Το virtual συμπόσιο στο Τζάκσον Χολ και το βουνό των προκλήσεων για τους κεντρικούς τραπεζίτες

Η αφρόκρεμα της διεθνούς τραπεζικής ελίτ θα δώσει και φέτος το «παρών» στο οικονομικό συμπόσιο του Τζάκσον Χολ, σήμερα και αύριο. Μόνο που θα το δώσει διαδικτυακά, καθώς για πρώτη φορά από το 1978 το λεγόμενο «Νταβός του καλοκαιριού» θα είναι στο σύνολο του virtual.

Το γεγονός, πάντως, πως οι κλειδοκράτορες των κεντρικών τραπεζών δεν θα ταξιδέψουν φέτος στο Γουαϊόμινγκ δεν υποβαθμίζει στο ελάχιστο τη βαρύτητα των συζητήσεων τους με φόντο την αφόρητη πίεση που ασκεί στο διεθνές οικονομικό σύστημα η πανδημία. Εξάλλου αυτό θα είναι και το βασικό, αν όχι το μόνο θέμα συζήτησης, καθώς οι κεντρικές τράπεζες έχουν επωμιστεί σημαντικό βάρος της ευθύνης για τη στήριξη των οικονομιών από την πρωτοφανή κρίση.

Άλλωστε, αυτό που έχει γίνει πλέον σαφές, τις τελευταίες εβδομάδες, είναι πως, παρά τις ελπίδες για σταδιακή ανάκαμψη των οικονομιών από το δεύτερο μισό του έτους, με την άρση των lockdown και των σκληρών περιοριστικών μέτρων, η ραγδαία αναζωπύρωση του κορονοϊού απειλεί να ανατρέψει όλα τα σχέδια και τις προβλέψεις. Έτσι, οι κυβερνήσεις αναδιαμορφώνουν τις στρατηγικές τους, όπως βέβαια και οι κεντρικές τράπεζες από την πλευρά τους. 

Το πρόβλημα είναι πως με το παγκόσμιο σύστημα ευάλωτο από την οικονομική κρίση των προηγούμενων ετών και τους κλυδωνισμούς των εμπορικών πολέμων, η αποτελεσματικότητα ακόμη και των μη συμβατικών όπλων των κεντρικών τραπεζών δεν είναι εγγυημένη.

Αντιθέτως, αυτό που φαίνεται να αποδέχονται όλοι είναι πως, σε τούτη την πρωτοφανή κρίση, οι κεντρικές τράπεζες δεν αρκούν για να στηρίξουν το σύστημα, αλλά απαιτείται πλέον και γενναία στήριξη εκ μέρους των κυβερνήσεων με ριζικές δημοσιονομικές παρεμβάσεων. Μάλιστα, οι παρεμβάσεις αυτές δεν μπορούν να περιοριστούν στα στοχευμένα πακέτα στήριξης που έχουν δρομολογηθεί για την τρέχουσα χρονιά δεδομένου πως οι συνέπειες από την πανδημία θα εμμείνουν για αρκετό καιρό ακόμη.

Κοινώς η νέα κανονικότητα παραπέμπει σε μία παρατεταμένη αργή πορεία ανάκαμψης, με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στην καλύτερη περίπτωση, χαμηλό πληθωρισμό και χαμηλά επιτόκια για άγνωστο ακόμη χρονικό διάστημα. Στη νέα αυτή πραγματικότητα, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν ριζικά τις στρατηγικές και τις προτεραιότητές τους και αυτό είναι κάτι που αναμένεται να συζητηθεί εκτενώς στο Τζάκσον Χολ.

Τον πρώτο λόγο μεταξύ των τραπεζιτών θα έχει βεβαίως ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ. Σύμφωνα με πληροφορίες ο Αμερικανός διοικητής θα ενημερώσει τους συναδέλφους του για τη δρομολογούμενη αναθεώρηση των στρατηγικών στόχων της Fed, που πιθανότατα θα περιλαμβάνουν και μία μετριοπαθή αναπροσαρμογή στο όριο ασφαλείας για τον πληθωρισμό, που σήμερα βρίσκεται στο 2%.

Όμως, με ενδιαφέρον αναμένονται και τα μηνύματα από την ΕΚΤ και την Τράπεζα της Αγγλίας. Από την πλευρά της ΕΚΤ, το ζητούμενο είναι οι προθέσεις της αναφορικά με την πορεία του ύψους 1,35 τρισ. ευρώ προγράμματος αγοράς ομολόγων, που οι αγορές θέλουν και περιμένουν πώς θα αυξηθεί.

Το λεγόμενο έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω της πανδημίας (Pandemic Emergency Purchase Programme – PEPP) έχει παραταθεί χρονικά μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2021 και ήδη τον περασμένο Ιούνιο αυξήθηκε κατά 600 δισ. ευρώ. Όμως, με τον κορονοϊό να έχει επιστρέψει δυναμικά στην Ευρώπη, κοστίζοντας ανθρώπινες ζωές και προκαλώντας κλυδωνισμούς στην πραγματική οικονομία, φαίνεται πως το πλαφόν θα πρέπει να αυξηθεί κι άλλο, ενδεχομένως πριν το κλείσιμο της χρονιάς, τον Δεκέμβριο.

Όσον αφορά την BoE, πέρα από την πρώτη παρουσία του μόλις λίγων μηνών νέου διοικητή,  Άντριου Μπέιλι, σε διεθνές φόρουμ, το ενδιαφέρον εστιάζεται στη νομισματική και οικονομική πολιτική της χώρας λίγο πριν (αλλά και μετά) την ολοκλήρωση του Brexit, στα τέλη της χρονιάς, οπότε και λήγει η ετήσια μεταβατική περίοδος στις διμερείς σχέσεις.

 Άλλωστε, με τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών για την επίτευξη συμφωνίας να βρίσκονται σε πλήρες αδιέξοδο καθιστώντας εξαιρετικά πιθανό ένα άτακτο διαζύγιο, οι αγορές εναποθέτουν τις ελπίδες τους κυρίως στην Τράπεζα της Αγγλίας, παρά στην κυβέρνηση Τζόνσον, ώστε να κρατήσει… γερά τα γκέμια και να προστατεύσει το σύστημα. Αν και η πανδημία έχει αφήσει τη βρετανική οικονομία ακόμη πιο αδύναμη να αντιμετωπίσει ένα Brexit χωρίς νέο εμπορικό σύμφωνο με την Ε.Ε.