“Δικαστικός χάρτης”: Καταψηφίζει η αντιπολίτευση
Σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών συζητείται σήμερα στην Ολομέλεια και ψηφίζεται αύριο το νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο “Ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, χωροταξική αναδιάρθρωση των δικαστηρίων της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης”.
Το νομοσχέδιο αφορά ουσιαστικά το νέο “δικαστικό χάρτη” της χώρας και έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων του δικηγορικού και δικαστικού κόσμου, αλλά και των κομμάτων της αντιπολίτευσης που καταψηφίζουν τη “μεταρρύθμιση” της κυβέρνησης.
Βασικοί άξονες του νομοσχεδίου είναι:
– Η ενοποίηση Πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας
– Η διαμόρφωση Χωροταξικού Σχεδιασμού (Κεντρικές, Παράλληλες, Περιφερειακές Εδρες, Οργανικές Θέσεις, καταργήσεις μικρών σχηματισμών)
– Η μεταφορά διαχειριστικών-διοικητικών αρμοδιοτήτων των Προϊσταμένων Δικαστών στο ΤΑΧΔΙΚ (Ταμείο Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων)
Με την προτεινόμενη ενοποίηση του α΄ βαθμού δικαιοδοσίας, σύμφωνα με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης:
– Ορίζονται 56 κεντρικά πρωτοδικεία και 7 παράλληλες έδρες αυτών.
– Καταργούνται τα 63 ειρηνοδικεία που βρίσκονται στις έδρες των 63 πρωτοδικείων (56 ειρηνοδικεία των κεντρικών εδρών και 7 ειρηνοδικεία των παράλληλων εδρών). Τα κτίριά τους θα χρησιμοποιούνται ως χώροι του πρωτοδικείου.
– Από τα εναπομείναντα 91 ειρηνοδικεία, τα 48 αναβαθμίζονται σε περιφερειακές έδρες πρωτοδικείου και τα υπόλοιπα 43 καταργούνται τελείως (κλείνουν και σαν κτίρια).
– Θα επέλθει διπλασιασμός των δικαστών Πρώτου Βαθμού (περίπου 2.000 δικαστές α΄ βαθμού),
– Ταχύτερη διεκπεραίωση υποθέσεων
– Ισοκατανομή της ύλης
Ως προς τη χωροταξική διαμόρφωση των δικαστικών σχηματισμών:
– Ενα κεντρικό πρωτοδικείο για κάθε Περιφερειακή Ενότητα (πρώην νομός)
– Σύνορα και νησιά για εθνικούς λόγους δεν επηρεάζονται
Στις Περιφερειακές Ενότητες όπου υπάρχουν 2 ή 3 πρωτοδικεία, οι έδρες των πρωτοδικείων (πλην της κεντρικής) μετατρέπονται σε παράλληλες με πλήρη καθ’ ύλην αρμοδιότητα.
Συγκεκριμένα, στις Περιφερειακές Ενότητες:
α) Μεσσηνίας (παράλληλη έδρα η Κυπαρισσία)
β) Λακωνίας (παράλληλη έδρα το Γύθειο)
γ) Ηλείας (παράλληλη έδρα η Αμαλιάδα)
δ) Αχαΐας (παράλληλες έδρες το Αίγιο και τα Καλάβρυτα)
ε) Αιτωλοακαρνανίας (παράλληλη έδρα το Μεσολόγγι)
στ) Βοιωτίας (παράλληλη έδρα η Θήβα)
α) Εβρου διατηρούνται όπως είναι σήμερα τα Πρωτοδικεία Αλεξανδρούπολης και Ορεστιάδας,
β) Πέλλας διατηρούνται όπως είναι σήμερα τα Πρωτοδικεία Εδεσσας και Γιαννιτσών,
γ) Κυκλάδων διατηρούνται όπως είναι σήμερα τα Πρωτοδικεία Σύρου και Νάξου και
δ) Δωδεκανήσου διατηρούνται όπως είναι σήμερα τα Πρωτοδικεία Ρόδου και Κω.
Οι οργανικές θέσεις δικαστών, εισαγγελέων και δικαστικών υπαλλήλων κάθε περιφερειακής ενότητας μεταφέρονται στο κεντρικό πρωτοδικείο.
Στις Παράλληλες Εδρες εξακολουθεί να δικάζεται το σύνολο των υποθέσεων, όπως σήμερα.
Στις Περιφερειακές Εδρες δικάζονται:
α) όλες οι αστικές υποθέσεις αρμοδιότητας μονομελούς πρωτοδικείου (τακτική-ειδική διαδικασία) που αποτελούν το 80% της δικαστικής ύλης,
β) όλες οι ποινικές υποθέσεις αρμοδιότητας μονομελούς πλημμελειοδικείου με την προϋπόθεση να υπάρχει κατάλληλη υποδομή (κυρίως αίθουσες ακροατηρίων).
Περιφέρεια Αττικής (Αθήνα και Πειραιάς)
Στην Αθήνα το Πρωτοδικείο “σπάει” στα δύο. Ειδικότερα:
– Τίθεται σε εφαρμογή ο διαχωρισμός του Πρωτοδικείου Αθηνών (υπό ενιαία διοίκηση) σε Ποινικό, που θα στεγαστεί στην Ευελπίδων, και Πολιτικό με έδρα στη Λουκάρεως, στο κτίριο που στεγάζονται σήμερα το Ειρηνοδικείο Αθηνών και τμήμα του Πρωτοδικείου.
– Στην Αθήνα θα λειτουργήσουν από 16/9/2024 τρία περιφερειακά πρωτοδικεία με έδρες το Μαρούσι, το Κορωπί και το Περιστέρι με πλήρη αρμοδιότητα από 01/01/2026. Μέχρι τότε θα λειτουργούν ως περιφερειακές έδρες πρωτοδικείων με την καθ’ ύλην αρμοδιότητα των πρώην ειρηνοδικείων (20.000 ευρώ).
– Αντίστοιχα στον Πειραιά θα λειτουργήσουν δύο περιφερειακά πρωτοδικεία με έδρα την Καλλιθέα και τα Μέγαρα.
Οι αλλαγές στον δικαστικό χάρτη, με την ενοποίηση των ειρηνοδικών στο βασικό σώμα της δικαιοσύνης, αναμένεται να συντομεύσει σύμφωνα με υπολογισμούς σε 900 ημέρες από 1.482 που είναι σήμερα τον χρόνο έκδοσης μιας απόφασης.
“Ο νέος δικαστικός χάρτης είναι η ατμομηχανή των μεταρρυθμίσεων στον χώρο της δικαιοσύνης. Θα δώσει ώθηση και θα κρίνει την αποδοτικότητα και των λοιπών μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων, που εξελίσσονται, και οι οποίες θα συμβάλουν συνολικά σε μια νέα εποχή για την ελληνική Δικαιοσύνη” τονίζει ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης.
