ΙΝΕ ΓΣΕΕ: Μείωση μισθών και αύξηση κερδοφορίας στα χρόνια της κρίσης

Στα χρόνια της κρίσης η μείωση των μισθών, ως αποτέλεσμα της εσωτερικής υποτίμησης, δεν συνοδεύτηκε από ανάλογη μείωση των τιμών των αγαθών. Το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ αναλύει την πορεία των μισθών σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας, όπως είναι ή μεταποίηση, οι υπηρεσίες, οι οικοδομές και άλλες κατασκευές, η βιομηχανία εκτός οικοδομών και άλλων κατασκευών, με έμφαση στη μεταποιητική βιομηχανία. Όπως φαίνεται σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας, όπως είναι η μεταποιητική βιομηχανία, οι μισθοί υποχώρησαν, αλλά η κερδοφορία των επιχειρήσεων αυξήθηκε.

Εξετάζονται διαδοχικά η σχέση κόστους εργασίας και τιμών, συνολικού κόστους και τιμών. Η περίοδος εξέτασης είναι 2010 – 2016, καθώς τότε θεωρήθηκε ότι σταμάτησε η μείωση των τιμών.

Στη μεταποίηση, η μείωση του δείκτη τιμών δεν υπερέβη το 3%, όταν έφτασε το 37,5% η μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Ακόμα χειρότερα στην ευρύτερη βιομηχανία, ο δείκτης των τιμών όχι μόνο  δεν μειώθηκε αλλά αυξήθηκε κατά 4,2%, έναντι μείωσης 29,1% του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Ο κλάδος αυτός περιλαμβάνει τη μεταποίηση, τα ορυχεία, τα μεταλλεία, την παραγωγή ενέργειας, την ύδρευση, την αποχέτευση και τη διαχείριση απορριμμάτων. Δεν περιλαμβάνει τις οικοδομές και τις άλλες κατασκευές. Άρα στην περίπτωση της βιομηχανίας πλην κατασκευών, όχι μόνο δεν υπήρξε ο λεγόμενος ανταγωνιστικός αποπληθωρισμός, αλλά αντίθετα αυξήθηκε το περιθώριο του κέρδους.

Στον τομέα των οικοδομών και των άλλων κατασκευών οι τιμές μειώθηκαν κατά 22% και κατά 24,9% μειώθηκε το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος.

Στον τομέα των υπηρεσιών, οι τιμές μειώθηκαν κατά 8,2% κατ’ αναλογία του μοναδιαίου κόστους εργασίας που μειώθηκε κατά 9,9%.

Ειδικά στη μεταποιητική βιομηχανία, η έρευνα του ΙΝΕ ΓΣΕΕ σκιαγραφεί τη μείωση που συντελέστηκε στο κόστος ανά μονάδα προϊόντος κατά 37,5% τονίζοντας ότι αυτό οφείλεται στη μείωση κατά 21,8% της μέσης τρέχουσας αμοιβής εργασίας και στην αύξηση της παραγωγικότητας κατά 25,1% την ίδια περίοδο. Ο αριθμός των μισθωτών, από το 2010 έως το 2016, περιορίστηκε κατά 70 χιλ. άτομα και κατά 40 χιλ. άτομα ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων στον κλάδο. Οι τελευταίοι είναι συνήθως εκείνοι που λογίζονται ως εργοδότες μικρών επιχειρήσεων, αφού απασχολούν προσωπικό.

Κατά το ΙΝΕ ΓΣΕΕ τα στοιχεία συνηγορούν στο γεγονός ότι υπήρξαν εκτεταμένες διαδικασίες εκκαθάρισης των πιο αδύναμων κεφαλαίων της μεταποιητικής βιομηχανίας. Τούτο συνέβη είτε μέσω της παύσης λειτουργίας μικρών επιχειρήσεων είτε με παύση λειτουργίας τμημάτων επιχειρήσεων, με συγχωνεύσεις τμημάτων και με άλλες αναδιαρθρώσεις που συνηγορούν στην εξοικονόμηση της εργασίας.  Έτσι, οι επιχειρήσεις του κλάδου της μεταποιητικής βιομηχανίας κατάφεραν να αυξήσουν την κερδοφορία τους, χωρίς να χρειάζεται να αυξήσουν το προϊόν τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μέσο περιθώριο κέρδους αυξήθηκε κατά 56% το διάστημα 2010 – 2016. Αντίθετα, παρέμεινε αμετάβλητο στον τομέα των υπηρεσιών και μειώθηκε στον τομέα των οικοδομών και των άλλων κατασκευών.