Πρώτο κόμμα το “όσοι δεν ψήφισαν”;

Βγήκαν τα αποτελέσματα των πρόσφατων ελληνικών εκλογών, με το συντηρητικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας να σημειώνει νίκη. Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τον σιωπηλό νικητή αυτής της πολιτικής αναμέτρησης: την αποχή των ψηφοφόρων.

Αυτές οι εκλογές μας δίνουν την ευκαιρία να αναλογιστούμε την λέξη “idiot” στα αγγλικά που έχει τις ρίζες της στην αρχαία ελληνική λέξη “ἰδιώτης” , η οποία αναφερόταν σε αυτόν που δεν συμμετείχε στη δημόσια ζωή της πόλης, συμπεριλαμβανομένης της ψηφοφορίας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η συμμετοχή ήταν 60,80%, πράγμα που σημαίνει ότι μια σημαντική μερίδα του εκλογικού σώματος, σχεδόν το 40%, επέλεξε να μην συμμετάσχει στη δημοκρατική διαδικασία. Αυτό το ποσοστό αποχής είναι ένα σημαντικό ποσοστό που δεν μπορεί να αγνοηθεί, εγείροντας σημαντικά ερωτήματα για την υγεία της δημοκρατίας και το μέλλον της.

Παρά το ότι η Νέα Δημοκρατία κατέλαβε την πρώτη θέση με ποσοστό 40.8% και ο ΣΥΡΙΖΑ τη δεύτερη με 20.1%, αυτά τα ποσοστά είναι μόνο επί των ψηφοφόρων που πραγματικά πήγαν στις κάλπες. Όταν λάβουμε υπόψη το συνολικό αριθμό των πολιτών που είχαν το δικαίωμα να ψηφίσουν, τα πραγματικά ποσοστά είναι πολύ διαφορετικά.

Με βάση το ποσοστό αποχής, μπορούμε να υπολογίσουμε ότι το πραγματικό ποσοστό της Νέας Δημοκρατίας μεταξύ των πολιτών που είχαν το δικαίωμα να ψηφίσουν είναι περίπου 24,5%, ενώ του ΣΥΡΙΖΑ είναι περίπου 12,1%.

Η αποχή είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους λόγους. Μερικοί από τους βασικούς παράγοντες περιλαμβάνουν την πολιτική απάθεια, τη δυσπιστία στο πολιτικό σύστημα, την έλλειψη ενημέρωσης ή κατανόησης και τη διαμαρτυρία για τη μη ψήφο.

Η πολιτική απάθεια προκύπτει από την αντίληψη ότι η ψήφος κάποιου δεν κάνει τη διαφορά ή από την πεποίθηση ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ των κομμάτων ή των υποψηφίων. Αυτή η αίσθηση απάθειας συχνά πηγάζει από την αντιληπτή έλλειψη αντίκτυπου στην πολιτική διαδικασία.

Η δυσπιστία στο πολιτικό σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε αποχή. Αυτή η δυσπιστία μπορεί να προκληθεί από αντιληπτή διαφθορά, πολιτικά σκάνδαλα ή την πεποίθηση ότι οι πολιτικοί δεν εκπροσωπούν πραγματικά τα συμφέροντα του λαού.

Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι δεν έχουν αρκετές πληροφορίες για τους υποψηφίους, τα κόμματα ή τα θέματα που διακυβεύονται για να λάβουν μια τεκμηριωμένη απόφαση. Επιπλέον, οι περίπλοκες διαδικασίες ψηφοφορίας μπορούν να αποτρέψουν τους πιθανούς ψηφοφόρους.

Από την άλλη, ορισμένοι επιλέγουν να μην ψηφίσουν ως μορφή διαμαρτυρίας κατά του τρέχοντος πολιτικού συστήματος ή συγκεκριμένων υποψηφίων ή πολιτικών, θεωρώντας την αποχή ως τρόπο έκφρασης της δυσαρέσκειας ή της διαφωνίας τους.

Οι επιπτώσεις των υψηλών ποσοστών αποχής είναι σοβαρές. Το πιο άμεσο αποτέλεσμα είναι η μείωση της νομιμότητας της εκλεγμένης κυβέρνησης. Όταν ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού δεν συμμετέχει στις εκλογές, μπορεί να υποστηριχθεί ότι η κυβέρνηση δεν εκπροσωπεί πραγματικά τη βούληση του λαού. Αυτή η έλλειψη εκπροσώπησης μπορεί να οδηγήσει σε αποσύνδεση μεταξύ των κυβερνητικών πολιτικών και των αναγκών και επιθυμιών του πληθυσμού.

