Τι φανερώνει το χαμηλό spread του ελληνικού 10ετούς ομολόγου

Του Συμεών Μαυρουδή*
Αποτελεί έναν από τους βασικότερους δείκτες της γενικότερης κατάστασης της εγχώριας χρηματαγοράς. Παρακάτω θα διαφανεί ο λόγος. Συνιστά τη διαφορά της απόδοσης (στη λήξη, σε μονάδες βάσης ανά 0,01%) μεταξύ 2 επενδυτικών μέσων, στη συγκεκριμένη περίπτωση κρατικών ομολόγων ίδιας ωρίμανσης.

Το ελληνικό «spread» που συνήθως εξετάζεται αφορά τις περισσότερες φορές στη σύγκριση απόδοσης του ελληνικού 10ετούς με το αντίστοιχο γερμανικό, το οποίο με τη σειρά του παραδοσιακά αποτελεί σημείο αναφοράς ως προς τον (μηδενικό) κίνδυνο πιστωτικού γεγονότος. Προφανώς, όσο μεγαλύτερη η διαφορά, τόσο μεγαλύτερο και το spread, άρα τόσο μεγαλύτερος και ο κίνδυνος που τιμολογεί η αγορά για το ελληνικό ομόλογο.

Διευκρινίζεται, δε, ότι η μέτρηση προκύπτει από τη δευτερογενή αγορά (όχι την πρωτογενή) και βάσει απόδοσης στη λήξη συμπεριλαμβανομένης της τιμής διαπραγμάτευσης (όχι ονομαστικής). Άρα, αφενός, μεταβάλλεται καθημερινά, αφετέρου, αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο τις προθέσεις-προσδοκίες της αγοράς.

Στο εικονιζόμενο διάγραμμα, αποτυπώνεται η πορεία του ελληνικού spread ανά τα χρόνια. Αρχικά παρατηρούμε ότι, είναι «συνεπές» με τα παραπάνω λεγόμενα, καθώς αντιδρά στις εκάστοτε συνθήκες. Έως το 2007-08, «όλα ήταν ανθηρά» και το spread ήταν σε χαμηλά επίπεδα. Αντίστοιχα, στην… επικής ομορφιάς περίοδο 2010-12, το spread αποτύπωσε γλαφυρά την κατάσταση.

Αν κοιτάξουμε την πορεία του τα τελευταία χρόνια και εστιάζοντας στο πρόσφατο παρελθόν, μπορούμε να αντιληφθούμε τι έχει αλλάξει. Στους τελευταίους 18 μήνες έχει χάσει πάνω από 60%, κινούμενο μόνιμα πτωτικά χωρίς καμία ανάγκη ανοδικής αντίδρασης.

Ίσως εμείς, σε καθημερινή τριβή να μην μπορούμε εύκολα να το αντιληφθούμε, όμως το σύνολο της επενδυτικής κοινότητας τιμολογεί εξαιρετικά χαμηλά τον κίνδυνο εκδότη για τα ομόλογά μας. Κάτι, που ούτως ή άλλως περιέγραψαν οι οίκοι αξιολόγησης, όταν μας έδιναν πρόσφατα την επενδυτική βαθμίδα.

Ως προς τη χρήση του στη μετοχική αγορά, αν και η πορεία των τιμών των μετοχών δεν είναι απευθείας συσχετισμένη με την πορεία του spread, ωστόσο διακρίνουμε δύο συστατικά μέρη.

Πρώτον, όσο χαμηλότερο το spread, τόσο καλύτερη η προβλεπτική ικανότητα των επενδυτών βάσει των υφιστάμενων παραγόντων. Τούτο είναι λογικό, αναλογιζόμενοι ότι, ένα υπέρμετρα υψηλό spread προκύπτει από διαρθρωτικούς ή συστημικούς κινδύνους που δεν μπορούν εύκολα να αποτιμήσουν οι επενδυτές, πλην των παραγόντων που σε άλλη συνθήκη θα μπορούσαν.

Δεύτερον, σε καθεστώς χαμηλού spread αυξάνεται η προθυμία επένδυσης ή/και η απροθυμία αποεπένδυσης σοβαρών θεσμικών κεφαλαίων μεγάλου βεληνεκούς. Ισχύει και το αντίθετο: Τα κερδοσκοπικά κεφάλαια πλησιάζουν συνήθως τις αγορές που τελούν υπό καθεστώς υψηλών spread.

* Πιστοποιημένος διαχειριστής
χαρτοφυλακίων, Fast Finance ΑΕΠΕΥ