Η Ιταλία (και πάλι) σε κρίση – σήμερα η κρίσιμη ψηφοφορία για την πρόταση μομφής

Η διαφανόμενη διάλυση της αντισυστημικής κυβέρνησης Πεντάστερων και Λέγκας δεν αποτελεί εκ πρώτης όψεων κακή είδηση για τις Βρυξέλλες και όχι μόνο. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι πως η επόμενη ημέρα μοιάζει πιο δύσκολη και περίπλοκη με αποτέλεσμα κανείς να μην είναι βέβαιος τι θα πρέπει να εύχεται για την έκβαση της σημερινής κρίσιμης ψηφοφορίας στην ιταλική βουλή επί της πρότασης μομφής κατά του πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε.

Το αποτέλεσμα, άλλωστε, δεν είναι βέβαιο παρά το γεγονός ότι θεωρητικά η απόσυρση της στήριξης του Κόντε από έναν από τους δύο κυβερνητικούς εταίρους, τη Λέγκα του Βορρά, σημαίνει πως η κυβέρνηση πνέει τα λοίσθια και η χώρα οδεύει προς πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο. Αυτός, εξάλλου, είναι και ο στόχος του Ματέο Σαλβίνι που θέλει να κεφαλαιοποιήσει την κάθετη άνοδο του κόμματος του στις δημοσκοπήσεις, οι οποίες δείχνουν τη Λέγκα να έχει διπλασιάσει το ποσοστό της στο 38% πολύ πάνω από οποιονδήποτε αντίπαλο της.

Το πρόβλημα, ωστόσο, για τον υπερσυντηρητικό ηγέτη είναι ότι κανείς άλλος δεν θέλει εκλογές. Τα υπόλοιπα κόμματα –πριν της ακροδεξιάς που θεωρεί ότι θα είναι ο επόμενος εταίρος της Λέγκας- δεν θέλουν εκλογές βλέποντας ότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πρωτιά της Λέγκας και αποδυνάμωση των δικών τους ποσοστών. Η ιταλική αγορά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν θέλουν εκλογές και δη, το φθινόπωρο που η χώρα θα πρέπει να είναι επικεντρωμένη στη ψήφιση του νέου προϋπολογισμού εκτιμώντας και δίκαια ότι η οικονομία θα αποσταθεροποιηθεί. Το ίδιο ισχύει και για την Ευρώπη που επίσης δεν θέλει έναν ακόμη αποσταθεροποιητικό παράγοντα στους κόλπους της, μια πρόωρη ιταλική κάλπη, πόσο μάλλον τον Σαλβίνι στην πρωθυπουργία.

Θα είναι άραγε αυτά αρκετά για να σώσουν σήμερα τον Κόντε; Δεν είναι βέβαιο, αλλά όχι απίθανο, αν αναλογιστούμε τα σενάρια που θέλουν το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα να τον στηρίζει, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για μια νέα κυβερνητική συμμαχία μεταξύ Πεντάστερων και συστημικής κεντροαριστεράς.

Όμως, ακόμη κι αν ο Ιταλός πρωθυπουργός χάσει τη ψήφο εμπιστοσύνης είναι σαφές ότι στο παρασκήνιο έχουν ήδη κινηθεί δυνάμεις που θα προσπαθήσουν να αποτρέψουν τη πιθανότητα μιας πρόωρης κάλπης.

Ο ιταλός πρόεδρος, Σέρτζιο Ματαρέλα δεν σκοπεύει να βιαστεί. Θα ξεκινήσει τη διαδικασία αναζήτησης λύσης αναθέτοντας εκ νέου την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στους Πεντάστερους, που θα έχουν το χρόνο τους για να προσπαθήσουν να τα… βρουν με το Δημοκρατικό Κόμμα. Στο τελευταίο, αν και επικρατεί διχασμός αναφορικά με την προοπτική αυτή, οι διογκούμενες πιέσεις φαίνεται να κλίνουν τη ζυγαριά υπέρ της δημιουργίας μιας τέτοιας συνεργασίας.

Προς την κατεύθυνση αυτή πιέζει ο πάντα ισχυρός στο κόμμα, πρώην πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, σε αντίθεση με τον νυν αρχηγό του κόμματος, Νίκολα Τζινκαρέτι. Ο Τζινκαρέτι, που εξελέγη πρόσφατα στην αρχηγία του Δημοκρατικού κόμματος, θα ήθελε να χρησιμοποιήσει μια νέα εκλογική αναμέτρηση για να «καθαρίσει» την κοινοβουλευτική ομάδα από τους πιστούς του Ρέντσι, ο οποίος δεν έχει πάψει να ελπίζει ότι θα ανακτήσει τα ηνία. Όμως, οι πιέσεις που δέχεται (από δυνάμεις εντός και εκτός της χώρας) φαίνεται να έχουν αμβλύνει τις αντιστάσεις του.

Πάντως, ακόμη κι αν το σενάριο αυτό δεν λειτουργήσει υπάρχει και έτερο σχέδιο. Ως επόμενο βήμα, ο Ματαρέλα πιθανότατα θα προτείνει τον σχηματισμό προσωρινής κυβέρνησης τεχνοκρατών που θα έχει ως μόνο στόχο να περάσει τον νέο προϋπολογισμό. Η λύση αυτή θα είναι προσωρινή και απλά θα «σπρώξει» τις εκλογές για την επόμενη χρονιά, όμως η λογική είναι η καθυστέρηση της κάλπης με κάθε τρόπο. Ειδικά δε, αν συνδυαστεί με μια αλλαγή του εκλογικού νόμου, ήτοι την αποκατάσταση της απλής αναλογικής και την κατάργηση του μπόνους του πρώτου κόμματος, κάτι που θα γίνει στοχευμένα για να εμποδίσει τη Λέγκα να σαρώσει στις εκλογές. 

Βέβαια, όλα αυτά είναι απλά σενάρια επί χάρτου, στα οποία όλο και κάτι μπορεί να… στραβώσει ή να ανατραπεί. Και σε κάθε περίπτωση επιβεβαιώνουν ότι η Ιταλία μπαίνει σε μια νέα περίοδο αβεβαιότητας, που αναπόφευκτα μπορεί να επηρεάσει και την Ευρώπη συνολικά.