Ο φόρος τρώει… τα έσοδα

Το έχουμε επισημάνει αρκετές φορές από τούτη τη φιλόξενη σελίδα. Επιτρέψτε μας να το επισημάνουμε για μία ακόμη…

Γράφει ο Αποστόλης Αλωνιάτης

Η οικονομική και φορολογική πολιτική, που ακολουθείται, 6 χρόνια τώρα, είναι η λάθος συνταγή, καθώς στηρίζεται μόνο σε εισπρακτικού χαρακτήρα μέτρα, που περιορίζουν την κατανάλωση με συνέπεια την είσπραξη λιγότερων φόρων και τη μη επίτευξη των στόχων, ακολουθώντας ένα φαύλο κύκλο. Έτσι πάμε πάλι από την αρχή στην επιβολή νέων φόρων.

Αναφερόμαστε, βεβαίως, στην αύξηση των έμμεσων και άμεσων φόρων και, ειδικά, στις αυξήσεις στα καύσιμα και στους άλλους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης (ΕΦΚ)

Στο πανεπιστήμιο μαθαίναμε ότι ο «φόρος τρώει τον φόρο». Τα τελευταία 6 χρόνια η ρήση αυτή των καθηγητών μας, επιβεβαιώνεται σχεδόν σε κάθε μέτρο που επιβάλλεται με τα μνημόνια.

Ποια είναι τα αποτελέσματα από τις συνεχόμενες αυξήσεις των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης;

Υπέρογκη αύξηση

Το πρώτο και, πλέον, τρανταχτό με την υπέρογκη αύξηση των (ΕΦΚ), είναι ότι έφεραν στο κράτος λιγότερα χρήματα, όχι μόνο από αυτά που προϋπολόγιζαν να πάρουν, αλλά και από αυτά που είχαν εισπράξει πριν την τελευταία αύξηση.

Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στην «εξίσωση» του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης, όπου την πρώτη φορά εφαρμογής του, το κράτος έβαλε στα ταμεία του 40 εκατομμύρια λιγότερα χρήματα και αυτό αποτελούσε σημαία της τωρινής κυβέρνησης. Εκτός, όμως, από τη μείωση στα έσοδα είχαμε αύξηση του λαθρεμπορίου, παρά του ότι βάλαμε και σύστημα «εισροών-εκροών» στα βενζινάδικα.

Η τιμή της βενζίνης

Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τιμή της βενζίνης σήμερα. Τον τελευταίο καιρό παρατηρούμε ότι με την πτώση της τιμής της βενζίνης διεθνώς έχει αυξηθεί η κατανάλωση, κάτι που το επιβεβαιώνουν και οι πρατηριούχοι.

Με τη μέση πανελλαδική τιμή στα 1,339 ευρώ, η εφορία αντλεί μέσω του ειδικού φόρου κατανάλωσης αλλά και του ΦΠΑ τα 0,9291 ευρώ δηλαδή το 69,39% της τιμής. Αυτή η τιμή, είχε διαμορφωθεί στις 05.02.2016 και αναφέρεται στο τελευταίο επίσημο δελτίο της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή.

Άρα, αν ο ΕΦΚ είχε μειωθεί νωρίτερα, το κράτος σίγουρα θα είχε εισπράξει περισσότερους φόρους από την αύξηση της κατανάλωσης.

Όπως χαρακτηριστικά μας ανέφερε ιδιοκτήτης βενζινάδικου «και δωρεάν να μας έδιναν το πετρέλαιο οι Άραβες εμείς θα το πληρώναμε 1 ευρώ».

Καπνός ο… καπνός

Ένα ακόμη παράδειγμα, της λανθασμένης ακολουθούμενης πολιτικής, αποτελούν και τα καπνοβιομηχανικά προϊόντα. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα, η αύξηση στη φορολογία των καπνικών προϊόντων, για το 2014, είχε σαν αποτέλεσμα αντί να αυξηθούν τα έσοδα σε σχέση με το 2013 (είχαν προϋπολογίσει 50 εκατ. ευρώ) μειώθηκαν κατά 100 εκατ. ευρώ.

