Πιέσεις για τα προαπαιτούμενα, διαφωνίες για το μεταμνημονιακό αναπτυξιακό σχέδιο

Συστάσεις προς την Ελληνική κυβέρνηση να επισπεύσει την υλοποίηση των 88 προαπαιτούμενων δράσεων για την ολοκλήρωση της 4ης αξιολόγησης της πορείας εφαρμογής του 3ου προγράμματος οικονομικής πολιτικής και να προχωρήσει σε βελτιώσεις και περαιτέρω επεξεργασία του προσχεδίου «Αναπτυξιακής Στρατηγικής για το Μέλλον της Ελλάδας», το οποίο υπέβαλε στους τεχνικούς εμπειρογνώμονες των δανειστών, απηύθυνε χθες το Euro Working Group.

Οσον αφορά στο κομβικό θέμα του χρέους, στη χθεσινή συνεδρίαση του ευρωπαϊκού οργάνου επιβεβαιώθηκε ότι οι διαβουλεύσεις σε τεχνικό επίπεδο έχουν ουσιαστικά εξαντλήσει τα περιθώρια προόδου που υπήρχαν και θα πρέπει πλέον να ληφθούν αποφάσεις σε πολιτικό επίπεδο στο επικείμενο Eurogroup της 27ης Απριλίου στη Σόφια.

Στη χθεσινή συνεδρίαση του Euro Working Group στις Βρυξέλλες, όπου τη χώρα μας εκπροσώπησε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, παρών ήταν και ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Πολ Τόμσεν. Τα όσα διεμήφθησαν για τα τρία μείζονα θέματα που αφορούν στη χώρα μας είχαν, αναλυτικά, ως εξής:

1) Πορεία 4ης αξιολόγησης: Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης επιχείρησε να καθησυχάσει τους εκπροσώπους των υπουργών Οικονομικων της “ευρωζώνης” ότι οι εκκρεμότητες με τα 75 από τα 88 προαπαιτούμενα είναι «τεχνικής φύσεως» και η κυβέρνηση έχει την πολιτική βούληση να τις επιλύσει – επικαλούμενος μάλιστα και το γεγονός ότι, μόλις μια μέρα πριν, το υπουργείο Οικονομικών κατέθεσε ολόκληρο νέο νομοσχέδιο. Οι τεχνοκράτες των δανειστών ξεκαθάρισαν από την πλευρά τους πως η Ελληνική κυβέρνηση πρέπει να καλύψει το χαμένο έδαφος αναφορικά με τα προαπαιτούμενα της 4ης αξιολόγησης και τόνισαν πως μόνο μέτρα που δεν μπορούν να εφαρμοστούν για τεχνικούς λόγους μέχρι τον Αύγουστο (και όχι λόγω έλλειψης πολιτικής βούλησης) θα μετατεθούν για το πρόγραμμα μεταμνημονιακής εποπτείας. Ο Έλληνας αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών έλαβε πάντως το μήνυμα ότι η κυβέρνηση πρέπει να επιταχύνει τους ρυθμούς υλοποίησης των προαπαιτουμένων, γιατί αν δεν επιτευχθεί «τεχνική συμφωνία» με τους Θεσμούς ως τον Μάιο, κινδυνεύει ίσως να χαθεί και το Eurogroup της 21ης Ιουνίου, οπότε η τελευταία ευκαιρία για να ολοκληρωθεί η 4η αξιολόγηση θα είναι η 12η Ιουλίου, καθώς μετά μπαίνει ο Αύγουστος και δεν θα μπορούν πλέον ως τον Σεπτέμβριο να συνεδριάσουν ξανά τα ευρωπαϊκά όργανα (το 3ο πρόγραμμα λήγει στις 21 Αυγούστου). Το ίδιο μήνυμα έστειλε όμως και ο πρωθυπουργός το Πάσχα στους υπουργούς του, για να κατανοήσουν πως δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο ή «αντάρτικο».

2) «Αναπτυξιακό Σχέδιο» (Growth Strategy for the future of Greece): Το 75σέλιδο προσχέδιο του λεγόμενου «οδικού μεταμνημονιακού χάρτη» για την ανάπτυξη, το οποίο υπέβαλε η Ελληνική πλευρά αντιμετωπίστηκε με επιφυλάξεις, καθώς χαρακτηρίστηκε από τους εκπροσώπους των δανειστών αρκετά γενικόλογο και θεωρητικό. Δυσαρέσκεια προκάλεσε, εξάλλου, η πρόβλεψη του προσχεδίου για αύξηση του κατώτατου μισθού, η οποία, κατά τους εκπροσώπους των δανειστών θα πρέπει να γίνει μόνο εάν προηγηθεί αύξηση της παραγωγικότητας. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης ενημέρωσε τους εκπροσώπους των υπολοίπων κυβερνήσεων των χωρών-μελών της “ευρωζώνης” και τους εκπροσώπους των δανειστών ότι το προτεινόμενο Ελληνικό σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης δεν έχει οριστικοποιηθεί, καθώς υπόκειται σε αλλαγές και τελεί υπό διαμόρφωση. Σύμφωνα με πληροφορίες, «ακόμα ανταλλάσσονται απόψεις» (και σελίδες ολόκληρες) με τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς – και ειδικά με την Κομισιόν. Το «ράβε-ξήλωνε» πρέπει όμως να έχει τελειώσει εντός των προσεχών ημερών, ώστε το τελικό κείμενο του σχεδίου να παρουσιαστεί επισήμως στο Eurogroup της 27ης Απριλίου στη Σόφια. Ο υπουργός Οικονομικών Ε. Τσακαλώτος λαμβάνει σήμερα την σκυτάλη να πείσει εκείνος τον νέο υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας ότι προς το συμφέρον όλων είναι να λήξει «αναίμακτα» και στα γρήγορα το όλο θέμα, και ειδικά για τους δανειστές που δεν θέλουν να ακούσουν ποτέ ξανά για «μνημόνια» στην Ελλάδα. Άγνωστο παραμένει, πάντως, ακόμα αν τελικώς το κείμενο αυτό θα λάβει ποτέ ισχύ δέσμευσης με μορφή νομοθέτησης ή θα αποτελέσει απλώς ευχολόγιο που μπορεί να αλλάζει από οποιονδήποτε μελλοντικό υπουργό οποιασδήποτε κυβέρνησης ή και υπό την πίεση των δανειστών για τα επόμενα μέτρα ελάφρυνσης.

3) Ελάφρυνση Ελληνικού χρέους υπό όρους (conditionality): Σύμφωνα με πληροφορίες, τόσο ο κ. Τόμσεν όσο και οι εκπρόσωποι της Γαλλίας και των χωρών του Νότου τάχθηκαν υπέρ μιας όσο το δυνατόν πιο αυτόματης διαδικασίας ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, ώστε ο ορίζοντας να είναι καθαρός για τις αγορές. Ωστόσο, κατά τις ίδιες πληροφορίες, η Γερμανία, δια του νέου εκπροσώπου της, Γιοργκ Κούκις, και οι “σκληρές” χώρες του Βορρά επέμειναν ότι η ελάφρυνση του χρέους θα πρέπει να γίνει σταδιακά, σε συνάρτηση με την πορεία υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων μετά το 3ο Μνημόνιο. Τις γερμανικές θέσεις θα επιχειρήσει να αμβλύνει σήμερα ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος κατά τη συνάντηση γνωριμίας που θα έχει το πρωί στο Βερολίνο με τον Γερμανό ομόλογό του, Ολαφ Σολτς.

Γενικότερα, το θέμα της ελάφρυνσης του Ελληνικού χρέους δίχασε χθες τους Ευρωπαίους εταίρους και δημιούργησε δύο στρατόπεδα: Από τη μία πλευρά βρέθηκε η Γαλλία, η οποία «λάνσαρε» τον δικό της μηχανισμό ελάφρυνσης του δανειακού βάρους με βάση την πορεία ανάπτυξης της Ελληνικής οικονομίας, ποντάροντας στην στήριξη του Γάλλου Επιτρόπου Μοσχοβισί και των υπερχρεωμένων κρατών-μελών του Νότου. Από την άλλη πλευρά η Γερμανία, ακολουθούμενη πιστά από Αυστρία, Ολλανδία, Φινλανδία και ορισμένες πρώην Ανατολικές χώρες φέρονται να υποστήριξαν ελάφρυνση χρέους μόνον με ανταλλάγματα, όρους και δεσμεύσεις.

Όπως όλα δείχνουν, οι αποφάσεις για το μείζον αυτό ζήτημα μετατίθενται πλέον σε επόμενη συνάντηση ή και σε ανώτερο, πολιτικό επίπεδο. Ευκαιρία για να επανεξεταστεί το ζήτημα και για να καθορίσει την στάση του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θεωρείται η Σύνοδος της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ, σε μία εβδομάδα στην Ουάσινγκτον (20-22 Απριλίου). Αν χαθεί το «ραντεβού» για τις αποφάσεις για το χρέος και τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό (μεταμνημονιακό) πρόγραμμα, επόμενος σταθμός θεωρείται το Eurogroup της 27ης Απριλίου στη Σόφια. Αν και τότε θα απομένουν ουσιαστικά μόλις 2 μήνες για να προλάβουν να καταλήξουν σε συμφωνία όλοι οι εμπλεκόμενοι και για όλα τα ανοικτά μέτωπα.