Σε ακραίες περιπτώσεις, όπως οι κοινοβουλευτικές εκλογές του 2005 στο Ιράκ, μεγάλες ομάδες μποϊκόταραν την ψηφοφορία ως μορφή διαμαρτυρίας κατά της ξένης επέμβασης, υπονομεύοντας τη νομιμότητα της κυβέρνησης που προέκυψε.

Για το μέλλον της δημοκρατίας, η αντιμετώπιση της αποχής των ψηφοφόρων είναι κρίσιμη. Οι δημοκρατίες βασίζονται στην ενεργό συμμετοχή των πολιτών τους για να λειτουργούν αποτελεσματικά και να διασφαλίζουν ότι εκπροσωπείται ένα ευρύ φάσμα συμφερόντων και προοπτικών. Όταν σημαντικές μερίδες του πληθυσμού επιλέγουν να μην ψηφίσουν, μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη αντιπροσωπευτικότητας στην εκπροσώπηση και σε αποσύνδεση μεταξύ της κυβέρνησης και των κυβερνώμενων. Ως εκ τούτου, η κατανόηση και η αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της αποχής των ψηφοφόρων είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και το μέλλον των δημοκρατικών κοινωνιών.

Προκειμένου να μειωθεί η αποχή των ψηφοφόρων, είναι κρίσιμο να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη και να μετατοπιστούν οι αντιλήψεις μέσω της διαχείρισης της φήμης. Η αξιοπιστία των πολιτικών θεσμών και η πολιτική διαδικασία στο σύνολό της είναι κρίσιμοι καθοριστικοί παράγοντες της προσέλευσης των ψηφοφόρων. Η εμπιστοσύνη μπορεί να οικοδομηθεί με τη διασφάλιση της διαφάνειας στην πολιτική διαδικασία, την ανάληψη ευθύνης από τους δημόσιους αξιωματούχους και την προώθηση της ακεραιότητας στη διακυβέρνηση. Η τακτική επικοινωνία με το κοινό, η παροχή σαφών και ακριβών πληροφοριών σχετικά με την εκλογική διαδικασία και η ενεργός αντιμετώπιση των ανησυχιών του κοινού μπορούν να βοηθήσουν στη μετατόπιση των αντιλήψεων και στην ενίσχυση της αίσθησης εμπιστοσύνης στο σύστημα. Επιπλέον, η διαχείριση της φήμης, η οποία περιλαμβάνει τη διατήρηση μιας θετικής δημόσιας εικόνας και την ταχεία αντιμετώπιση τυχόν ζητημάτων ή σκανδάλων, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αύξηση της εμπιστοσύνης. Όταν οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι το πολιτικό τους σύστημα είναι αξιόπιστο και λειτουργεί με ακεραιότητα, είναι πιο πιθανό να συμμετάσχουν στη δημοκρατική διαδικασία. Ως εκ τούτου, η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και η διαχείριση φήμης είναι ζωτικής σημασίας

Κλείνοντας θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι με τις επόμενες εκλογές να πλησιάζουν σε μόλις ένα μήνα, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Σύριζα έχουν μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία να απευθυνθούν και να παρακινήσουν τον πληθυσμό που απείχε. Εάν ο Τσίπρας μπορέσει να προσεγγίσει αποτελεσματικά αυτούς τους πολίτες, να ακούσει τις ανησυχίες τους και να τους πείσει για τη σημασία της συμμετοχής τους στη δημοκρατική διαδικασία, θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά τη συμμετοχή των ψηφοφόρων και ενδεχομένως να επηρεάσει τις εκλογές υπέρ του. Αυτό θα απαιτούσε ένα σαφές και συναρπαστικό μήνυμα που θα έχει απήχηση σε όσους είχαν προηγουμένως απόσχει από την ψηφοφορία, τονίζοντας τον αντίκτυπο της ψήφου τους στη μελλοντική κατεύθυνση της χώρας. Συνδέοντας με αυτά τα άτομα και υπογραμμίζοντας τη σημασία της φωνής τους, ο Τσίπρας και ο Σύριζα θα μπορούσαν ενδεχομένως να ανατρέψουν το ρεύμα στις επερχόμενες εκλογές.

Άκης Λιάντζουρας

A4All@glaafx.gr