Τα μακρινά ξαδέλφια από την Λατινική Αμερική

Υπάρχει μία χώρα στον κόσμο, που αυτές τις ημέρες κρέμεται από μία κλωστή. Δεκάδες δισεκατομμύρια χρέους απειλούν μερικά εκατομμύρια πολίτες, οι μισοί ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, νέοι επιστήμονες μεταναστεύουν συνεχώς, σχολεία κλείνουν και νοσοκομεία διαλύονται. Και δεν είναι η Ελλάδα.

Το Πουέρτο Ρίκο, έχει ένα δημόσιο χρέος ύψους 70 δισ. δολ. που κρατούν στην πλειοψηφία τους μεγάλα hedge funds. Το λατινοαμερικάνικο κράτος έχει ήδη δηλώσει αδυναμία να εξοφλήσει τα χρέη του, χωρίς όμως αυτό να εξασφαλίζει μία καλύτερη ημέρα.

Αυτό γιατί, βάση του αμερικάνικου Συντάγματος, το Πουέρτο Ρίκο δεν έχει τη δυνατότητα να κηρύξει στάση πληρωμών, ούτε και να διαγράψει μέρος του μη βιώσιμου, κατά δήλωση του κυβερνήτη του, χρέους. Μια ματιά στην κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, μπορεί να πείσει και τον πιο δύσπιστο για το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται.

Στο Πουέρτο Ρίκο, το 45% του συνολικού πληθυσμού των 3,5 εκατ. ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Μόνο το 2015, την χώρα εγκατέλειψαν 80.000 νέοι, 150 σχολεία έχουν κλείσει, τα νοσοκομεία λειτουργούν πολλές φορές μόνο με το… φως της ημέρας, ενώ καθημερινά μεταναστεύει για τις ΗΠΑ ένας γιατρός. Πρόσφατα, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να ανεβάσει τον ΦΠΑ από το 7 στο 11,5%, ενώ ένα μέρος του χρέους που αναδιαρθρώθηκε πρόσφατα, είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Όπως γίνεται κατανοητό, μέσα σε ένα πλαίσιο όπου το κράτος δεν έχει δικαίωμα στάσης πληρωμών, και με τους κατόχους ομολόγων να αξιώνουν την προτεραιότητα της αποπληρωμής τους, πριν και από τις υποχρεώσεις του κράτους έναντι των πολιτών, η κατάσταση είναι ασφυκτική.

Την ερχόμενη Κυριακή, 1η Μαΐου, το Πουέρτο Ρίκο οφείλει να εξοφλήσει στους μεγαλοκαρχαρίες ένα ομόλογο ύψους 400 εκατ. δολαρίων. Μέχρι τις αρχές Ιουλίου, η χώρα θα πρέπει να έχει καταβάλει 2,5 δισ. δολ. σε κατόχους ομολόγων. Ο πρόεδρός του έχει ήδη διαμηνύσει πως η χώρα δεν είναι σε θέση να αποπληρώσει το χρέος της, και έχει δρομολογήσει νομοθετικές πρωτοβουλίες για να μπορέσει να κηρύξει στάση πληρωμών επιλεκτικά.

Αυτή του η πρωτοβουλία έφερε την οργισμένη αντίδραση των μεγάλων hedge funds, που έχουν ήδη κινηθεί δικαστικά για να παγώσουν κάθε τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς φοβούνται πως η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει τα χρήματά τους για να καλύψει τις υποχρεώσεις της έναντι των πολιτών της.

Το Πουέρτο Ρίκο δεν βρισκόταν πάντα στο χείλος του γκρεμού. Μέχρι το 2006, η χώρα ήταν σημαντικός πόλος έλξης για πλήθος φαρμακοβιομηχανιών, στις οποίες παρείχαν μία σειρά από φοροαπαλλαγές. Μέχρι που παρενέβησαν οι ΗΠΑ, απαίτησαν να καταργηθούν οι ελαφρύνσεις και η χώρα έχασε έτσι την μισή της παραγωγή και βιομηχανία.

Στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα, ένα τέτοιο… μεζεδάκι δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο από τις ΗΠΑ, που στο πρόσωπο του Πουέρτο Ρίκο βλέπουν την επόμενη ευκαιρία «διάσωσης». Με ανταλλάγματα, φυσικά, την προστασία αποπληρωμής των κατόχων ομολόγων, την περικοπή συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων και του κατώτατου μισθού, την αλλαγή των «αντιαναπτυξιακών» του νόμων, καθώς και μία σειρά μεγάλων ιδιωτικοποιήσεων.

Στον αντίποδα, αυτό που διαμηνύει ο κυβερνήτης Παντίγια είναι πως η χώρα του έχει ανάγκη από ελάφρυνση του χρέους και όχι κάποιο πακέτο διάσωσης. «Ώστε να στηριχτεί το Πουέρτο Ρίκο στις δικές του δυνάμεις», δηλώνει ο ίδιος και οι πολίτες της χώρας.

Μας θυμίζει κάτι όλο αυτό;

Εάν ναι, μην γελιέστε. Δεν είναι κάποιο περίεργο παιχνίδι της μοίρας. Δεν είναι μία ακραία σύμπτωση που η πορεία των συμπαθών Λατινοαμερικανών στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μοιάζει παράλληλη με την δική μας. Είναι απλώς ο τρόπος που παίζεται το παιχνίδι. Και το Πουέρτο Ρίκο, απλώς, μοιάζει να είναι ένας κρίκος όσο αδύναμος είναι και αυτό της Ελλάδας. Εάν δεν είναι και περισσότερο…