Οι λέξεις ως αδίκημα
Οι γλωσσολόγοι λένε ότι το λεξιλόγιό μας αντικατοπτρίζει ευθέως την νοητική μας ικανότητα. Ουσιαστικά αποκαλύπτει τα όρια αυτής.
Εκεί στόχευε ο φωτισμένος δάσκαλος της εφηβικής μας ηλικίας όταν μας προέτρεπε να διαβάζουμε καθημερινά εφημερίδες. Στη διεύρυνση του λεξιλογίου και την επέκταση των νοητικών μας ορίων. Είτε ακολουθήσαμε τη συμβουλή του είτε όχι, το σίγουρο είναι πως δεν υπάρχει τίποτα πιο αποκαλυπτικό για την ιδεολογία, τις στάσεις και τις αντιλήψεις μας από τις λέξεις που χρησιμοποιούμε.
Και τώρα διαβάστε τον παρακάτω τίτλο:
Η Φωτίου βγάζει τους Ρομά από τους καταυλισμούς και τους μεταφέρει σε οικισμούς στις πόλεις!
Οι κυνικοί μπορεί να υποστηρίξουν ότι και ο ρατσισμός ίσως να είναι για ορισμένους η επέκταση των νοητικών τους ορίων. (Βέβαια, ακόμα και ως κυνικοί δεν γίνεται να μην μας τρομάζει μια τέτοια άποψη: πόσο… στενά ήταν τα όρια πριν επεκταθούν στον ρατσισμό;)
Κάποιοι άλλοι θα πουν είναι μόνο ο τίτλος. Να δούμε και το κυρίως άρθρο. Έχουν δίκιο, καθώς το κυρίως άρθρο είναι εντελώς διαφορετικό του τίτλου: περιγράφει το πρόγραμμα μετεγκατάστασης που ανακοίνωσε η υφυπουργός και δίνει τις πληροφορίες χωρίς κρίσεις και σχόλια. Η ένσταση βέβαια είναι πόσοι θα διαβάσουν το κυρίως άρθρο μετά από έναν τέτοιο τίτλο;
Ακόμα και εκείνοι που ενδεχομένως να συμφωνούσαν με το πρόγραμμα όπως περιγράφεται στο κυρίως άρθρο, το πιθανότερο είναι πως δεν θα το διαβάσουν, αφού ο τίτλος τους προσφέρει έτοιμη την άποψη: Η διάλυση των καταυλισμών και η μεταφορά των Ρομά σε οικισμούς απειλεί τις πόλεις μας και για αυτό φταίει η Φωτίου. Γιατί να διαβάσουν παρακάτω;
«Όποιος με πρόθεση, δημόσια, προφορικά ή δια του τύπου, μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο ή τρόπο, υποκινεί, προκαλεί, διεγείρει ή προτρέπει σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βία κατά προσώπου ή ομάδας προσώπων, που προσδιορίζονται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, τις γενεαλογικές καταβολές, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, το σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου ή την αναπηρία, κατά τρόπο που εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη ή ενέχει απειλή για τη ζωή, την ελευθερία ή τη σωματική ακεραιότητα των ως άνω προσώπων, τιμωρείται με φυλάκιση τριών (3) μηνών έως τριών (3) ετών και με χρηματική ποινή πέντε έως είκοσι χιλιάδων (5.000 – 20.000) ευρώ.»
Είναι το άρθρο 1 του ΝΟΜΟΥ 4285 /ΦΕΚ Α 191/10.09.2014 (Τροποποίηση του ν. 927/1979) για… κάτι που λέγεται «δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους», ενώ το άρθρο 5 του ίδιου νόμου διευκρινίζει ότι «Οι πράξεις που περιγράφονται στον παρόντα νόμο, καθώς και τα εγκλήματα που τελούνται συνεπεία αυτών, διώκονται αυτεπαγγέλτως».
