Πολυεθνικές: Πουλάνε ακριβότερα τα προϊόντα τους στους Έλληνες

Με τεχνάσματα και προσυνεννοημένες υπερτιμολογήσεις μεταξύ μητρικών και θυγατρικών εταιριών, ορισμένες πολυεθνικές καταφέρνουν να περνάνε κάτω από το «ραντάρ» των ελεγκτικών μηχανισμών της Ελλάδας και να «φουσκώνουν» τις τιμές στα προϊόντα που βάζουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ.

Αδύναμοι μπροστά στους άψογα οργανωμένους μηχανισμούς αισχροκέρδειας, οι Έλληνες καταναλωτές αναγκάζονται να αγοράζουν πανάκριβα τα ίδια προϊόντα που σε άλλες χώρες -με καλύτερους μισθούς- πωλούνται αισθητά πιο φθηνά. Η κυβέρνηση μετά το «Καλάθι του Νοικοκυριού» και το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, ξεκίνησε ένα νέο «κυνήγι» κατά της ακρίβειας με όπλο της τα πολύχρωμα… καρτελάκια και τις «μόνιμες μειώσεις» τιμών 5%.

Οι καταναλωτές υποδέχτηκαν με επιφύλαξη το νέο μέτρο, που καλεί -και δεν υποχρεώνει- τις εταιρίες να ρίξουν τις τιμές τους σε προϊόντα, τουλάχιστον σε ποσοστό 5% και να τις κρατήσουν «παγωμένες» για έξι μήνες. «Είναι σταγόνα στον ωκεανό μια μείωση λίγων λεπτών του ευρώ, σε προϊόντα που μέσα σε ενάμισι χρόνο ανατιμήθηκαν ακόμα και πάνω από 25%», δηλώνει στην One Voice η Δέσποινα, μητέρα δύο παιδιών. Παραδέχεται ωστόσο, ότι λόγω της κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει τα οικονομικά της οικογένειάς της «ψάχνω και τις προσφορές και τις εκπτώσεις, έστω και αν είναι δύο ή τρία λεπτά στη συσκευασία».

«Ορμάνε» στις προσφορές

Το ράφι με συγκεκριμένη μάρκα ψωμί για τοστ που πωλούνταν με μείωση 6% άδειαζε και γέμιζε συνέχεια σε σούπερ μάρκετ της δυτικής Αττικής. Η ψυχολογία του πιο φθηνού -έστω και αν η μείωση είναι αμελητέα- δημιουργεί στον καταναλωτή την ψευδαίσθηση ότι, έχει κάνει μια έξυπνη αγορά, εξοικονομώντας χρήματα για την οικογένεια του. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, το μόνο που πετυχαίνει είναι να «χρηματοδοτεί» τις τακτικές μάρκετινγκ των σούπερ μάρκετ και των προμηθευτών τους.

Η κυβέρνηση πανηγυρίζει που τα προϊόντα που μπήκαν στο πρόγραμμα της «μειωμένης τιμής» ξεπέρασαν τα 500 που ήταν ο αρχικός στόχος, βάζοντας νέο στόχο για τα 1.000, ενώ οι καταναλωτές εξακολουθούν να λύνουν καθημερινά το «σταυρόλεξο» της επιβίωσης.

Ψίχουλα οι μειώσεις

Ζητήσαμε από τη Βασιλική, μια 35χρονη ιδιωτική υπάλληλο, να ψωνίσει από τα προϊόντα με μειωμένη τιμή, κάνοντας ένα πραγματικό «crash test» τιμών. Το αποτέλεσμα δεν μας εξέπληξε: «Επέλεξα μόνο προϊόντα με μείωση 5% γιατί δεν βρήκα μεγαλύτερες μειώσεις στο σούπερ μάρκετ που ψωνίζω. Πλήρωσα 38,29 ευρώ, διαφορά μεγάλη δεν είδα, περίπου τα ίδια πλήρωσα, άντε να είναι δύο ευρώ λιγότερα στο σύνολο».

