Νέα χαράτσια στους αυτοαπασχολούμενους φέρνει η αύξηση του κατώτατου μισθού

την 14 Απριλίου, 2024 10:44

Εκατοντάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι θα κληθούν να καταβάλουν το 2025, για τα εισοδήματα του τρέχοντος έτους, φόρους αυξημένους κατά 6,4% έως και 37%, λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού του ιδιωτικού τομέα από τα 780 στα 830 ευρώ, η οποία ισχύει από τη Δευτέρα, 1η Απριλίου.

Ο λόγος είναι ότι, ο εκάστοτε κατώτατος μισθός λαμβάνεται, πλέον, υπόψη ως βάση υπολογισμού των ελαχίστων τεκμαρτών ποσών φορολογητέου εισοδήματος που οφείλουν να εμφανίζουν στην Εφορία για κάθε φορολογικό έτος οι φορολογούμενοι με ατομικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με το σύστημα των αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης που νομοθέτησε η κυβέρνηση από τις αρχές του τρέχοντος έτους, με τον ν.5073/2023.

Οι φορολογούμενοι που θα επιβαρυνθούν ξανά το 2025 με επιπλέον φόρους εισοδήματος θα είναι, κυρίως, εμποροβιοτέχνες, επιτηδευματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες, που ασκούν ατομικά τις δραστηριότητές τους για πάνω από 3 έτη και, συνήθως, δηλώνουν κάθε χρόνο εισοδήματα σημαντικά χαμηλότερα των 10-15.000 ευρώ. Οι φορολογούμενοι αυτοί, με το σύστημα των αντικειμενικών κριτηρίων του ν.5073/2023 θα υποχρεωθούν και το 2025 να εμφανίσουν τεκμαρτά ποσά φορολογητέων εισοδημάτων, όχι μόνο υψηλότερα των δηλούμενων-πραγματικών, αλλά και αυξημένα σε σύγκριση με τα τεκμαρτά ποσά εισοδημάτων που θα εμφανίσουν φέτος! Αιτία η αναπροσαρμογή του ύψους του κατώτατου μισθού, που αποφάσισε η κυβέρνηση.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το ν. 5073/2023:

1.Το ύψος του ελάχιστου τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος για κάθε αυτοαπασχολούμενο που έχει συμπληρώσει 6 έτη άσκησης του επαγγέλματός του και δεν έχει κανέναν υπάλληλο εργαζόμενο στην επιχείρησή του είναι ίσο με τον εκάστοτε ισχύοντα ετήσιο μικτό κατώτατο μισθό του ιδιωτικού τομέα.

Για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2023, για τα οποία οι φόροι θα εκκαθαριστούν και θα πρέπει να καταβληθούν φέτος, το ύψος του ελάχιστου τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος της παραπάνω περίπτωσης ανέρχεται σε 10.920 ευρώ (780 ευρώ x 14 μήνες καταβολής του μισθού μέσα στο έτος 2023). Το ποσό αυτό αποτελεί τη βάση υπολογισμού των ελαχίστων τεκμαρτών φορολογητέων εισοδημάτων του φορολογικού έτους 2023 και για τους υπόλοιπους αυτοαπασχολούμενους.

Για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2024, για τα οποία οι φόροι θα εκκαθαριστούν και θα πρέπει να καταβληθούν το 2025, το ύψος του ελαχίστου τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος της παραπάνω περίπτωσης θα αυξηθεί στα 11.620 ευρώ (830 ευρώ x 14 μήνες καταβολής του μισθού μέσα στο έτος 2024). Το ποσό αυτό θα αποτελέσει τη βάση υπολογισμού των ελαχίστων τεκμαρτών φορολογητέων εισοδημάτων του φορολογικού έτους 2024 και για τους υπόλοιπους αυτοαπασχολούμενους.

