Τι περιμένει η Αθήνα από το «ραντεβού» ΕΕ – Ερντογάν στην Βάρνα

Το Bloomberg περιγράφει τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας ως «ανύπαρκτες», το Reuters βλεπει μια «αμήχανη σύνοδο» και η γερμανική Die Zeit κάνει λόγο για μια «πολύ δύσκολη συνάντηση». Οι προσεγγίσεις αυτές από τον διεθνή Τύπο μάλλον αποτυπώνουν πλήρως και το κλίμα εν όψει της αποψινής ευρωτουρκικής συνόδου στη Βάρνα – μιας συνόδου, από την οποία ούτε η Αθήνα, ούτε οι Βρυξέλλες έχουν υψηλές προσδοκίες.

Στην καλύτερη – αλλά όχι και πιθανότερη – περίπτωση, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, η συνάντηση της Βάρνας θα μπορούσε να αποδώσει μια «ανάπαυλα» στο επιθετικό κρεσέντο της Αγκυρας και κάποια βήματα που θα έφερναν πιο κοντά την απελευθέρωση των δύο ελλήνων στρατιωτικών.

Ωστόσο, όπως αναγνωρίζουν έμπειροι διπλωματικοί παράγοντες, τα έως τώρα μηνύματα και οι προφανείς στρατηγικοί σχεδιασμοί του Ερντογάν δεν συνηγορούν υπέρ μιας τέτοιας προοπτικής. Και, ως εκ τούτου, η ελληνική κυβέρνηση παραμενει προετοιμασμένη για μια μακρά περίοδο φόρτισης στα ελληνοτουρκικά και εξακολουθεί να «ποντάρει» στην κλιμάκωση της πολλαπλής διεθνούς πίεσης προς τον Ερντογάν.

Στο πλαίσιο αυτό, η Αθήνα είναι ικανοποιημένη από το ισχυρό μήνυμα της συνόδου κορυφής της Ε.Ε. με το οποίο η Τουρκία, για πρώτη φορά, κατηγορείται για «παράνομες ενέργειες» στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο, και αναμένει απόψε στην Βάρνα να επαναλληφθεί η αυστηρή ευρωπαϊκή θέση και ενώπιον του Ερντογάν.

Οι επικεφαλής, άλλωστε, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Κομισιόν Ντόναλντ Τουσκ και Ζαν Κλοντ Γιούνκερ έχουν δεσμευτεί να θέσουν απόψε στον τούρκο πρόεδρο τόσο το θέμα της απελευθέρωσης των δύο στρατιωτικών όσο και το αίτημα να τερματιστεί η τουρκική επιθετικότητα στην περιοχή.

Ομως, θεωρείται δεδομένο ότι ο Ταγίπ Ερντογάν θα χρησιμοποιήσει την σύνοδο ως πεδίο αντεπίθεσης στις ευρωπαϊκές προειδοποιήσεις και θα χρησιμοποιήσει και πάλι το «όπλο» του προσφυγικου. Οι πληροφορίες από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι θα ζητήσει «ξεπάγωμα» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης, κατάργηση της βίζας για τους τούρκους πολίτες, καθώς και επίσπευση της εκταμίευσης των 3 δις της ευρωπαϊκής βοήθειας για το προσφυγικό. Επίσης, αναμένεται να επαναλάβει τις γνωστές αιτιάσεις του περί «νόμιμων διεκδικήσεων» της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.

Υπό αυτό το κλίμα, το πιθανότερο αποτέλεσμα της Βάρνας μάλλον περιγράφεται στην ανάλυση του Stratfor, η οποία κάνει λόγο για έναν «συμβιβασμό πραγματισμού» μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.
«Είναι πιθανό», επισημαίνει, «να υπάρξει μια σχέση που θα βασίζεται στον πραγματισμό και τη συνεργασία σε συγκεκριμένους τομείς αμοιβαίου συμφέροντος, όπως το εμπόριο, η μετανάστευση ή η ασφάλεια, αν και είναι σχεδόν βέβαιο πως θα συνεχιστούν περιστασιακά οι πολιτικές συγκρούσεις».