Η Βασιλική αγόρασε 1 λίτρο γάλα, ψωμί του τόστ, τυρί γκούντα και γαλοπούλα σε συκευασία, αλεύρι, γιαούρτι, βρεφική τροφή, ρύζι, μέλι, βούτυρο και μπισκότα βρώμης, πληρώνοντας 38,29 ευρώ. Πριν την εφαρμογή του μέτρου της «μόνιμης μείωσης» θα πλήρωνε 40,44 ευρώ, εξοικονόμησε με άλλα λόγια 2,15 ευρώ. Αν υποθέσουμε ότι θα αγοράζει κάθε εβδομάδα τα ίδια προϊόντα για τους έξι μήνες που θα ισχύσουν οι συγκεκριμένες χαμηλές τιμές, τότε το όφελος που θα έχει θα φτάσει τα 51,60 ευρώ, ενώ σε βάθος ενός έτους το κέρδος της θα ήταν κάτι παραπάνω από 103 ευρώ, χωρίς πραγματικό αντίκρισμα στην τσέπη της.

«CRASH TEST» ΤΙΜΩΝ

11 προϊόντα

Κανονική τιμή: 40,44€

Μειωμένη τιμή: 38,29€

Όφελος: 2,15€

H μέση μείωση τιμών που έσπευσαν να ανακοινώσουν οι βιομηχανίες κυμαίνεται μεταξύ 5 με 10%. Στην πρώτη επίσημη καταγραφή του υπουργείου Ανάπτυξης, εξαίρεση (με μεγαλύτερη μόνιμη μείωση)αποτέλεσαν: Ο κατεψυγμένος μπακαλιάρος με μείωση 31%, το αλεύρι ολικής άλεσης συγκεκριμένης εταιρείας κατά 23%, μια συσκευασία με κατεψυγμένες γαρίδες με μείωση 21%, ενώ μείωση 20% δηλώθηκε σε ένα αλεύρι για όλες τις χρήσεις και σε δύο προϊόντα καθαρισμού της ίδιας εταιρίας.

ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΜΟΝΙΜΕΣ ΜΕΙΩΣΕΙΣ

Κατεψυγμένος μπακαλιάρος (Pollok): -31%

Αλεύρι ολικής άλεσης: -23%

Κατεψυγμένες γαρίδες: -21%

Αλεύρι για όλες τις χρήσεις και 2 προϊόντα καθαρισμού: -20%

Οι μειώσεις δεν αφορούν σε κατηγορίες, αλλά μεμονωμένα προϊόντα συγκεκριμένων εταιριών

 

Τα κόλπα των πολυεθνικών

Θέλοντας να βάλει ένα «φρένο» στη δίψα για υπερκέρδη των εταιριών, χωρίς να «σκοντάφτει» πάνω στους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού που προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, η ελληνική κυβέρνηση έβαλε «πλαφόν» στο περιθώριο κέρδους, απαγορεύοντας την πώληση βασικών προϊόντων διατροφής με περιθώριο κέρδους μεγαλύτερο από αυτό που είχαν το Νοέμβριο του 2021. Οι πολυεθνικές, ωστόσο, βρήκαν το κόλπο που ξεγελάει τους ελεγκτές και «φορτώνει» στους φτωχοποιημένους Έλληνες καταναλωτές, τιμές με «καπέλο».

Το πιο συνηθισμένο κόλπο είναι και το πιο απλό! Η πολυεθνική πουλάει στην ελληνική θυγατρική της με μεγάλη υπερτιμολόγηση, άρα η αρχική τιμή προμηθευτή είναι υψηλή. Η θυγατρική με τη σειρά της βάζει στην πλασματικά αυξημένη τιμή το (ίδιο) περιθώριο κέρδος που είχε και το 2021, με αποτέλεσμα να είναι νόμιμη, να ξεγελάει τους ελεγκτές και να κοροϊδεύει τους Έλληνες καταναλωτές που ψωνίζουν πανάκριβα.

Η «Οδύσσεια» ενός ζευγαριού με παιδί στην Ελλάδα!

Η One Voice έκανε ένα «crash test», προσπαθώντας να έρθει στη θέση ενός νέου ζευγαριού με μικρό παιδί, που ζει στην Ελλάδα. Επιλέξαμε προϊόντα διατροφής και περιποίησης και τα συγκρίναμε με τα αντίστοιχα προϊόντα που οι ίδιες πολυεθνικές προωθούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό, αλλά ταυτόχρονα και… απογοητευτικό, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά πόσο δύσκολο είναι να ανταποκριθεί ένα νέο ζευγάρι στις απαιτήσεις ενός παιδιού, καθώς όλα τα προϊόντα που μπήκαν στο καλάθι μας, ήταν πανάκριβα σε σχέση με άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Κύπρος, η Γερμανία και το Βέλγιο.