Για όσους φορολογούμενους με ατομικές επιχειρήσεις ασκούν το επάγγελμα για λιγότερα από 4 έτη, είναι δηλαδή νέοι επιχειρηματίες ή επαγγελματίες, δεν ισχύει κανένα ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος. Με πιο απλά λόγια, στα τρία πρώτα έτη λειτουργίας κάθε επιχείρησης ή γραφείου το σύστημα των αντικειμενικών κριτηρίων δεν εφαρμόζεται.
Στο 4ο έτος λειτουργίας ισχύει ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος μειωμένο κατά 67%, σε σύγκριση με το ποσό του ελαχίστου φορολογητέου εισοδήματος που αντιστοιχεί σε ατομική επιχείρηση με 6 έτη λειτουργίας χωρίς εργαζόμενο. Συνεπώς:

Για κάθε ατομική επιχείρηση που συμπλήρωσε 4 έτη λειτουργίας μέσα στο 2023, θα ληφθεί υπόψη το ποσό των 10.920 ευρώ μειωμένο κατά 67%, δηλαδή θα ληφθεί υπόψη ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα ύψους 3.640 ευρώ.
για κάθε ατομική επιχείρηση που συμπλήρωσε ή θα συμπληρώσει 4 έτη λειτουργίας μέσα στο 2024, θα ληφθεί υπόψη το ποσό των 11.620 ευρώ μειωμένο κατά 67%, δηλαδή θα ληφθεί υπόψη ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα ύψους 3.873 ευρώ.

Στο 5ο έτος λειτουργίας ισχύει ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος μειωμένο κατά 33%, σε σύγκριση με το ποσό του ελαχίστου φορολογητέου εισοδήματος που αντιστοιχεί σε ατομική επιχείρηση με 6 έτη λειτουργίας χωρίς εργαζόμενο. Συνεπώς:

Για κάθε ατομική επιχείρηση που συμπλήρωσε 5 έτη λειτουργίας μέσα στο 2023, θα ληφθεί υπόψη το ποσό των 10.920 ευρώ μειωμένο κατά 33%, δηλαδή θα ληφθεί υπόψη ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα ύψους 7.280 ευρώ.
Για κάθε ατομική επιχείρηση που συμπλήρωσε ή θα συμπληρώσει 5 έτη λειτουργίας μέσα στο 2024, θα ληφθεί υπόψη το ποσό των 11.620 ευρώ μειωμένο κατά 33%, δηλαδή θα ληφθεί υπόψη ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα ύψους 7.747 ευρώ.

Για κάθε αυτοαπασχολούμενο φορολογούμενο που λειτουργεί την ατομική του επιχείρηση περισσότερα από 6 έτη, το ελάχιστο τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα που αντιστοιχεί σε επιχείρηση με 6 έτη λειτουργίας χωρίς κανέναν εργαζόμενο προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε επιπλέον τριετία λειτουργίας. Ειδικότερα:

Για 7 έως 9 έτη λειτουργίας ισχύει προσαύξηση 10%, οπότε το ποσό αυτό διαμορφώνεται στα 12.012 ευρώ για το φορολογικό έτος 2023 και αυξάνεται περαιτέρω στα 12.782 ευρώ για το φορολογικό έτος 2024.
Για 10 έως 12 έτη λειτουργίας ισχύει προσαύξηση 20%, οπότε το ποσό αυτό διαμορφώνεται στα 13.104 ευρώ για το φορολογικό έτος 2023 και αυξάνεται περαιτέρω στα 13.944 ευρώ για το φορολογικό έτος 2024.
Για περισσότερα από 12 έτη λειτουργίας, η προσαύξηση φθάνει το 30%, οπότε το ποσό αυτό διαμορφώνεται στα 14.196 ευρώ για το φορολογικό έτος 2023 και αυξάνεται στα 15.106 για το φορολογικό έτος 2024.

