Η λύση δεν βρίσκεται στην αδιάφορη Ε.Ε., βρίσκεται στη γειτονιά μας

Στην ολοφάνερη… διάθεση συζήτησης με την κατά τα άλλα λίαν επιθετική Τουρκία που επιδεικνύει ο Έλληνας πρωθυπουργός ελπίζουμε να λαμβάνει υπόψη του, όχι μόνο τα δεδομένα μεταξύ των δύο κρατών, αλλά τα δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου που βοηθούν την Αθήνα να κερδίσει… πόντους, αρκεί βεβαίως να θελήσει, να μπορέσει, να το εκμεταλλευτεί.

Ειδικά το τελευταίο διάστημα έχουν σημειωθεί αξιοσημείωτες εξελίξεις σε διάφορα πεδία, που έχουν… ταρακουνήσει τις τεκτονικές πλάκες. 

Το τελευταίο και πιο ενδιαφέρον έχει βεβαίως να κάνει με τα σημάδια εκτόνωσης που παρουσιάζει η κρίση στη Λιβύη μετά τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις.

Από τη μία πλευρά ο Φαγέζ Αλ-Σάρατζ, ο άνθρωπος που συμφώνησε και υπέγραψε το περίφημο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, επιβεβαίωσε προχθές την παραίτησή του και την πρόθεσή του να παραδώσει την εξουσία μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.

Αυτό συνέβη διότι παρά την τεράστια οικονομική και στρατιωτική βοήθεια της Τουρκίας, χάρη στην οποία κατάφερε να απωθήσει την επίθεση των δυνάμεων του στρατηγού Χάφταρ στην Τρίπολη, δεν κατάφερε να ξεπεράσει τα εσωκυβερνητικά του προβλήματα. Μπορεί να μην είναι μια εικόνα που απασχολεί τα διεθνή ΜΜΕ, όμως η κυβέρνηση του ήταν αντιμέτωπη με μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις καθώς ο κόσμος απηυδυσμένος από την παρατεταμένη αβεβαιότητα, τη διαφθορά και την κακοδιαχείριση είχε ξεσηκωθεί.

Την ίδια ώρα βεβαίως, ούτε ο Χαλίφα Χάφταρ βγαίνει κερδισμένος, καθώς φαίνεται να έχει κάνει ένα βήμα δίδοντας την ευκαιρία στον πρόεδρο του κοινοβουλίου Αγκίλε Σαλάχ να επεξεργαστεί τη δυνατότητα να βρεθεί λύση μέσα από το διάλογο και να συνενωθούν οι πολιτικοί θεσμοί των δύο πλευρών. 

Οι εξελίξεις αυτές ήρθαν βεβαίως από τη στιγμή που και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές αντιλήφθηκαν, χάρη στις έξωθεν πιέσεις και τα δεδομένα στα πεδία των μαχών, πως καμία δεν μπορεί να επικρατήσει εύκολα. Ο Χάφταρ δεν μπόρεσε να συνεχίσει την επέλαση του. Από την άλλη πλευρά οι φυλές της ανατολικής Λιβύης που τον στηρίζουν κατάφεραν να αποσπάσουν από τη γειτονική Αίγυπτο, τα συμφέροντα της οποίας είχαν διαταραχθεί, τη δέσμευση ακόμη και για στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη. Η κυβέρνηση Σάρατζ αντιλήφθηκε πως το Κάιρο δεν αστειεύεται και πως ο φιλοαμερικανός Αιγύπτιος πρόεδρος (και πρώην στρατηγός) Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι έχει εξίσου καλό… δόντι στην Ουάσιγκτον όσο και ο Ερντογάν.

Σε αυτό βέβαια να συνυπολογίσουμε και τις έτερες ξένες δυνάμεις που είχαν γνώμη, άποψη και λόγο για τις ισορροπίες στην περιοχή με κυριότερες τη Ρωσία βεβαίως-βεβαίως, όπως επίσης τη Γαλλία και την Ιταλία. Όλες τους πίεζαν για εκεχειρία και για προώθηση λύσης μέσα από τις διαπραγματεύσεις της Γενεύης, στο πλαίσιο των οποίων ήδη οι δύο αντίπαλες πλευρές έχουν συμφωνήσει σε διεξαγωγή εκλογών σε διάστημα 18 μηνών.

Στο τραπέζι αυτό, από το οποίο η Ελλάδα λάμπει δια της απουσίας της -γεγονός που είναι τραγικό λάθος-, η Τουρκία έχει ήδη σπεύσει να καταλάβει μια θέση για να επηρεάσει τις εξελίξεις. Όμως, η σταθεροποίηση της κατάστασης κινδυνεύει να πετάξει στον κάλαθο των αχρήστων την τεράστια επένδυση που έκανε, ειδικά αν στην όποια νέα κυβέρνηση διαμορφωθεί μετά τις εκλογές η επιρροή της έχει μειωθεί.

Η έτερη σημαντική γεωπολιτική εξέλιξη έχει να κάνει με την ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με τις ευλογίες του Λευκού Οίκου.

Σε πρώτο βαθμό ο κυριότερος κοινός παρανομαστής για την ιστορική αυτή συμφωνία είναι ο κοινός τους φόβος και ανταγωνισμός με το σιιτικό Ιράν. Όμως, η προσέγγιση αυτή δεν συμφέρει, ούτε ωφελεί την Τουρκία και αυτό είναι κάτι που μπορούμε να εκμεταλλευτούμε «πατώντας» πάνω στην βελτίωση των σχέσεων μας με το Ισραήλ και στην ενεργειακή συμμαχία που έχουμε στήσει μαζί και με την Κύπρο.  

Η πλειοψηφία των αραβικών κρατών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΑΕ, δεν βλέπουν με διόλου καλό μάτι τις περιφερειακές φιλοδοξίες της Τουρκίας, όπως εκδηλώνονται μέσα από τη συμμαχία που έχει στήσει με το Κατάρ, αλλά και την αναφανδόν στήριξη που παρέχει σε οργανώσεις όπως η Χαμάς και η Μουσουλμανική Αδελφότητα. Ο Εντογάν τους… μπαίνει στη μύτη με τον γνωστό προκλητικό τρόπο που κάνει όλες τις δουλειές του και η ενόχληση τους είναι προφανής.

Μην ξεχνάμε δε, πως και το Κατάρ (στο οποίο η Τουρκία έχει μέχρι και στρατιωτική βάση) έχει τη δική του κόντρα με τις έτερες δυνάμεις του αραβικού Κόλπου, που έχουν επιβάλει κυρώσεις εναντίον του, οι οποίες τρία χρόνια μετά ισχύουν ακόμη. Οι διπλωματικές σχέσεις του Κατάρ δεν έχουν αποκατασταθεί ούτε με την Αίγυπτο, ούτε με τα ΗΑΕ, ούτε βέβαια με τη Σαουδική Αραβία, που ήταν και παραμένει ο νούμερο ένα στρατηγικός σύμμαχος των Αμερικανών στην ευρύτερη περιοχή.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει επιλέξει να επενδύσει πολλά στην όποια στήριξη της Ε.Ε. Επειδή όμως οι… αγαπητοί εταίροι μας -μην γελιόμαστε- είναι απίθανο να αποφασίσουν να σκληρύνουν τη στάση τους έναντι της Άγκυρας δρομολογώντας τις περίφημες κυρώσεις για τις οποίες τόσο ακούμε, καλό είναι η ελληνική διπλωματία να στρέψει το βλέμμα της και προς τη γειτονιά μας και να δει πως μπορεί να επωφεληθεί από τις ανακατατάξεις που συντελούνται.