ΠΑΝΕΣ: Μεταξύ των χωρών αυτών, στην Ελλάδα συναντάμε την υψηλότερη τιμή στις ίδιες επώνυμες πάνες για παράδειγμα στην Ελλάδα είχαν 30,43€ ενώ στο Βέλγιο: 19,92€.

Ελλάδα: 30,49€

Βέλγιο: 19,92€

ΜΩΡΟΜΑΝΤΗΛΑ: Στην Ελλάδα μία συσκευασία με τρία πακέτα μωρομάντηλα κοστίζουν 8,56€, ενώ στην Κύπρο η ίδια μάρκα μωρομάντηλα πωλείται 4,49€.

Ελλάδα: 8,56€

Κύπρος: 4,49€

Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι, που θέλοντας να πετύχουν μια καλύτερη τιμή, ψάχνουν στο διαδίκτυο και παραγγέλνουν πάνες ή βρεφικό γάλα όπου το βρουν φθηνότερα… Η ανάγκη να εξασφαλίσουν φαγητό στο παιδί τους, «κάμπτει» τις επιφυλάξεις τους για την ποιότητα, ή τη σωστή συντήρηση των προϊόντων που παραγγέλνουν.

Μεγάλες είναι όμως οι αποκλίσεις των τιμών και με την Ιταλία.

ΠΑΙΔΙΚΟ ΣΑΜΠΟΥΑΝ: Επώνυμο βρεφικό σαμπουάν των 500ml που στην Ελλάδα κοστίζει 4,93€ στην Ιταλία πωλείται 4,49€.

Ελλάδα: 4,93€

Ιταλία: 4,49€

ΠΑΙΔΙΚΟ ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΟ: Το αφρόλουτρο για μωρά που στη χώρα μας κοστίζει 4,83€, στην Ιταλία, η ίδια συσκευασία με την ίδια ποσότητα κοστίζει 4,19€. Οι Ιταλοί γονείς, μάλιστα, προσπαθούν να επωφεληθούν αγοράζοντας από τις «μεγάλες εκπτώσεις» που κάνουν τα σούπερ μάρκετ κάθε περίπου δέκα ημέρες, που στο σύνολο του λογαριασμού εξασφαλίζουν ένα όφελος περίπου 20%.

Ελλάδα: 4,83€

Ιταλία: 4,19€

ΒΡΕΦΙΚΗ ΚΡΕΜΑ: Τα συμπεράσματα δεν είναι καλύτερα, ούτε από τη σύγκριση ανάμεσα σε Ελλάδα και Γερμανία. Μία επώνυμη βρεφική κρέμα των 300 γραμμαρίων, για παράδειγμα, που στη χώρα μας κοστίζει 3,79€ στη Γερμανία πωλείται 3,75€ σε συσκευασία 400 γραμμαρίων.

Ελλάδα: 3,79€

Γερμανία: 3,75€ (100 γρ. περισσότερο προϊόν)

ΒΡΕΦΙΚΟ ΓΑΛΑ: Σχεδόν τρία ευρώ πιο ακριβό είναι και επώνυμο βρεφικό γάλα των 400 γραμμαρίων που βρέθηκε στο «μικροσκόπιο» μας. Στην Ελλάδα κοστίζει 12,69€, ενώ στην Κύπρο μόλις 9,50€.

Ελλάδα: 12,69€

Κύπρος: 9,50€

Θέλοντας να δικαιολογήσουν τα… αδικαιολόγητα, άνθρωποι της αγοράς παρατηρούν ότι «καθώς η Ελλάδα είναι μία μικρή αγορά, οι ποσότητες που παραγγέλνονται είναι αισθητά μικρότερες, από αντίστοιχες ποσότητες που παραγγέλνονται για μεγάλες αγορές, όπως π.χ. της Γερμανίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η τιμή στην Ελλάδα να είναι υψηλότερη.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όμως, οι επτά στους δέκα Έλληνες να δηλώνουν ότι, έχουν μειώσει αρκετά ή πολύ τις αγορές βασικών αγαθών λόγω της ακρίβειας (έρευνα Alco/Alpha).

Η εικόνα δεν είναι καλύτερη στις λαϊκές αγορές, που παραδοσιακά πουλάνε σε χαμηλότερες τιμές. Κάθε εβδομάδα, οι καταναλωτές διαπιστώνουν ότι ξοδεύουν περισσότερα για να αποκτήσουν τα ίδια ή λιγότερα προϊόντα.

Αυτήν την περίοδο, για παράδειγμα, τα εσπεριδοειδή είναι απλησίαστα! Τα πορτοκάλια, ένα φρούτο που μπαίνει στο τραπέζι όλων των ελληνικών νοικοκυριών, κυρίως στις οικογένειες με παιδιά, πωλείται έως 2,20€ το κιλό, όταν πριν από δώδεκα μήνες τα αγοράζαμε 1,5€ και τον Νοέμβριο του 2021 προς 1,30€ το κιλό.

Εξίσου «τσιμπημένη» και η τιμή στα ελληνικά λεμόνια, που τα βρήκαμε έως και 2,5 ευρώ, όταν την ίδια εποχή πέρυσι κόστιζαν 1,80€ και το 2021 προς 1,60€ το κιλό.

«Πηγαίνεις στη λαϊκή, δίνεις ένα πενηντάρικο και επιστρέφεις σπίτι και αναρωτιέσαι, τι πήρα;», σχολιάζει η κυρία Μίνα, που στα 70 της χρόνια δυσκολεύεται να πιστέψει την άνοδο των τιμών. «Κάποτε ερχόσουν με ένα πενηντάρικο, έπαιρνες ό,τι ήθελες και περίσσευαν και 15 ευρώ».

Ακριβά και τα μήλα, που θεωρούνται φρούτο της εποχής. Η καλή ποιότητα φτάνει στους πρωινούς πάγκους της λαϊκής έως 2,98€ το κιλό, όταν πέρυσι τα αγοράζαμε έως 2,50€ και πρόπερσι το πολύ έως 2 ευρώ.

Έλεγχοι και κόντρες μετά τα πρόστιμα

Μετά τα δύο πρόστιμα, συνολικού ύψους 2 εκατ. ευρώ, που επέβαλε το υπουργείο Ανάπτυξης σε δύο μεγάλες πολυεθνικές, γιατί δεν τήρησαν τον νόμο για το περιθώριο του κέρδους, στο «στόχαστρο» των ελεγκτών μπαίνουν άλλες πέντε πολυεθνικές και άλλες περίπου πέντε εγχώριες επιχειρήσεις.

Οι λιγοστοί ελεγκτές που εποπτεύονται από το υπουργείο Ανάπτυξης προσπαθούν να καλύψουν τις ανάγκες κάνοντας αυτοψίες και δειγματοληπτικούς ελέγχους, με όσα μέσα διαθέτουν. Οι συνοικιακοί έμποροι έχουν αναπτύξει μηχανισμούς άμυνας, καταφέρνοντας να «εντοπίζουν» εγκαίρως τους ελεγκτές (κυρίως μέσα από κοινά γκρουπ στα social media) και να «συμμαζεύονται», ενώ στα σούπερ μάρκετ απαιτείται ψάξιμο σε βάθος και καλή γνώση των συστημάτων τιμολόγησης και του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν οι όμιλοι με τα υποκαταστήματα τους, προκειμένου να μπορούν να εντοπιστούν πιθανές παρατυπίες, ή αδικαιολόγητες ανατιμήσεις.

Η «κόντρα» με την Επιτροπή Ανταγωνισμού προκαλεί επιπλέον φθορά στους κρατικούς μηχανισμούς, δημιουργώντας επιφυλάξεις και δυσπιστία στους καταναλωτές. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει σε εξέλιξη έρευνες για την τήρηση των κανόνων υγιούς ανταγωνισμού, αλλά και για περιπτώσεις αισχροκέρδειας. Το τελευταίο μεγάλο πρόστιμο που είχε επιβάλει σε μεγάλη πολυεθνική αναψυκτικών ξεπερνούσε τα 10,3 εκατ. ευρώ και αφορούσε σε προσπάθειες εκτοπισμού των ανταγωνιστών της, σε συγκεκριμένη περιοχή του Νοτίου Αιγαίου, επιβλήθηκε ωστόσο το… 2022! Αυτήν την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη έλεγχοι και συγκριτικές αντιπαραβολές με όσα συμβαίνουν εκτός των ελληνικών «τειχών», κυρίως σε εταιρίες που προωθούν τα ίδια προϊόντα σε αγορές παρεμφερείς με την ελληνική.

