και έχει στο παρελθόν παράγει χιλιάδες τέτοια βλήματα, όπως επίσης αυτόνομα να καλύψει μέρος της μεγάλης ζήτησης σε ΤΝΤ ή και σε συνεργασία, στην οποία όμως, ως ισότιμος εταίρος, θα προσέφερε ένα μέρος των χαλύβδινων κορμών, τις εγκαταστάσεις γόμωσης και την παραγωγή του ΤΝΤ.

Δυστυχώς, οι αδιαφανείς διαδικασίες που ακολούθησαν η κυβέρνηση και τα ΕΑΣ δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα της κρατικής εταιρίας και την καθιστούν παρακολούθημα των συμφερόντων μιας ξένης εταιρίας. Επίσης, δεν είναι δυνατόν να αποσιωπηθεί ότι, εκπρόσωπος της ξένης εταιρίας διένειμε φακέλους με χρήματα ως bonus εκτός μισθοδοσίας, με συνέπεια να δημιουργηθεί ένταση στον χώρο της εργασίας και συνειρμοί για αθέμιτες πρακτικές. Δυστυχώς, μια μεγάλη ευκαιρία, λόγω του μεγέθους της διεθνούς ζήτησης και συνακόλουθα της διαμόρφωσης υψηλών τιμών, για αναζωογόνηση της κρατικής εταιρίας χάνεται στον βωμό αδιαφανών επιλογών.

* βουλευτής Κέρκυρας, τομεάρχης Εθνικής Άμυνας ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ.