Μένει… Ευρώπη η Βόρειος Ιρλανδία – το σχέδιο της Κομισιόν αλλάζει τα δεδομένα στο Brexit
Η βασική κατεύθυνση της λύσης που προέτασσαν οι Βρυξέλλες για το Ιρλανδικό, στα πλαίσια του Brexit, ήταν λίγο-πολύ γνωστό. Όμως, η σημερινή δημοσιοποίηση του σχεδίου της Κομισιόν συνιστά μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή για την όλη διαδικασία και διαπραγμάτευση, βάζοντας φωτιά στο βρετανικό πολιτικό σκηνικό και όχι μόνο. Σύμφωνα με το 120 σελίδων σχέδιο, το Λονδίνο θα πρέπει να δεσμευτεί ότι η Βόρειος Ιρλανδία θα παραμείνει εντός τελωνειακής ένωσης, θα διατηρήσει την υπαγωγή της στους ευρωπαϊκούς κανόνες και θα συνεχίσει να αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Με τον τρόπο αυτό η Βόρειος Ιρλανδία θα αποφύγει την επιστροφή στα παραδοσιακά «σκληρά» σύνορα, μεταξύ της ίδιας και της Ιρλανδικής Δημοκρατίας, κάτι που επιθυμούσαν οι κάτοικοι και στις δύο πλευρές των συνόρων, με στόχο να μην υπάρξει διατάραξη των οικονομικών και οικονομικών δεδομένων. Αυτή τη στιγμή τα σύνορα είναι ανύπαρκτα, με αποτέλεσμα το εμπόριο να ανθεί και χιλιάδες κάτοικοι να διασχίζουν την αόρατη συνοριακή γραμμή καθημερινά για να εργαστούν στην έτερη πλευρά. Πρόκειται δε, για ένα καθεστώς που βοήθησε στην διατήρηση της ειρήνης στη Βόρειο Ιρλανδία και στην επούλωση των πληγών της περιοχής μετά από χρόνια αιματηρού πολέμου μεταξύ αυτονομιστών και ενωτικών.
Για οικονομικούς λόγους, το Λονδίνο ήθελε, με κάποιο τρόπο, να αποφύγει την επιστροφή σε «σκληρά» σύνορα. Ειδικά με δεδομένο ότι το Δουβλίνο, ουσιαστικά το απαιτούσε και απειλούσε ότι θα έκανε άνω-κάτω την όποια συμφωνία Βρετανών-Ε.Ε. Όμως, αναζητούσε μια… μεσοβέζικη λύση, την οποία οι Βρυξέλλες, για ακόμη μια φορά, δεν προσέφεραν στη βρετανική κυβέρνηση.
Η πρόταση της Κομισιόν είναι κάθετη, κρατώντας βορρά και νότο υπό ένα ενιαίο (ευρωπαϊκό) κανονιστικό καθεστώς, με ελεύθερη διακίνηση προϊόντων και ατόμων, πλήρως διαχωρισμένο από αυτό που θα ισχύει στη Βρετανία μετά το Brexit. Κάτι, δηλαδή, που δεν συνάδει με τη δέσμευση που είχε δώσει η Τερέζα Μέι προς τους σκληρούς της κυβέρνησης της, αλλά και τους σκληροπυρηνικούς εταίρους της στο Μπέλφαστ. Οι τελευταίοι, το ενωτικό DUP, φοβούνται ότι ένα τέτοιο καθεστώς θα αναζωπυρώσει το αυτονομιστικό κίνημα στη Βόρειο Ιρλανδία και θα παγιώσει μια εικόνα που θα απομακρύνει την περιοχή από το Ηνωμένο Βασίλειο και θα την φέρει πιο κοντά στην Ιρλανδική Δημοκρατία.
Πραγματικά, το Δουβλίνο έσπευσε να χαιρετίσει το σχέδιο και να επισημάνει ότι διαφυλάσσει όχι μόνο την οικονομική σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής, αλλά και την ειρήνη, καθώς επιβεβαιώνει τα βασικά στοιχεία της περίφημης ειρηνευτικής συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής (1998) με την οποία δόθηκε τέλος σε δεκαετίες ένοπλου αυτονομιστικού αγώνα από τον IRA. Ανάλογη θετική απήχηση κατεγράφη από τον απλό κόσμο της Βορείου Ιρλανδίας, που στο δημοψήφισμα για το Brexit είχε ψηφίσει σε υψηλό ποσοστό υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ευρώπη. Άλλωστε, με το συγκεκριμένο σχέδιο, οι ίδιοι ουσιαστικά μένουν… Ευρώπη, που ήταν κι αυτό που ήθελαν.
Βεβαία, για να εφαρμοστεί το σχέδιο θα πρέπει το Λονδίνο να συμφωνήσει, κάτι που πολιτικά είναι δύσκολο. Ήδη υπάρχουν θυελλώδεις αντιδράσεις από τους Brexitiers, σε Λονδίνο και Μπέλφαστ. Όμως, για να πει «όχι» θα πρέπει να έχει ένα εναλλακτικό σχέδιο που οι Βρυξέλλες θα είναι πρόθυμες να αποδεχτούν, κάτι που δεν φαίνεται. Το ιρλανδικό είναι δε, μόλις ένα από τα ζητήματα της λύσης-πακέτο μεταξύ Βρετανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, αν δεν υπάρξει συμφωνία σε αυτό, δεν θα υπάρξει ούτε συνολική συμφωνία για το Brexit. Κάτι για το οποίο «καίγεται» σαφώς το Λονδίνο.