Μια άλλη αιτία σε ό,τι αφορά στην εκτόξευση των τιμών στα ύψη για πολλά καταναλωτικά προϊόντα (π.χ. ελαιόλαδο, πορτοκάλια, λεμόνια, κ.ο.κ.) είναι και οι εξαγωγές. Πετυχαίνοντας καλύτερες τιμές σε χώρες, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ισπανία ή η Μάλτα, οι Έλληνες παραγωγοί επιλέγουν να τα πουλήσουν με μεγαλύτερη απόδοση εκεί, από ό,τι στην εγχώρια αγορά. Το αποτέλεσμα είναι ελλείψεις και μεγάλες ανατιμήσεις.

Ψωνίζοντας από το διαδίκτυο…

Όχι μόνο ηλεκτρονικά είδη και ρούχα, ακόμα και βασικά, καθημερινά τρόφιμα αγοράζουν οι πιο εξοικειωμένοι με το διαδίκτυο καταναλωτές στη χώρα μας. Πολλά προϊόντα των σούπερ μάρκετ έχουν τιμές αισθητά χαμηλότερες στο διαδίκτυο, αλλά και προσφορές. Οι πιο συνετοί αποφεύγουν να παραγγείλουν από πλατφόρμες που δεν τις γνωρίζουν, ή από ηλεκτρονικά καταστήματα που δεν τους εμπνέουν εμπιστοσύνη για τη συνέπεια στον τρόπο λειτουργίας τους.

Καταναλωτές… «νομάδες»

Τρόφιμα, αλκοολούχα ποτά και καπνός, είδη ένδυσης και είδη υπόδησης, αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 18%, το 6%, το 4% και το1 % των δαπανών των νοικοκυριών, αντίστοιχα. «Κυνηγώντας» τη φθηνή τιμή, ο πολίτης της Ευρώπης καλείται να γίνει… νομάς και να ταξιδεύει από την Τουρκία έως τη Ρουμανία και από τη Βόρεια Μακεδονία έως τη Βουλγαρία για να βρει την «καλή τιμή».

Η μεγαλύτερη διασπορά τιμών παρατηρείται στα αλκοολούχα ποτά και τον καπνό, λόγω κυρίως των μεγάλων διαφορών στη φορολογία αυτών των προϊόντων στις 36 χώρες. Μικρότερη διασπορά παρατηρείται στις τιμές των ειδών ένδυσης και υπόδησης, κυρίως γιατί το «παιχνίδι» γίνεται από μεγάλες πολυεθνικές που πλασάρουν ίδιο προϊόν, ίδια τιμή, ίδια ποιότητα εξυπηρέτησης, παντού.

Η διασπορά των τιμών είναι φυσικά μεγαλύτερη στην ομάδα των 36 ευρωπαϊκών χωρών, η οποία περιλαμβάνει τόσο τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) με υψηλές τιμές, όσο και τις υποψήφιες χώρες (κυρίως) με χαμηλές τιμές.

Μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., η Δανία έχει το υψηλότερο επίπεδο τιμών για τα τρόφιμα και τα μη αλκοολούχα ποτά, για ρούχα και υποδήματα, ενώ η Ιρλανδία είναι η πιο ακριβή για τα αλκοολούχα ποτά και τον καπνό. Μεταξύ όλων των χωρών, η Ελβετία έχει το υψηλότερο επίπεδο τιμών για τα τρόφιμα και τα μη αλκοολούχα ποτά και για τα ρούχα, η Νορβηγία για τα αλκοολούχα ποτά και τον καπνό και πάλι η Δανία για τα υποδήματα.

Η Βόρεια Μακεδονία παρουσιάζει το χαμηλότερο επίπεδο τιμών από όλες τις 36 χώρες για τα αλκοολούχα ποτά και τον καπνό. Η Τουρκία είναι η φθηνότερη από τις συμμετέχουσες χώρες για τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά, καθώς και για ρούχα και υποδήματα. Μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., η Ρουμανία είναι η φθηνότερη χώρα για τα τρόφιμα και τα μη αλκοολούχα ποτά και η Βουλγαρία είναι η φθηνότερη χώρα για τις άλλες τρεις κατηγορίες (αλκοολούχα ποτά και καπνός, είδη ένδυσης και υπόδησης).

Η Ελλάδα, όπως δείχνουν τα επίσημα στοιχεία, ανήκει στις πιο ακριβές χώρες της Ευρώπης. Έχει όμως και μια άλλη ιδιαιτερότητα. Έχει εργαζόμενους με αισθητά χαμηλότερες αμοιβές σε σύγκριση με άλλα κράτη της Ε.Ε.

Πηγή: Εφημερίδα One Voice