Τζο Μπάιντεν – Σι Τζινπίνγκ: Ραντεβού στη «σκιά» του πολέμου και της ύφεσης
Γράφει ο Σταύρος Μονεμβασιώτης*
Η ειρήνη και η ανάπτυξη θα βρεθούν στην ατζέντα της σημερινής συνάντησης του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν και του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ, οι οποίοι συναντώνται μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον στο οποίο κυριαρχούν η ύφεση και οι πολεμικές συγκρούσεις σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία.
«Οι δύο αρχηγοί θα έχουν ένα διάλογο σε βάθος για στρατηγικά ζητήματα, γενικά ζητήματα και ζητήματα που αφορούν στην κατεύθυνση των σχέσεων ανάμεσα στην Κίνα και τις ΗΠΑ», δήλωσε η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών. συμπληρώνοντας ότι το Πεκίνο αποφεύγει να ορίσει τις σχέσεις των δύο χωρών «με όρους ανταγωνισμού».
Στο παρασκήνιο της συνάντησης, ωστόσο, κυριαρχούν ο φόβος και το συμφέρον, ή αν προτιμάτε η… λογική! Ο φόβος (που εκπέμπεται και από τις δύο πλευρές) ότι η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου ανάμεσα σε Κίνα και ΗΠΑ, μέσα στο ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια κλιμάκωση που αν έπαιρνε διαστάσεις “τακτικού πολέμου” δύσκολα θα μπορούσε να σταματήσει.
Από την άλλη, λειτουργεί η λογική καθώς και οι δύο πλευρές υπολογίζουν τα “συν” και τα “πλην” σε τέσσερις μεγάλες “πληγές” που καλούνται να επουλώσουν. Συγκεκριμένα:
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δίνει “έξτρα μπόνους” στις Ηνωμένες Πολιτείες. Από τη μια πλευρά κατάφεραν να απομακρύνουν τη Ρωσία από την Ευρώπη και να ενισχύσουν στρατηγικά τη θέση τους στη Γηραιά Ήπειρο, από την άλλη κάλυψαν τις ανάγκες ενέργειας μεγάλων χωρών όπως η Γερμανία (μέσω του αμερικανικού LNG) ενισχύοντας το βαθμό ελέγχου που μπορούν να ασκούν πλέον στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει ο πόλεμος στην Ουκρανία όμως λειτουργεί και προς το εμπορικό όφελος της Κίνας, η οποία έχει αυξήσει τις εξαγωγές της στη Ρωσία σε ποσοστό πολύ υψηλότερο από ό,τι πριν την περίοδο του πολέμου, διεκδικώντας και ένα “κομμάτι” από το ρόλο που έπαιζε μέχρι πρόσφατα η Μόσχα στη διεθνή “σκακιέρα”.
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗ ΓΑΖΑ: Οι Αμερικανοί έχουν στείλει αεροπλανοφόρα κοντά στο Ισραήλ και έχουν ενεργοποιήσει τις βάσεις των συμμάχων τους στις γύρω χώρες (ανάμεσα του και την Ελλάδα), δείχνοντας στις γειτονικές χώρες του Ισραήλ που “φλερτάρουν” με τη Χαμάς, πως οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να δείξουν αν χρειαστεί “ποιος κάνει κουμάντο” δίπλα στα τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου. Ο πόλεμος στη Γάζα όμως έδωσε τη δυνατότητα στη διπλωματία της Κίνας να ενεργήσει, πλασάροντας τη χώρα ως de facto ηγέτη της περιοχής, σε αντίθεση με το Ισραήλ που είναι σύμμαχος των Αμερικανών οι οποίοι δεν αντιμετωπίζονται με φιλικά αισθήματα από τον Μουσουλμανικό κόσμο. Άλλωστε την Κίνα την γνωρίζουν οι χώρες αυτές και από το εμπόριο, αφού εξάγει περισσότερα προϊόντα σε αυτές, από ό,τι εξάγει -πλέον- στις ΗΠΑ.
Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΤΑΪΒΑΝ: Οι ΗΠΑ έχουν στείλει το μήνυμα ότι δεν θα αφήσουν αβοήθητη την Ταϊβάν σε μια πιθανή επίθεση της Κίνας, ενισχύοντας τις δυνάμεις της στην περιοχή. Άλλο, βέβαια είναι η θεωρία και άλλο η πράξη… καθώς στην ευρύτερη περιοχή η Κίνα έχει αναπτύξει χιλιάδες πυραύλους εδάφους αέρος και έχει σε ετοιμότητα 1000 πολεμικά αεροσκάφη τέταρτης και πέμπτης γενιάς, που της δίνουν ένα συντριπτικό πλεονέκτημα σε ισχύ πυρός, στο ενδεχόμενο ενός νέου σκηνικού πολέμου στην περιοχή του Βορειοδυτικού Ειρηνικού.
Ο ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ: Ο “τοίχος” που “ανέγειραν” οι ΗΠΑ στις εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας προς την διεισδυτική στο εμπόριο και την τεχνολογία Κίνα, δεν αποδείχθηκε ικανός να περιορίσει τα σχέδια κινεζικής κυβέρνησης. Οι κινεζικές εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης και υψηλής τεχνολογίας εξασφάλισαν γρήγορους επεξεργαστές από δική τους πηγή (Huawei) και απαραίτητα εξαρτήματα από αλλού, πετυχαίνοντας να “αποδράσουν” από το εμπορικό αδιέξοδο στο οποίο επιδίωκαν οι ΗΠΑ (κυρίως στα χρόνια του Ν.Τράμπ) να τις οδηγήσουν.
Με αυτά τα χαρτιά στο “τραπέζι” τα ερωτήματα που γεννιούνται είναι: Θα καταφέρουν οι δύο ηγέτες να σπάσουν τον “πάγο” και να δώσουν το σήμα εκκίνησης για μια νέα περίοδο Σινο-Αμερικανικών σχέσεων ή θα περιοριστούν στην περιφρούρηση των εθνικών τους συμφερόντων; Θα δούμε να καταγράφεται μια μετατόπιση του διπολισμού (από ΗΠΑ/Ρωσία σε ΗΠΑ/Κίνα) ή μια διεύρυνση της πολυπολικότητας (multipolarity) που αφήνει περιθώρια συμμετοχής και σε άλλους “παίκτες” όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση;
Ίσως το πρώτο βήμα γίνει με την υπογραφή συμφωνίας για τον περιορισμό της παραγωγής και διακίνησης φαιντανύλης… (Περισσότερα αύριο).