Προσαυξήσεις για όσους απασχολούν προσωπικό

Σε περίπτωση που ο αυτοαπασχολούμενος έχει και υπαλλήλους:
Το εκάστοτε ισχύον ποσό ελαχίστου ετησίου φορολογητέου εισοδήματος, όπως έχει προσδιοριστεί με βάση τα παραπάνω δεδομένα, συγκρίνεται με το ποσό του ανώτερου ετήσιου μισθού που καταβάλλεται στο προσωπικό. Το ποσό σύγκρισης δεν μπορεί να είναι υψηλότερο των 30.000 ευρώ. Όποιο από τα δύο συγκρινόμενα ποσά είναι μεγαλύτερο, αυτό θα λαμβάνεται υπόψη για τον περαιτέρω αντικειμενικό προσδιορισμό του τελικού ελάχιστου φορολογητέου εισοδήματος.
Το ελάχιστο ετήσιο φορολογητέο εισόδημα, όπως αυτό διαμορφώνεται με βάση τη σύγκριση της προηγούμενης παραγράφου, προσαυξάνεται περαιτέρω με δύο τρόπους, σωρευτικά:

Κατά το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού (στο οποίο περιλαμβάνονται μισθοί, εργοδοτικές εισφορές, παροχές σε είδος) της επιχείρησης, με ανώτατο όριο προσαύξησης τις 15.000 ευρώ.
Κατά το 5% της τυχόν επιπλέον διαφοράς του ετήσιου κύκλου εργασιών της επιχείρησης από τον μέσο όρο ετήσιου κύκλου εργασιών όλων των επιχειρήσεων που ασκούν την ίδια δραστηριότητα βάσει Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ). Η προσαύξηση της περίπτωσης αυτής δεν υπολογίζεται όταν ο μέσος όρος του ετήσιου κύκλου εργασιών του αντίστοιχου ΚΑΔ δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ ή όταν το πλήθος των επιτηδευματιών που υπάγονται στον συγκεκριμένο ΚΑΔ δεν υπερβαίνει τους 30.

Εφόσον το δηλούμενο εισόδημα του αυτοαπασχολούμενου είναι μεγαλύτερο από το ελάχιστο ετήσιο φορολογητέο εισόδημα, ως τελικό φορολογητέο εισόδημα λαμβάνεται υπόψη το δηλούμενο. Εφόσον το δηλούμενο εισόδημα είναι μικρότερο του ελαχίστου ετησίου φορολογητέου εισοδήματος, ως τελικό φορολογητέο εισόδημα λαμβάνεται υπόψη το δεύτερο.

Ουσιαστικά, από τα παραπάνω προκύπτει ότι, λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού από τα 780 στα 830 ευρώ, αυξάνονται για το 2024 όλα τα ελάχιστα ποσά τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος για όλες τις ατομικές επιχειρήσεις που λειτουργούν πάνω από τρία έτη.

Ως εκ τούτου, όσοι αυτοαπασχολούμενοι θα δηλώσουν τόσο φέτος (για το 2023) όσο και του χρόνου (για το 2024) εισοδήματα χαμηλότερα των τεκμαρτών που προκύπτουν με βάση τον ν.5073/2023 θα αναγκαστούν να καταβάλλουν, όχι μόνο φέτος αλλά και το 2025, αυξημένους φόρους εισοδήματος. Επιπλέον, όσοι από τους φορολογούμενους αυτούς λειτουργούν τις επιχειρήσεις τους πάνω από 6 έτη και τύχει φέτος να αλλάξουν τριετία ετών λειτουργίας θα υποχρεωθούν το 2025 (για το 2024) να εμφανίζουν ακόμη πιο αυξημένα ποσά τεκμαρτών φορολογητέων εισοδημάτων και να πληρώσουν ακόμη μεγαλύτερα ποσά φόρων εισοδήματος, καθώς θα αυξηθεί όχι μόνο η βάση υπολογισμού (ο ετήσιος κατώτατος μισθός) αλλά και το ποσοστό προσαύξησης λόγω ετών λειτουργίας.

Με βάση τους αναλυτικούς πίνακες παραδειγμάτων που παρουσιάζουμε, προκύπτει ότι, εξαιτίας της αύξησης του κατώτατου μισθού από τα 780 στα 830 ευρώ το μήνα και της εφαρμογής των παραπάνω διατάξεων του ν.5073/2023 για τα αντικειμενικά κριτήρια φορολόγησης, οι αυξήσεις στους φόρους εισοδήματος των αυτοαπασχολουμένων μπορεί να φθάσουν το 2025 (δηλαδή για το φορολογικό έτος 2024) έως και το 37%.