Πέρα όμως από τη μείωση των εσόδων, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν, το λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων από 3% που υπολογίζονταν το 2009, μετά από τις 7 αυξήσεις στον ΕΦΚ, υπολογίζεται ότι έχει αυξηθεί στο 22%.

Μία ακόμη απώλεια, που επισημαίνεται, είναι το κλείσιμο του 50% περίπου των σημείων πώλησης των καπνικών προϊόντων, με αποτέλεσμα χιλιάδες μικροί επιτηδευματίες και εργαζόμενοι να βρεθούν στο δρόμο αυξάνοντας, επιπλέον, την ανεργία.

Διφορούμενα αποτελέσματα

Μεγάλη στέρηση υπάρχει και στα έσοδα από το ΦΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει δημοσιοποιήσει η Επιτροπή της Βουλής για την παρακολούθηση του κρατικού προϋπολογισμού, στην πρώτη μετρήσιμη περίοδο μετά την εφαρμογή των μέτρων για το ΦΠΑ που επέβαλε το τρίτο μνημόνιο, υπήρχε μείωση κατά 2% των εσόδων από το ΦΠΑ.

Μετά την πλήρη εφαρμογή των μέτρων, δηλαδή την αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία, την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος σε έξι νησιά του Αιγαίου (Ρόδο, Σαντορίνη, Μύκονο, Νάξο, Πάρο και Σκιάθο), τα έσοδα από το ΦΠΑ αντί να αυξάνονται μειώνονται.

Είναι, λοιπόν, μαθηματικά βέβαιο, ότι η πρόταση για αύξηση κατά μία μονάδα του υψηλού συντελεστή (από 23% σε 24%) και δεν θα φέρει τα αναμενόμενα έσοδα και θα δημιουργήσει, για μία ακόμη φορά, προβλήματα στην αγορά, καθώς θα φέρει αλυσιδωτές αυξήσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες κατά 4,35% και αυτό σε συνδυασμό με την μείωση τις αγοραστικής αξίας των πολιτών, θα αποτελέσει νέο crash test με την κοινωνία αυξάνοντας την παραβατικότητα και τη συνδιαλλαγή.

Οι πολυεθνικές

Λένε ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν φοροδιαφεύγουν, γιατί δεν τους συμφέρει και έχουν να λογοδοτήσουν στους μετόχους τους. Είναι, όμως, γνωστό σε όλους ότι οι μεγάλες εταιρίες, οι τράπεζες και οι μεγάλοι όμιλοι, έχουν βρει τους τρόπους να «φοροδιαφεύγουν» νόμιμα.

Συνήθης πρακτική είναι οι μεγάλες εταιρίες να μεταφέρουν την έδρα τους σε φορολογικούς παραδείσους, όπως έγινε πρόσφατα με εταιρίες της χώρας μας που μετέφεραν την έδρα τους στο Λουξεμβούργο.

Πως γίνεται αυτό; Μέσα από τις «ενδοομιλικές συναλλαγές» (transfer pricing), κατορθώνουν να μετακινούν τις υποχρεώσεις σε ΦΠΑ και φόρους και να διαχέουν τα κέρδη τους από τις κερδοφόρες επιχειρήσεις σε λιγότερο κερδοφόρες με αποτέλεσμα να πληρώνουν λιγότερους φόρους.

Με τη λήψη τιμολογίων από εταιρίες, ιδίων μετοχικών συμφερόντων για διαφήμιση ή δικαιώματα (royalties), μειώνουν τα φορολογητέα κέρδη στη χώρα μας και τα μεταφέρουν σε χώρες με χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή.

Εξαιτίας του διασυνοριακού τους χαρακτήρα οι πολυεθνικοί όμιλοι μπορούν να πραγματοποιούν συναλλαγές σε πολλές χώρες με διαφορετικά φορολογικά συστήματα και διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές φορολόγησης, μετατοπίζοντας τα φορολογητέα κέρδη τους σε χώρες με χαμηλότερη φορολόγηση μέσω της τιμολόγησης των ενδοομιλικών συναλλαγών τους επιτυγχάνοντας μείωση της συνολικής φορολογικής τους επιβάρυνσης.

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Finance & Markets Voice